Հայկական «իսթեբլիշմենթը» հրավառությամբ խլացրել է արցախյան պայթյունները. ինչ կլինի հունվարին

Հունվարի լույս 1-ի գիշերը ռուսական պետական ​​լրատվամիջոցները եռանդով հայտարարեցին, որ ուժի մեջ է մտել Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության լուծարման մասին հրամանագիրը։ Տեղեկությունը հնչեց նաև որոշ արևմտյան հարթակներում, սակայն Հայաստանում համառորեն փորձում էին անտեսել այս «ամսաթիվը»։ Հայաստանի բարձրաստիճան պաշտոնյաների ամանորյա ուղերձներում ոչ մի խոսք չկար Արցախի ապագայի մասին։ Փաշինյանը միայն ներողություն խնդրեց ղարաբաղցիներից՝ խոստովանելով, որ զոհաբերել է Արցախը «հանուն հայոց պետականության»։ Սակայն նա չի երաշխավորել, որ սա կլինի վերջին զոհաբերությունը։

Ամանորյա հրավառության ձայներով և տնտեսական «աննախադեպ» հաջողությունների մասին հաղորդումներով Հայաստանի ղեկավարությունը փորձեց քողարկել ամոթը և խլացնել հայ ժողովրդի հառաչը։ Ամանորյա ուղերձներում խոսվում էր ինչ-որ «խաղաղության» մասին, սակայն այդ խաղաղության բացակայության երկու հիմնական գործոն չէին նշվում, այն է՝ ուժի անօրինական կիրառմանը չդիմադրելը և Հայաստանի ձեռքերն ու ոտքերը բռնած Ռուսաստանի ներկայությունը։

Այն, որ Հայաստանի իշխանությունն անգամ տեսականորեն չի նշում այս հիմնարար գործոնները, խոսում է ոչ թե ներկայիս «իսթեբլիշմենթի» վախկոտության, այլ այն մասին, որ «զոհաբերությունը» նախապես համաձայնեցվել է մեծ կոնսենսուսի շրջանակներում։

Այժմ Բաքվի և Մոսկվայի ձեռքերը լիովին ազատ են։ «Ադրբեջանը խնդիրներ ունի Հայաստանի հետ, իսկ Հայաստանը՝ Ադրբեջանի հետ, որոնք պետք է լուծվեն Միջազգային դատարանում», «Հայաստանի հետ խաղաղության պայմանագիրը պետք է տարանջատվի սահմանազատման հարցից», «Ադրբեջանի և Հայաստանի բոլոր հանդիպումների ժամանակ Բաքուն բարձրացնում է 8 գյուղերի վերադարձի հարցը»,- ասել է Բաքվի նախարար Բայրամովը։

ՌԴ Պետդումայի ԱՊՀ հարցերով հանձնաժողովի նախագահ Լեոնիդ Կալաշնիկովը կարծում է, որ «իրադարձությունները, որոնք տեղի ունեցան և ի վերջո հանգեցրին ներկա իրավիճակին, ճիշտ զարգացան։ Միայն երեք տարածաշրջանային հարեւաններ պետք է բանակցեին՝ Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը»։

Այն, որ Ռուսաստանի և Արևմուտքի միջև գործարք է կնքվել, վկայում է սեպտեմբերի 17-ին Ստամբուլում ԱՄՆ-ԵՄ-ՌԴ կոնֆիդենցիալ հանդիպումը, որից հետո անարգել իրականացվել է Արցախի օկուպացիան և բնիկ մեծամասնության արտաքսումը։

2023 թվականի հոկտեմբերի 21-ին ԱՄՆ-ԵՄ համատեղ հայտարարության մեջ ասվում է, որ ստորագրողները «հավատարիմ են մնում Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև կայուն խաղաղության հաստատմանը` հիմնված ինքնիշխանության, սահմանների անձեռնմխելիության և տարածքային ամբողջականության փոխադարձ ճանաչման վրա»: Որևէ խոսք չկա ուժի չկիրառման և ինքնորոշման իրավունքի, նաև Ռուսաստանի և Թուրքիայի դերի մասին։

Միևնույն ժամանակ, Եվրախորհրդարանի հոկտեմբերի 5-ի բանաձևում ասվում է, որ «ՄԱԿ-ի կոնվենցիայի համաձայն՝ իշխանությունների կողմից քաղաքացիական անձանց բռնի տեղահանումը կարող է համարվել մարդկության դեմ ուղղված հանցագործություն և ցեղասպանություն»: Բայց սա ալիբիի համար է:

Ըստ «Կոմերսանտ» թերթի աղբյուրների՝ «կողմերը շարունակում են ակտիվորեն աշխատել խաղաղության պայմանագրի վրա, որը կարող է ստորագրվել «Ամանորից հետո»։

Նաիրա Հայրումյան