Կլինի՞ արդյոք Հայաստանում Արցախյան կուսակցություն և ո՞վ է այն ղեկավարելու

  • 13:11 20.07.2024

Արցախցիների քաղաքացիություն ստանալու գործընթացն աստիճանաբար թափ է հավաքում. ինչպես հայտնի դարձավ, քաղաքացիություն ստացած արցախցի շուրջ 30 ընտանիք բնակարանային աջակցության ծրագրով արդեն դիմումներ է ներկայացրել։ Քաղաքացիություն ստացածները կմասնակցեն Հայաստանում ընտրություններին` արտահերթ կամ հերթական, եւ ավելի քան 100 հազար արցախցիների ձայնը կարող է կարեւոր դեր խաղալ։ Այս ձայների որսը արդեն սկսվել է։

Սկզբում Հայաստանում չէին ճանաչվում արցախցիների հայկական անձնագրերը, որպեսզի զայրացած արցախցիները քաղաքական ու ընտրական իրավունք չստանան։ Դրանով էր պայմանավորված նաեւ Արցախի իշխանությունների, ինչպես նաև արցախցիների՝ որոշումների կայացման մասնակցության տոտալ բոյկոտը։

Հիմա զայրույթը փոքր-ինչ հանդարտվել է, Արցախի ղեկավարությունը վարկաբեկված ու քայքայված է, և եկել է «քարերը հավաքելու» ժամանակը։

«Հրապարակ»-ի փոխանցմամբ՝ նախագահ Սամվել Շահրամանյանի նախաձեռնությամբ մի քանի օր առաջ Արցախի ներկայացուցչությունում տեղի է ունեցել փակ խորհրդակցություն՝ Արցախի քաղաքական դասի ներկայացուցիչների մասնակցությամբ։

Շահրամանյանն իր հայրենակիցներին՝ անկախ քաղաքական տարաձայնություններից, կոչ արեց միասնականություն դրսևորել։ Ըստ ամենայնի, Շահրամանյանի խոսքերը՝ թիմերի չբաժանվելու և ընտրություններում կողմերի մեկին միասնական աջակցելու կոչ էր։

Ասվածը հիմնականում ուղղված էր «Միասնական հայրենիք» կուսակցության նախագահ Սամվել Բաբայանին, ով հայտարարեց, որ առաջիկայում, հենց միասնության գաղափարն իրականացնելու համար, գործուն քայլեր է ձեռնարկելու։ Ներկաները հասկացան, որ Սամվել Բաբայանը մտադիր է Հայաստանում առաջիկա ընտրություններին մասնակցել։

Այսինքն՝ Սամվել Բաբայանը մտադիր է ստեղծել Արցախյան կուսակցություն (գուցե այլ անուն կունենա) և, ըստ ամենայնի, ձայներ բերել ներկայումս իշխող Քաղաքացիական պայմանագրին։ Եթե ​​Փաշինյանի ընդդիմախոսների հիմնական փաստարկն այն է, որ քանի դեռ Հայաստանում գործող իշխանությունը չի փոխվել, Արցախի ժողովրդի խնդիրները չեն լուծվելու, ապա, օրինակ, Բաբայանի փաստարկը կարող է լինել այն, որ արցախցիների խնդիրները չեն լուծվելու, քանի դեռ կապ չի հաստատվել իշխող ուժի հետ, և ավելի լավ կլինի, եթե Արցախի ժողովուրդը օրինական կերպով մասնակցի որոշումների կայացմանը։

Թե ինչ լուծումներ են նրանք առաջարկվում (խոսքը սոցիալական ծրագրերի մասին չէ, այլ քաղաքական և իրավական խնդիրների մասին) դեռ հայտնի չէ, սակայն, ինչպես գրում էին հայկական լրատվամիջոցները, Սամվել Բաբայանը վերջին շաբաթներին հավաքագրում էր արցախցիներին՝ խոստանալով վերադարձ Արցախ։ Բաբայանի հարազատները նրա անունից ասում են, որ եթե 2000 մարդ հավաքվի, նրանք կվերադառնան Ստեփանակերտ՝ պատրաստակամություն հայտնելով ապրելու իրենց հայրենի հողում՝ Ադրբեջանի տիրապետության տակ։

Արցախի քաղաքական շրջանակները վստահ են, որ Բաբայանի ծրագիրը դատապարտված է ձախողման, և նույնիսկ 200 մարդ չի համաձայնի վերադառնալ Արցախ՝ առանց անվտանգության երաշխիքների։ Ինչպես գրում են թերթերը, Սամվել Բաբայանի նպատակը ոչ այնքան վերադառնալն է, որքան արցախցիներին «կտրել» հակակառավարական ցույցերից և ստիպել ապրել վերադարձի հույսով՝ չինտեգրվելով հայաստանյան քաղաքական տարածքին։

Նույն վերադարձի մասին խոսում են նաև Վարդան Օսկանյանին իրենց խոսափող ընտրած ուժերը, որոնք կենտրոնացած են ոչ թե քաղաքական կարգավիճակի կամ 1989-ին արդեն իսկ իրացված ինքնորոշման իրավունքի, այլ Ադրբեջանի իրավասության տակ «վերադարձի իրավունքի» վրա։

Այս բոլոր «շարժումներն» ու կուսակցությունները նպատակ ունեն թաքցնել եւ անտեսել Հայաստանում արցախցիների բնակության միակ իրավական հիմքը՝ Հայաստանի և Արցախի վերամիավորման 1989 թվականի որոշումը, որը Ալիևը համառորեն պնդում է չեղյալ համարել։ Մինչ օրս ոչ մի հայկական կուսակցություն, այդ թվում՝ արցախյան, չի պահանջել այս որոշման կատարումը։

f