Անկախ Հայաստանը ստեղծվել է Խորհրդային Հայաստանի + ԼՂԻՄ-ի և Շահումյանի շրջանի տարածքում։ Թե՞ ոչ

Արայիկ Հարությունյանի երդմնակալությունը Շուշիում, մայիս 2020թ

Ինչո՞ւ հայտարարությունները, թե Արցախի պետական ​​կառույցները պետք է գործեն Հայաստանի Հանրապետության տարածքում, վրդովմունքի նման փոթորիկ առաջացրին իշխող Քաղաքացիական պայմանագրի ներկայացուցիչների մոտ։ Եվ ոչ միայն վրդովմունք. պատգամավորներից, լրատվամիջոցների ղեկավարներից ոմանք, ովքեր սատարում են գործող իշխանություններին, ինչպես նաև Արցախը համարում են Հայաստանի համար սպառնալիքի աղբյուր, նույնիսկ բացահայտ սպառնալիքներ են հնչեցրել։

Ո՞վ կմտածեր, որ մեր ժողովրդի երկու հատվածների միջև անջրպետը կբարձրացվի հանրային քաղաքականության մակարդակ: Ավելին՝ կտանի դեպի մի քաղաքականություն, որը կարող է բառացիորեն ոչնչացնել հենց Հայաստանը։

Երբեմն ուզում ես դիմել իշխանություններին և ասել հետևյալը.

Պարոնա՛յք, ինչ-որ ահաբեկչական կազմակերպություն, որը կոչվում է Ադրբեջան, օգտագործելով միայն «Ղարաբաղ» բառը, քոչվոր ցեղերից կազմավորեց ազգ, կառուցեց պետություն ու բանակ: Նույն «Ղարաբաղ» բառը համախմբեց ողջ հայությանը 1988թ. այդ միավորման արդյունքը եղավ ԽՍՀՄ փլուզումից հետո ստեղծված անկախ Հայաստանը։

Հիմա դժվար է ճանաչել մեր իմաստուն, սրտացավ մարդկանց, ովքեր պատրաստ էին առաջին իսկ կանչով օգնության վազել իրենց հայրենակիցներին, և ովքեր դա արել են ոչ մեկ-երկու անգամ։ Բայց հենց որ ճգնաժամային իրավիճակը փոքր-ինչ կայունանում է, հարաբերություններում վերահաստատվում է տարաձայնությունը։

Ի՞նչն է պատճառը։ Ինչու ենք մենք այդքան տարբեր՝ տարբեր իրավիճակներում: Իսկ գուցե փաստն այն է, որ ատելության, արհամարհանքի, հասարակության շերտավորման, ժողովրդի պառակտման քարոզչությունը բխում է իշխանությունների քաղաքականությունից, որոնք ամեն օր մարդկանց գլխին մուրճ են անում, որ իրենց բոլոր դժվարությունների և անբավարար բարձր կենսամակարդակի պատճառը Արցախն է։

Ըստ ՀՀ վարչապետի՝ Հայաստանը 30 տարի «մսխվել է» ի սկզբանե անիրագործելի պլանի վրա և գումարներ ծախսել Արցախի վրա, որը երբեք չի պատկանել Հայաստանի Հանրապետությանը։ Նույնիսկ ոչ այնքան կիրթ հայերը գիտեն, որ անկախ Հայաստանը ստեղծվել է Խորհրդային Հայաստանի + Լեռնային Ղարաբաղի Ինքնավար Մարզի և Շահումյանի շրջանի տարածքում։

Դժվար է, իհարկե, հավատալ, որ Հայաստանի վարչապետի աթոռը զբաղեցրած անձը ծանոթ չէ իր պետության ստեղծման փաստաթղթերին։ Չնայած, ով գիտի։ Ի վերջո, այդ մարդը պնդում է, որ Հայաստանը «կադաստրային թուղթ» չունի, և, ըստ երևույթին, ադրբեջանը պետք է տրամադրի դա։ Այսինքն՝ վաղը կարող է պարզվել, որ պետական ​​հավելյալ միջոցներ են ծախսվել նաև Սյունիքի, Գեղարքունիքի, Սևանի վրա։ Եվ քանի որ ադրբեջանը Հայաստանին անվանում է «Արևմտյան ադրբեջան», գուցե չարժե ընդհանրապես գումար ծախսել Հայաստանի վրա։ Դուք կարող եք միանգամից ամեն ինչ տալ, իսկ ադրբեջանը թող մտածի ծախսերի մասին։ Ինչպես այդ անեկդոտում. «Հիմա թող հարեւանը չքնի», թող փող ծախսի թե՛ Արցախի, թե՛ Հայաստանի զարգացման վրա…

Այդ ընթացքում արցախցիներն ավելի ու ավելի սկսեցին մտածել իրենց ճակատագրի մասին։ Ոչ բոլորն, իհարկե, կորոշեն մեկնել Ռուսաստան, որն իրենց վտարեց իրենց տներից, նախնիների երկրից (մարդիկ դեռ կան, ովքեր արժանապատվություն ունեն)։ Իսկ Հայաստանում շատերի կյանքն արդեն սկսում է նմանվել սոված, ցուրտ աղետի. մարդիկ արդեն 3 ամիս է՝ չեն ստանում իրենց արժանի թոշակներն ու նպաստները, շատերը ստիպված են հանձնել առասպելական թանկարժեք վարձով բնակարանները և հեռանալ շրջաններ, որտեղ բախվում են մեկ այլ խնդրի՝ գործազրկության։

Իսկ գուցե Հայաստանի իշխանությունները բանակցում են ադրբեջանցիների ու ռուսների հետ և նորից ուզում են մի երկու-հինգ հազար հայ վերադարձնել Արցախ, որպեսզի նորից օգտագործեն այդ պատանդներին Հայաստանի վրա ճնշում գործադրելու և տարածքներ «կորզելու» համար։ Շատերը կարող են ասել, որ սա անիրական է։ Բայց Հայաստանի իշխանության պահվածքն ու քայլերն այլ ենթադրությունների տեղ չեն թողնում։

Մարգարիտա Քարամյան