Ռաշիդ Բաբայան. Ես հավատում եմ, որ հայ ժողովուրդը խոհեմ կգտնվի և կուղղի իր սխալները

Ռաշիդ Բաբայանը ծնվել է Արցախում, Գիշի գյուղում, բազմազավակ ընտանիքում։ Ընտանիքում բոլորը երաժշտական ​​տաղանդով օժտված էին, բայց երաժշտական ​​կրթություն չունեին։

1967 թվականին Ռաշիդն իր չորս քույրերի հետ մասնակցել է Բաքվում կայացած երաժշտական ​​մրցույթի, որտեղ նրանք գրավել են առաջին տեղը՝ ստանալով ոսկե մեդալ և դառնալով դափնեկիրներ։

Երեխաներն իրենց երաժշտական ​​ունակությունները ժառանգել են հորից։ Հինգ տարեկանում Ռաշիդը սկսեց թմբուկ նվագել, հետո մանդոլինա, թառ, հետո ակորդեոն և այլն։ 14 տարեկանում սկսել է երաժշտություն ստեղծել։

Նրա ստեղծագործության մեջ առանձնահատուկ տեղ են գրավել հայրենասիրական թեմաները։ Բայց չնայած իր մեծ տաղանդին և երաժշտական ​​կյանքում ունեցած հաջողություններին, դպրոցն ավարտելուց հետո Ռաշիդն ընդունվում է Երևանի պոլիտեխնիկական ինստիտուտ։ Ուսման տարիներին ցուցաբերել է ստեղծագործական ակտիվություն և մասնակցել ինստիտուտում անցկացվող բոլոր ուսանողական երաժշտական ​​միջոցառումներին։

Հետագայում նա հրավեր է ստացել աշխատելու էստրադային սիմֆոնիկ նվագախմբում։ Սակայն Ռաշիդը չընդունեց հրավերը եւ նախընտրեց վերադառնալ հայրենիք՝ հայրենի Գիշի գյուղ, որտեղ շարունակեց իր ստեղծագործական գործունեությունը։

Ամենահայտնի ստեղծագործություններից էր Ստեփանակերտի մարզադաշտում Ռաշիդ Բաբայանի կատարած երգը՝ Հայոց Մեծ հարսանիքին։ Հարսանիք, որը եղել և կմնա պատմության մեջ՝ որպես իսկապես առանձնահատուկ, եզակի և կարևոր իրադարձություն տառապած երկրի համար։

Երբ երաժշտությունը սկսեց հնչել, և 700 հարս ու փեսա քայլեցին հյուրերի առջև, արցունքները զսպել հնարավոր չէր։ Որովհետև հարս-փեսաների մեծ մասը պատերազմի երեխաներ էին։ Տղաներ ու աղջիկներ, որոնց մանկությունն անցել է հրետակոծությունների ու ռմբակոծությունների տակ, նկուղներում ու կացարաններում, իսկ դպրոցի վերջին զանգի ձայնը համընկել է արկերի պայթյունի հետ։ Եվ նրանք քայլում էին, այս երեխաները՝ հանդիսավոր հագնված, տղաները կոստյումներով, աղջիկները՝ սպիտակ հարսանեկան զգեստներով։

Եվ այս հարսանիքը, այս հուզիչ հարսներն ու փեսաները մեր անկախության ու պետականության ամենավառ դրսեւորումն էին։

Առջևից մի զույգ էր քայլում․ հարսնացուն պատերազմի ժամանակ ծանր վիրավորված, հայրը զոհված, իսկ մայրն ու երեխաները կրակի տակ ընկած։ Նրա դեմքը այլանդակվել է բեկորներից, մի քանի պլաստիկ վիրահատությունների է ենթարկվել։ Բայց նա գեղեցիկ էր և քայլում էր հարսանեկան երթի առջեւում, կարծես դա իր անձնական հաղթանակն էր։

Ինչո՞ւ, կարծես: Սա հաղթանակ էր՝ պատերազմի ու բռնության, խավարի ու չարի, զրկանքների ու դժբախտությունների նկատմամբ։ Հաղթանակ մահվան դեմ, որը հնձել է Արցախը՝ չտարբերելով ո՛չ երիտասարդներին, ո՛չ ծերերին, ո՛չ երեխաներին…

Ռաշիդ Բաբայանն իր հայրենիքի մեծ հայրենասերն է. Նա ոգեշնչել է արցախցիներին կյանքի ամենածանր ժամանակաշրջաններում։ Բավական է հիշել Մոնթե Ավոյի մասին նրա ստեղծագործությունը, որը նվիրված է Արցախյան ազատամարտի լեգենդար հերոսին։ Եվ հարյուրավոր նման ստեղծագործություններ, որոնք միշտ լսելի են յուրաքանչյուր արցախցու։

Ապրելով և աշխատելով հայրենի հողում, Ռաշիդ Բաբայանն իրեն երբեք չէր պատկերացրել հայրենիքից դուրս։ Շրջափակման ժամանակ ջերմոցում բանջարեղեն է աճեցրել ու անվճար բաժանել բոլոր հարազատներին ու ծանոթներին։ Սեպտեմբերի 27-ին վերադարձի ակնկալիքով բոլորի հետ հեռացավ հայրենի գյուղից։

Ռաշիդ Բաբայանը երբեք չէր սպասում իրադարձությունների նման ողբերգական հանգուցալուծմանը։ «Ցավոք, հայ հասարակությունը դարձել է մանիպուլյացիայի առարկա։ Մենք բաժանվեցինք սպիտակների և սևերի, ղարաբաղցիների և հայաստանցիների, եվ դա արվել է պետականությունը խարխլելու համար։ Ես անկեղծորեն հավատում եմ, որ հայ ժողովուրդը իմաստություն կունենա ընդունելու և ուղղելու իր սխալները։ Ճշմարտությունը պետք է հաղթի, և այդ ժամանակ մենք կկարողանանք վերադառնալ հայրենի Արցախ»,- Step1.am-ի հետ զրույցում ասաց Ռաշիդ Բաբայանը։

Արսեն Աղաջանյան