Կանայք, որ սպասում են արդեն մեկ ու կես տարի

Կանանց միամսյակի շրջանակում Step1.am-ը կներկայացնի կանանց, որոնք անցել են կյանքի բարդ ուղի եւ շարունակում են անցնել՝ դիմակայելով նոր մարտահրավերների։

Մնացականյաների ընտանիքում այսօր գերակշռում են կանայք։

Ելիզավետան, Անահիտն ու Սիրանուշը, Սվետլանան, Մանեն սպասում են իրենց ԱՄԵՆԱԹԱՆԿ ՄԱՐԴԿԱՆՑ։

Տարիներ առաջ, հետպատրազմյան Արցախում որդիներին մեծ դժվարությամբ մեծացնելիս, տիկին Ելիզավետան չէր էլ պատկերացնում, որ մի օր որդիները անհայտության ուղին կբռնեն:

Ո՞վ է հաղթում պատերազմում, եթե բոլորը կորցնում են։

Արցախի հայաթափումից անցել է շուրջ մեկ ու կես տարի։ Մնացականյաններն այն քչերից են, որոնց ցավը հասցե չունի։

Ասկերանի շրջանի Խաչմաչ գյուղում էին ապրում։  Սեպտեմբերյան հարձակման ժամանակ տիկին Ելիզավետան Ստեփանակերտում էր՝ հաց էր տարել աղջկա եւ ավագ որդու ընտանիքների համար։

-Պատերազմը սկսեց շատ հանկարծակի։ Ես չէի պատկերացնում, որ դա վերջին անգամն է, որ գյուղից դուրս եմ գալիս,- ասում է տիկին Ելիզավետան։

Զինադադարի կնքումից հետո Արցախի մի շարք  բնակավայրերում հայտնվեցին ադրբեջանցիներ, որոնց ներկայությունն արդեն ահաբեկում էր բնակիչներին, իսկ որոշ տեղերում ադրբեջանցիները բռնություն են կիրառել խաղաղ բնակչության դեմ։

«Հարսս ու թոռներս էլ գերի կնկնեին, եթե ամուսինս ժամանակին չհասներ»,- ասում է նա ու ավելացնում, որ հարսը վախի մթնոլորտում չի կարողացել տնից ոչինչ վերցնել՝ ոչ ոսկի, ոչ գումար։

Մի կերպ հասել են Ստեփանակետ, որտեղ մի քանի ժամ ողջ ընտանիքով միասին էին՝ Լեռնիկն իր ընտանիքով, Եղիշեն՝ իր ընտանիքով, Լիլիթը՝ իր ընտանիքով եւ Մնացականյան ամուսիները՝ Բորիկն ու Ելիզավետան։

Այդ պահի ամենամեծ կորուստը ոսկին ու գումարն էր եւ ոչ ոք չէր էլ պատկերացնում, թե ինչ է սպասվում։

Ինչպես հազարավոր ընտանիքներ, այնպես էլ Մնացականյանները, վառելիքի անհրաժեշտություն ունեին։

«Տղաները գնացին բենզինի հետեւից»,- սա Լեռնիկի ու Եղիշեի վերջին առաքելությունն էր Արցախում։

«Արդեն մեր հերթն է մոտենում, գալիս ենք»,- անընդհատ ամուսնու վերջին խոսքերն է հիշում Անահիտը՝ Լեռնիկի կինը։

Հետո հնչեց պայթյունը, որ լսելի էր Ստեփանակերտից, բայց առատ անձրեւի պատճառով դժվար էր հասկանալ, ամպրոպ է, թե պայթյուն։

Հայկազովում տեղի ունեցած պայթյունը սկիզբ դրեց Մնացականյանների ընտանիքի քաոսին, որ շարունակվում է արդեն մեկ ու կես տարի։

«Մեզ համար տեղահանությունը սկսեց որոնելով՝ հիվանդանոցներ, դիահերձարաններ, նույնիսկ ճանապարհին ռուսական ու ադրբեջանական  ուղեկալներին էինք ցույց տալիս Լեռնիկի և Եղիշեի նկարները՝ հուսալով որևէ լուր իմանալ»,- պատմում է Անահիտը՝ Լեռնիկի կինը։

«Էլ տեղ չի մնացել որ չդիմենք, մի անգամ Կարմիր խաչից զանգեցին, մտածեցինք՝ նորություն ունեն, պարզվեց՝ իրենք են մեզ հարցնում՝ որևէ նորություն կա՞»,- ասում է տիկին Ելիզավետան։

Ըստ պաշտոնական տվյալների՝ Ասկերանի շրջանի Հայկազով վայրի վառելիքի պահեստի պայթյունի հետևանքով 238 է քաղաքացի է զոհվել, 23 քաղաքացի անհետ կորած է համարվում:

ԴՆԹ նմուշներ չեն հայտնաբերվել։ Լեռնիկն ու Եղիշեն ու ևս 21 հոգի անհայտ կորած են համարվում՝ առանց կարգավիճակի հաստատման։ Թեև որևէ պաշտոնական տեղեկություն չկա, որ տղաները ողջ են, բայց և չկա որևէ հաստատում հակառակի մասին, ինչը ընտանիքներին հույս է տալիս, որ մի օր նրանք անպայման վերադառնալու են:

Մնացականյանների ընտանիքը հիմա ապրում է Նուբարաշենում։

Սիրանուշը՝ Եղիշեի կինը նշում է, որ վերջին շրջանում ստիպված էր աղջկան հոգեբանի մոտ տանել։

Սիրանուշն աշխատում է մանկապարտեզում՝ ժամանակավոր աշխատանք է։ Անահիտը՝ Լեռնիկի կինը, նոր մասնագիտություն է սովորել՝ վարսահարդար է։ Անահիտի եւ Լեռնիկի աղջիկը՝ Մանեն, ամեն օր հիշում է հայրիկին, բայց թե որտեղ է նա՝ չգիտի․․․

Եղիշեի որդին ձեռքում պահում է հեռախոսը, որի վրա հայրիկի նկարն է։

Այս ընտանիքում հիմա կանայք շատ են։ Կանայք, ովքեր ապրում են հույսով ու սպասումով, բայց ամեն օր սեփական պատերազմը ունեն՝ նոր մարտահրավերների, խնդիրների, փոխվող տների, հույսի ու հուսալքության հետ։

Մարիամ Սարգսյան