Դեդլայնն ավարտվում է. մեկ «զանգ» արդեն հնչել է ՀԱԷԿ-ում

Իշխող «Քաղաքացիական պայմանագրի» ներկայացուցիչները խոստովանում են, որ Փաշինյանի վերջին առաջարկը Բաքվին՝ «խաղաղության համաձայնագրի» ստորագրման վերաբերյալ Ալիևը մերժել է` Պուտինի հետ բանակցություններից հետո։

Հիշեցնենք, որ Փաշինյանն ասել էր, որ «խաղաղության պայմանագրի» 17 կետերից 13-ը համաձայնեցված են, ևս 3 կետը քննարկվում է հռետորաբանության մակարդակով։ Փաշինյանը չասաց, թե որ կետի շուրջ չկա համաձայնություն, բայց Բաքվին առաջարկեց արագ համաձայնագիր ստորագրել արդեն իսկ համաձայնեցված կետերի վերաբերյալ։

Ինչո՞վ է պայմանավորված նման շտապողականությունը, ինչո՞ւ Փաշինյանը չի ցանկանում սպասել գոնե մինչեւ ԱՄՆ-ում ընտրությունների արդյունքներին ու միջազգային իրավիճակի պարզաբանմանը։ Փաշինյանն ունի՞ իր պարտավորությունները կատարելու ժամկետ՝ դեդլայն։

Հիշեցնենք, որ համաձայնագրի տեքստում չկա երեք հիմնական հարց՝ արցախյան հիմնախնդիր, հաղորդակցությունների բացում եւ սահմանների սահմանազատում։ Վերջերս ստորագրվեց սահմանազատման մասին արձանագրություն, որի ձեռքբերումը Փաշինյանը համարում է Ալմա-Աթայի հռչակագրի հիշատակումը։ Այլ «ձեռքբերումներ» չկան և չեն էլ սպասվում։

Բաքուն իր հերթին առաջ քաշեց Հայաստանի մի քանի կոնկրետ պահանջներ՝ 1. Սահմանադրության փոփոխություն՝ 1989 թվականի Արցախի և Հայաստանի վերամիավորման որոշման հիշատակումը հանելով, 2. Հայաստանի ապառազմականացում և Ֆրանսիայից և Հնդկաստանից զենք գնելուց հրաժարվելը։ , 3. Համատեղ դիմում ԵԱՀԿ-ին՝ Մինսկի խմբի մանդատը չեղարկելու վերաբերյալ, 4. ԵՄ դիտորդների հետկանչ, 5. Նոյեմբերի 9-ի հայտարարության 9-րդ կետի կատարում՝ Ռուսաստանի ՖՍԲ-ի վերահսկողությամբ դեպի Նախիջևան ճանապարհի բացման մասին։

Հայաստանի իշխանությունն ի վիճակի չէ կատարել 5 կետերից որևէ մեկը և ոչ ներքին դիմադրության պատճառով, որը չկա, ընդհակառակը, Հայաստանի հասարակական-քաղաքական խավը կոնսենսուսի է եկել՝ աջակցելու Փաշինյանի քաղաքականությանը։ Հայաստանի իշխանությունը չի կարող կատարել այս կետերը, քանի որ դա կախված է ոչ միայն Հայաստանից, ավելի ճիշտ՝ ընդհանրապես կախված չէ Երևանից։

Մասնավորապես, ԵԱՀԿ մանդատը կարող է հետ կանչվել միայն այս կազմակերպության կողմից՝ կոնսենսուսի պայմաններում, և կա առնվազն մեկ երկիր, որը չի համաձայնի՝ Ֆրանսիան։ Հայաստանի «ապառազմականացումը» և զենք գնելուց հրաժարվելը նույնպես միակողմանի գործընթաց չէ, ինչպես ԵՄ դիտորդների դուրս գալը։

Ինչ վերաբերում է Նախիջևան տանող ճանապարհին, օրերս Իրանը հերթական անգամ կոշտ հայտարարեց, որ մտադիր չէ հանդուրժել իր սահմանների մոտ իրավիճակի փոփոխություն՝ հարևան երկրների ինքնիշխանությունից դուրս։ Այսինքն՝ ոչ մի միջանցք ռուսական զորքերի վերահսկողության տակ։

Այս իրավիճակը խոսում է այն ամբողջական զուգցվանգի մասին, որին հասցրել է Հայաստանի ներկայիս իշխանության քաղաքականությունը։ 2019-ին ընդունված «հանձնենք Արցախը, փրկենք Հայաստանը» կուրսը կատարյալ ֆիասկո է ապրել, և այս մասին խոսում են անգամ «խաղաղության օրակարգի» և Փաշինյանի կառավարության կողմնակիցները։ «Խաղաղության օրակարգի» ֆիասկոն, ուժային լուծումների մերժումը, մշտական ​​զիջումները նշանակում են, որ Հայաստանի խեղդամահի վերջնական ակտը լինելու է ուժային և ոչ «բանակցված»։ Պարզապես հարմար պահ է պետք։

Փաշինյանը շարունակում է իր քաղաքականությունը՝ չնայած արդեն իսկ տեղի ունեցած աղետալի հետևանքներին։ Նման համառությունը, որն արժանի է ավելի լավ օգտագործման, հուշում է, որ նա իրականացնում է նախապես համաձայնեցված ծրագիր և մտադիր չէ որևէ պարագայում շեղվել դրանից։ Կարթագենը պետք է կործանվի, եթե անգամ անցնի վերջնաժամկետը։

Ալիևն ու Պուտինը կսպասեն հարմար պահի. մեկ «զանգ» արդեն հնչել է Հայկական ատոմակայանում։

Նաիրա Հայրումյան