Բաքվի քաղաքագետներ. Ռուսաստանը Ալիևին ստիպում է մարել պարտքը և հարձակվել Հայաստանի վրա
- 12:25 01.03.2024
Բաքվի քաղաքագետ Ազեր Գասըմլին կարծում է, որ Ադրբեջանի միջոցով Ռուսաստանը փորձում է խոչընդոտել Հայաստանի՝ Արևմուտքին ինտեգրվելու գործընթացին։
Գասըմլին կարծում է, որ դա նոր իրավիճակ չէ, և այն առաջացել է ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո։ «Վերջին տարբերակը 2020 թվականի նոյեմբերի 10-ին ստորագրված հայտարարությունն է, որը ներառում էր Ադրբեջանի արևմտյան շրջանը Նախիջևանի հետ կապի հարցը։ Պուտինի փոխարեն այս մասին հիմնականում խոսել է Ալիեւը։ Սակայն վերջին օրերին այս մասին սկսել են բացահայտ խոսել նաեւ ռուս պաշտոնյաները։ Օրերս Սուսլովը բացահայտ հայտարարեց, որ եթե Հայաստանը դուրս գա ՀԱՊԿ-ից կամ դուրս բերի ռուսական բազաները, ապա Ռուսաստանը Ադրբեջանին քարտ բլանշ կտա Զանգեզուր ներխուժելու համար։ Եթե Ալիեւը նախկինում չէր խոսել միջանցքի նկատմամբ ռուսական վերահսկողության մասին, ապա տեղական լրատվամիջոցներին տված իր վերջին հարցազրույցում այդ մասին բացահայտ հայտարարեց։ Ուզում էր ասել, որ մենք Ռուսաստանի հետ նույն նավակի մեջ ենք»,- ասում է քաղաքագետը։
«Փաստն այն է, որ վերջին ռազմական գործողությունները և Ղարաբաղի նկատմամբ Ադրբեջանի ինքնիշխանության ամբողջական վերականգնումը, Ղարաբաղից հայերի զանգվածային արտագաղթը, սահմանային բախումները Ռուսաստանի խնդրանքով տեղի ունեցած իրադարձություններ են։ Ալիևն առանց Ռուսաստանի համաձայնության ոչ մի քայլ չի անի։ Կարծես դրա դիմաց Ալիևը համաձայնել է, որ տարածաշրջանում բոլոր հաղորդակցությունները վերահսկվեն Ռուսաստանի կողմից»,- ասաց նա։
Գասըմլին ասում է, որ ռազմական ներխուժումը Հայաստան չի բխում Ալիևի ռեժիմի շահերից, սակայն իրեն ստիպում են։ «Ղարաբաղի հարցում Ադրբեջանն արդեն մտել է ռուսական սցենարով մշակված խաղի մեջ։ Այսինքն՝ Պուտինն իր գործն արել է Ղարաբաղի հարցում՝ չխառնվելով պատերազմին։ Այժմ Ադրբեջանը պետք է կատարի իր պարտավորությունները։
Այնպես որ, կարծում եմ, որ պատերազմի հավանականությունը կա, բայց կախված իրավիճակից, դա կարող է չլինել։ Դրա համար, կարծում եմ, պետք է լինեն որոշակի պայմաններ։ Կա՛մ Փաշինյանը պետք է տապալվի, կա՛մ Ռուսաստանը պետք է ավելի լուրջ ճնշման բախվի Ուկրաինայում, կա՛մ աշխարհում ավելի մեծ կոնֆլիկտի օջախ առաջանա, որպեսզի Ադրբեջանը կարողանա դուրս գալ իրավիճակից, այլապես իշխանություններն այլ ելք չունեն…»:
Ազեր Գասըմլին նշել է նաեւ, որ եթե Ադրբեջանը հարձակվի Հայաստանի վրա, կարող է միջազգային լուրջ պատժամիջոցների ու ճնշման ենթարկվել։
Բաքվի մեկ այլ քաղաքագետ Զարդուշտ Ալիզադեն զգուշացնում է Ալիևին. «Երբ Սադամ Հուսեյնն ասաց, որ Քուվեյթը Իրաքի տարածք է, ԱՄՆ դեսպանը դա անվանեց իրենց ներքին գործը: Ի՞նչ եղավ հետո։ Այն բանից հետո, երբ Սադամը մտավ Քուվեյթ, ԱՄՆ-ը պատժեց նրան բառիս բուն իմաստով»,- ասել է Ալիզադեն։
Ըստ նրա՝ Ալիևը նման քայլի չի գնա. «Ես չեմ հավատում, որ Ադրբեջանը կներխուժի միջազգայնորեն ճանաչված Հայաստանի տարածք և կփորձի ուժով բացել Զանգեզուրի միջանցքը։ Սա կբերի լուրջ ճնշման։ Իրաքը հարևան երկիր միջամտության ամենադառը օրինակն է։ Վստահ եմ, որ Իլհամ Ալիևն ամենից շատ սիրում է իր իշխանությունը։ Դրա համար նա չի հարձակվի և չի վտանգի իր իշխանությունը, եթե նույնիսկ Ռուսաստանը խնդրի, Ալիևը դա չի անի»։