Կլաարը պետք է ոչ թե ուրախանա, այլ շրջափակմանը իրավական ու քաղաքական գնահատական տա
- 23:42 09.07.2023
Հարավային Կովկասում և Վրաստան ճգնաժամերի հարցերով ԵՄ հատուկ ներկայացուցիչ Տոյվո Կլաարն էստոնացուն ոչ հարիր արագությամբ է արձագանքել Բաքվի անհաջող «սալտոյին»՝ Արցախի գազը միացնելու և դրա գրեթե անմիջապես անջատմանը։ Գազը միացնելուն պես նա «պոլիտկոռեկտ» թվիթ արեց. «Հաճելի էր այսօր առավոտյան կարդալ, որ Խանքենդի/Ստեփանակերտի գազամատակարարումը վերականգնվել է»։
Թե ինչից է ելնում ԵՄ ներկայացուցիչը՝ Արցախի մայրաքաղաքն անվանելով «Խանքենդի», հայտնի չէ, բայց պետք է հասկանալ, որ պաշտոնը լքող Կլաարը ցանկացել է նրբանկատորեն ակնարկել, որ Բաքուն գազը միացրել է Եվրոպայի «ճնշմամբ»։ Ի վերջո, մի քանի օրից Բրյուսելում նախատեսված է Փաշինյան-Ալիև հանդիպում, և Բաքուն, ըստ ամենայնի, միացնելով ու անջատելով գազը, ցանկացել է ցույց տալ Բրյուսելին, որ ոչ մի ճնշում իր վրա չի ազդում, քանի դեռ Պուտինն ու Էրդողանը սարի պես կանգնած են նրա թիկունքում։
Ընտրություններից հետո Էրդողանը, ըստ երևույթին, մտադիր է առաջատար դեր ստանձնել հետխորհրդային հակամարտություններում՝ Ղարաբաղում և Ուկրաինական (նաև Վրացական), և աստիճանաբար փորձում է թուլացնել Ռուսաստանի ազդեցությունը՝ «վակուումը» սեփական ներկայությամբ լրացնելու համար։ Ռուսաստանը առանձնապես չի «դիմադրում»՝ նախընտրելով, որ վակուումը լցնի Թուրքիան, այլ ոչ թե, ասենք, Ֆրանսիան։ Հենց դրան է ուղղված կատաղի հակաֆրանսիական արշավը և ԵՄ-ԱՄՆ միջնորդությունը խաթարելու ռուս-թուրքական համատեղ գործողությունը։
Ստեփանակերտում գազով «սալտո»-ն ընկալվել է որպես խիստ կասկածելի քայլ։ Արցախի պետական նախարարի խորհրդական Արտակ Բեգլարյանն նշեց, որ այս հարցով արցախյան կողմի հետ որևէ շփում չի եղել։ Ստեփանակերտում ասում են, թե Բաքվի նման քայլի պատճառները կարող են միայն ենթադրել։
«Ամեն դեպքում, Ադրբեջանի իշխանությունները պետք է գիտակցեն, որ գազով, լույսով, վառելիքով, սննդով և կենցաղային այլ զրկանքներով չեն կարող խլել մեր բնական իրավունքները և կոտրել մեր ազատության ոգին ու կամքը»,- գրել է Արտակ Բեգլարյանը։
Միաժամանակ, Արցախի կառավարության ներկայացուցիչը նշել է, որ «Արցախի ամբողջական պաշարումը, էլեկտրաէներգիայի և գազի մատակարարման ընդհատումները՝ մարդկության դեմ հանցագործության դրսեւորում են, ինչը նշանակում է, որ միջազգային հանրությունը պետք է հրատապ և գործնականում վերացնի այդ խախտումները և կանխի հումանիտար աղետի հետագա խորացումը։ Եվ դրա իրականացման պարտադիր ձևերից մեկը մեր ինքնորոշման իրավունքի ճանաչումն ու պաշտպանությունն է, քանի որ մարդասիրական աղետը միայն հետևանք է մեր ժողովրդի քաղաքական իրավունքների և ազատությունների ճնշման»։
Սա շատ կարևոր հայտարարություն է։ Տոյվո Կլաարը տեղանունական դատարկ «վարժությունների» փոխարեն լավ կանի Արցախի շրջափակման իրավաքաղաքական գնահատականը տա, այլ ոչ թե ուրախանա, որ գազ են տվել։ Այսօր տվել են, վաղը անջատել են։