Ո՞ւմ եք խաբում՝ ձեր երեխաների՞ն, ծնողների՞ն

Արաքսի դաշտավայր

Հայաստանում ներքաղաքական քննարկումները հանգում են որոշակի խմբերի փոխադարձ մեղադրանքներին, ի դեպ, նույն ձեռքից սնվոց՝  2020 թվականի պատերազմն ու մեծ կորուստները թույլ տալու համար։ Նրանք մեղադրում են միայն հայկական ուժերին՝ չհիշատակելով ո՛չ Ադրբեջանին, ո՛չ Թուրքիային, ո՛չ Ռուսաստանին, ո՛չ Իսրայելին, ո՛չ էլ բոլոր նրանց, ովքեր, ըստ էության, ընդունել են ագրեսիային իրենց մասնակցությունը։

Ներկայիս իշխանությունը անձնազոհաբար մեղադրում է նախկին նախագահներին, թե իբր նրանք երեքով թուրը սրած սեպտեմբերի 27-ին հարձակվել են Արցախի վրա, գրավել Հադրութը, Շուշին ու ամեն ինչ հանձնել ռուսական զորքերի «խնամքին»։ Ընդդիմությունը ներկայիս իշխանությանը մեղադրում է բանակը, արտաքին քաղաքականությունը, Սփյուռքի հետ աշխատանքը ձախողելու, ազգը պառակտելու, Արցախը կամավոր հանձնելու և 4000 մարդու սպանության մեջ։

«Քննարկմանը» ագրեսորի գործոնից խնամքով խուսափում են։ «Ինչ-որ մեկը» հարձակվել է Արցախի վրա, «ինչ-որ մեկը» օգնել է նրան, բայց մեղավորը ներքին մրցակիցներն են, որովհետեւ եթե իրական մեղավորների անունները հնչեցնեք, ապա ստիպված կլինեք ոչնչացնել այն, ինչ «ձեռք է բերվել քրտնաջան աշխատանքով»։ Քանի մարդ սպանվեց, քանի մարդ կորցրեց իր տունը, ունեցվածքը, ինչքան ամոթալի պայմանավորվածություններ եղան (Փաշինյանը նման դեպքերում վերելակն է հիշում Ալիևի հետ)՝ նրանք հոգու վրա ծանր մեղք են վեցրել եւ չեն կարող ամեն ինչ այդքան հեշտ կորցնեն։

Հայկական քաղաքական քննարկումներում կան բառեր, որոնք խիստ տաբուի տակ են: Ամենատաբուավցած բառը «տարածքներն» են։ Փաշինյանը երեկ ասաց, որ եթե Հայաստանը հաղթեց 1994-ին պատերազմում, ապա ինչո՞ւ նրա բնակչությունը չաճեց։ Սա միայն առաջին հայացքից անհեթեթ հարց է, բայց իրականում դա նարրատիվի մի մասն է՝ պատերազմը տարածքի համար չէ։ Պատերազմը, ինչպես փորձում է ներդնել Փաշինյանը, կա՛մ բնակչության կորուստ է (Եռաբլուր), կա՛մ ավելացում (տեսեք՝ քանի տուն ենք կառուցում Երևանում)։ Բնակչությունը տարածք չպետք է ունենա՝ բարձրահարկ շենքերի համար բավական է «օդ» կլինի։ Արցախում էլ տարածքներ չպետք է լինեն՝  «իրավունքներ ու անվտանգությունը» բավական են։

Ինչո՞ւ է հակառակորդ կողմը հպարտորեն խոսում նվաճված տարածքների մասին, իսկ հայկական իսթեբլիշմենթը ամաչկոտ «թաքցնում» է հաղթանակը՝ ինքն իրեն նույնիսկ չխոստովանելով, որ աշխարհում պատերազմները տեղի են ունենում հենց տարածքների համար։ Այո, ցավում ենք, բայց դեռ այդպես է։ Նրանք, ովքեր 2020 թվականին հարձակվել են Հայաստանի վրա, եկել են ոչ թե բնակչության, այլ տարածքների հետեւից։ Ու այն, որ այս բառը Հայաստանում տաբու է, նշանակում է, որ «իշխանությունը» շատ լավ հասկանում է պատերազմի էությունը, բայց փորձում է դա թաքցնել՝ սեփական երեխաներից, ծնողներից, հարեւաններից, իրենցից։

Իրեն խաբելու թույլ տալը եւ այդ խաբեությանը մասնակցելը Հայաստանում դարձել է քաղաքական գերիշխող ավանդույթ։ Այնքան էլ վաել չէ իրեն խելոք համարող ազգի համար։