Լուսանկարի գեղաքանդակ խաչքարը Պատմական միջավայրի պահպանության պետական ծառայության աշխատանքային խմբի կողմից փաստագրված ու վավերացված այն հարյուրավոր նորահայտ խաչքարերից է, ու նաև վերջիններից մեկը, որն արձանագրվել է Արցախի շրջափակումից 20 օր առաջ։ Գտնվում է Մարտակերտի շրջանում՝ Սարսանգի հովտում։ Պատմական աղբյուրներում և առհասարակ գրականության մեջ հուշարձանի մասին տեղեկություններ չկան։ Դատելով հուշարձանի տեղակայվածությունից կարելի է ենթադրել, որ այն ծառայել է որպես սրբատեղի:
Խաչքարը կերտված է կրաքարից։ Աչքի է ընկնում XII-XIII դդ. բնորոշ ուշագրավ զարդաքանդակներով: Կենտրոնում մեծադիր ծաղկած խաչն է, ստորին մասում՝ արմավազարդ, եզրամասերում՝ բուսական, հյուսկեն-մանվածո քանդակներ: Արձանագրություն չի պարունակում: Ուշագրավ են նաև խաչի ներքնամասում քանդակված պատկերները, որը հիշեցնում է Ասկերանի շրջանի Քարագլխի XIIIդ. զույգ խաչքարերից աջակողմյան կոթողին, որտեղ ներկայացված են կնոջ ու տղամարդու պատկերներ և նրանց կողմից բռնած մատուցարան իր պարունակությամբ:
Ըստ էության կյանքի հարատևությունը խորհրդանշող գունդը (շրջանակը) այստեղ արտահայտվում է կենցաղային մոտիվների պատկերմամբ, որն Արցախում հազվադեպ երևույթ չէ:
Ցավոք սրտի վառելիքի բացակայության պատճառով շատ հուշարձաններ, այդ թվում խաչքարեր չվավերացվեցին, չլուսաբանվեցին ու մնացին անհասանելի։
2024. Հիմնադիր՝ "ՄեդիաՍտեփ" ՀԿ, Երեւան, [email protected] Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Կայքի հրապարակումների օգտագործման ժամանակ հղումը Step1.am -ին պարտադիր է: