ՀՀ արտաքին գործերի նախարար Արարատ Միրզոյանը աշխատանքային այցով մեկնել է Վաշինգտոն, որտեղ հունիսի 27-ից կմեկնարկի Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հարաբերությունների կարգավորման մասին պայմանագրի շուրջ քննարկումների հերթական փուլը: «Արմենպրես»-ին այս մասին տեղեկացրին ՀՀ արտաքին գործերի նախարարությունից։
Month: Հունիս 2023
Ո՞վ է հանել բետոնե պատնեշներն Հաքարի կամրջից ռուսական “մեծ սմուտայի” օրը
Երեկ, մինչ Ռուսաստանում «մոլեգնում» էր Պրիգոժինի ապստամբությունը, Ակարի կամրջից հանվեցին մի քանի օր առաջ տեղադրված բետոնե բլոկները, և 15 հիվանդ՝ 9 ուղեկցող անձանց հետ Արցախից տեղափոխվեցին Հայաստանի Հանրապետության մասնագիտացված բժշկական կենտրոններ ԿԽՄԿ Արցախի գրասենյակի միջնորդությամբ և ուղեկցությամբ։ Սա 10 օրվա ընթացքում առաջին դեպքն էր այն բանից հետո, երբ կամուրջն ամբողջությամբ փակվեց Ակարի կամրջի միջադեպից հետո։
Ռուս խաղաղապահների տեղաշարժը Քաշաթաղի (Լաչին) միջանցքով չի վերականգնվել, ինչը նշանակում է, որ պարենամթերքի և այլ անհետաձգելի ապրանքների մատակարարումը դեռ ամբողջությամբ արգելափակված է Ադրբեջանի կողմից։ Այս մասին ասված է Արցախի նախկին պետնախարար, օմբուդսմեն Արտակ Բեգլարյանի գրառումում։
Երեկ առավոտյան ռուսական ուղղաթիռներով Երեւան են տարհանվել մի քանի ծանր հիվանդներ, այդ թվում՝ մեկ տարեկան երեխա։
Մինչ այս Բաքուն խաղաղապահներին և արցախցիներին «առաջարկել էր» օգտվել Ստեփանակերտ-Աղդամ ճանապարհից։ Այս առաջարկի անհեթեթությունը ոչ միայն արցախահայության համար դրա լիակատար անընդունելիության մեջ է, այլ նաև այն, որ Ադրբեջանը չի ստորագրել ռուս խաղաղապահների մանդատը։
Հայկական կողմը չի ընդունել առաջարկը։ Ադրբեջանում Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի (ԿԽՄԿ) ներկայացուցչության ղեկավար Դրագանա Կոզիչը շաբաթ օրը հանդիպել է Ադրբեջանի արտգործնախարար Բայրամովի հետ։ Իսկ այսօր Բաքուն Աքարի կամուրջ է բերել Ադրբեջանում հավատարմագրված 60 դիվանագետների՝ ապացուցելու, որ կամուրջը իբր բաց է։ Բլոկներն արդեն հանվել են։
Որո՞նք էին Բաքվի դրդապատճառները՝ ամբողջությամբ փակել միջանցքը և տեղադրել բետոնե բլոկներ։ Եվ ի՞նչ է փոխվել հունիսի 24-ին.
Հունիսի 23-ին Արցախի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարությունը հայտարարություն է տարածել՝ կոչ անելով 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի Եռակողմ հայտարարությունը ստորագրած կողմերին, առաջին հերթին՝ Ռուսաստանի Դաշնությանը, ձեռնարկել բոլոր անհրաժեշտ միջոցները՝ ապահովելու 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի Եռակողմ հայտարարությամբ վերցրած միջազգային պարտավորությունները։ Արցախում շարժում է սկսվել, որի մասնակիցները հանրապետության խորհրդարանից պահանջում էին դիմել ռուսական հրամանատարությանը` կամ դուք կատարեք ձեր պարտավորությունները, կամ մենք դիմում ենք միջազգային խաղաղապահներ բերելու համար։
Արցախի ԱԳՆ-ն կոչ է արել «ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդին և միջազգային հանրության բոլոր պատասխանատու անդամներին, ներառյալ առանձին երկրների ղեկավարությանը և միջազգային կազմակերպություններին, ձեռնարկել բոլոր անհրաժեշտ միջոցները՝ Ադրբեջանի կողմից Արցախի եւ նրա ժողովրդի դեմ իրականացված ռազմական հանցագործությունները, էթնիկ զտումները և մարդկության դեմ հանցագործությունները դադարեցնելու համար»։
Հունիսի 22-ին ԵԽԽՎ-ն քննարկել էր իրավիճակը Լաչինի միջանցքում և միանշանակ եզրակացություններ արել՝ Ադրբեջանն ապօրինաբար փակում է միջանցքը՝ խախտելով բոլոր պայմանական նորմերը։ Միջանցքը փակ է, հայտարարեց ԵԽԽՎ-ն և պահանջեց թույլ տալ Եվրոպայի խորհրդի դիտորդներին մուտք գործել Արցախ և Լաչինի միջանցք։
Ադրբեջանական կողմից Լաչինի միջանցքի մուտքի արգելափակումը Ռուսաստանի, Ադրբեջանի և Հայաստանի ղեկավարների 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարության դրույթների խախտում է, հունիսի 24-ի առավոտյան անսպասելիորեն հայտարարեց ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան։
«Մենք կոչ ենք անում Բաքվին ամբողջությամբ ապաշրջափակել երթևեկությունը Լաչինի միջանցքով», – ասել է Զախարովան։ Միևնույն ժամանակ, նա, փաստորեն, մեղադրեց Երևանին «եռակողմ ձևաչափերում փոխգործակցությունից խուսափելու» փորձի մեջ։ «Այդ ձևաչափերի ապաակտիվությունը բացասաբար է անդրադառնում տարածաշրջանում իրավիճակի վրա և հանգեցնում է էսկալացիայի տեղում»,- ասվում է մեկնաբանության մեջ։ Սա նշանակում է, որ Մոսկվան միջանցքի շրջափակումը համարում է «պատիժ» հայկական կողմին՝ հարցը միջազգային հարթություն հասցնելու եւ արեւմտյան միջնորդությունը ճանաչելու համար։ Բաքուն եւս կտրուկ դեմ է Արցախի հարցի միջազգայնացմանը.
Ի՞նչ է փոխվել հունիսի 24-ին. Կարո՞ղ ենք ենթադրել, որ Հայաստանը համաձայնել է վերսկսել աշխատանքը միայն եռակողմ ձևաչափերով, եւ դրա համաւ բետոնե բլոկներն հանվել են։ Թե՞ Ռուսաստանում ստեղծված իրավիճակը, ինչպես նաև Երևանից և Ստեփանակերտից Մոսկվային ուղղված ակնհայտ դժգոհությունն ու կոչերը Կրեմլի կողմից ընկալվեցին որպես տարածաշրջանում արդիականությունը կորցնելու սպառնալիք։
«…Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի իրավունքների և անվտանգության հարցերը չեն կարող լուծվել առանց հատուկ և հրատապ միջազգային ուշադրության, ներգրավման և ջանքերի։ Միջազգային մեխանիզմի շրջանակներում Բաքու-Ստեփանակերտ երկխոսության միջոցով Լեռնային Ղարաբաղի 120 հազար հայերի իրավունքների և անվտանգության հարցերի լուծումն անհրաժեշտ և կենսական է»,- ասված է Հայաստանի ԱԳՆ հաղորդագրության մեջ։
Վերջացա՞վ ապստամբությունը, Շոյգույին պաշտոնանկ կանե՞ն
«Երաշխիքն, որ Պրիգոժինը կկարողանա մեկնել Բելառուս, դա Ռուսաստանի նախագահի խոսքն է», – ասել է Դմիտրի Պեսկովը։ Նա նաև խոստովանել է, որ չգիտի, թե ի՞նչ է աշխատելու Պրիգոժինը Բելառուս մեկնելուց հետո։
Պեսկովը նաեւ հայտնել է, որ Պրիգոժինի հետ բանակցությունների ընթացքում ՌԴ ՊՆ-ում կադրային փոփոխություններ չեն քննարկվել։
Wagner-ի ղեկավար Եվգենի Պրիգոժինի պահանջներից մեկը պաշտպանության նախարար Սերգեյ Շոյգույի և Գլխավոր շտաբի պետ Վալերի Գերասիմովի հրաժարականն էր։
Ըստ ՌԴ պաշտպանության նախարարությանը մոտ գտնվող հայտնի Rybar Z-channel-ի՝ հաշվի առնելով, որ ապստամբությունը դադարեցվել է Վագների ղեկավարի համար շահավետ պայմաններով, հիմքեր կան ենթադրելու, որ արդյունքում Ռուսաստանի պաշտպանության նախարարության ղեկավարությունը կհեռացվի, այդ թվում՝ Սերգեյ Շոյգուն և Վալերի Գերասիմովը։
Չեչնիայի ղեկավար Ռամզան Կադիրովը, ում ստորաբաժանումները ուղարկվել են Ռոստով՝ ճնշելու Վագների ապստամբությունը, խոսել է միջադեպի մասին։
«Պարզվեց, որ հանուն անձնական ամբիցիաների, շահույթի և մեծամտության պատճառով մարդիկ մատնում են հայրենիքի հանդեպ սերը: Ես զրուցել եմ Պրիգոժինի հետ, հորդորել նրան թողնել բիզնես ամբիցիաները և չխառնել դրանք այլ հարցերի հետ: Կարծում էի, որ նա լսում է ինձ, բայց պարզվում է, որ նրա մեջ զայրույթն այս ընթացքում միայն աճել է»,- գրել է Կադիրովը։
Նրա խոսքով, բիզնեսի ձախողումների շղթան պատճառ է դարձել, որ Պրիգոժինը «թաքնված և երկարատև դժգոհություն ունենա, որը հասավ գագաթնակետին, երբ Սանկտ Պետերբուրգի իշխանությունները նրա դստերը չտրամադրեցին ցանկալի հողամասը»:
Գիրկին-Ստրելկովն ասել է, որ Ռուսաստանում հեղաշրջումը հաջողությամբ է տեղի ունեցել։ «Եթե նույնիսկ ենթադրենք, որ վերջ, մենք ցրվում ենք», մնում է փաստել, որ հեղաշրջումը հաջողությամբ է տեղի ունեցել, քանի որ պետության երկրորդ (իրականում) անձը բռնի ուժով հեռացվել է իշխանությունից»,- գրել է նա։ «Իրականացվել է պետական հեղաշրջում, ավարտվել է, թե ոչ, մենք շուտով (գուցե նաև վաղը) կիմանանք»,- հավելեց նա։
Wagner-ի ղեկավար Եվգենի Պրիգոժինը համոզված էր, որ իր ընկերությունը որպես անկախ ուժ պահելու միակ միջոցը Ռուսաստանի պաշտպանության նախարարությանը հակադրվելն է, բայց նա գերագնահատեց իր հեռանկարները։ Այս մասին ասվում է Պատերազմի ուսումնասիրման ինստիտուտի (ISW) նոր ակնարկում։ Վերլուծաբանները նշում են, որ Պրիգոժինը դիտարկում էր պաշտպանության նախարարության կողմից հուլիսի 1-ն որպես էքզիստենցիալ սպառնալիք իր քաղաքական (և, հնարավոր է, անձնական) գոյատևման համար:
Ուստի նա որոշեց ռիսկի դիմել՝ օգտագործելով իր ուժը՝ փորձելով փոխել պաշտպանության նախարարության ղեկավարությունը և ամբողջությամբ չկորցնել Վագներն։ ISW-ի փորձագետները նշել են, որ Պրիգոժինի միակ իրական հույսը տեւական հաջողության հասնելու համար Պաշտպանության նախարարության հեռացումը ապահովելն էր, սակայն «Պրիգոժինի ապստամբությունն էլ ավելի խաթարեց նրա աջակցության հիմքը ուլտրաազգայնական համայնքում, Ռուսաստանի կառավարությունում և հենց Վագների կողմից», – հայտարարել են փորձագետները։
The Insider-ի խմբագիր Տիմուր Օլևսկին կարծում է, որ Պրիգոժինի հայտարարած «արդարության երթը» ռուսների պայմանական պաշտպանության հայտ էր։ Սակայն իրականում նա միայն պաշտպանում էր իր բիզնես շահերը։ Երբ «վագներականների» առաջնորդին խոստացան, որ կազմակերպությունը չի լուծարվի, նա «ետ տվեց»։
Թիմուր Օլևսկին կարծում է, որ դեռ վաղ է վերջ դնել Եվգենի Պրիգոժինի ապստամբության պատմությանը։ Նա ենթադրել է, որ «վագներականների» առաջնորդին տրված անվտանգության երաշխիքներն ու այլ խոստումները, ամենայն հավանականությամբ, Կրեմլում չեն իրականացվի։
Ինչպես նշել է Օլևսկին 24-րդ ալիքի եթերում, Պրիգոժինին այնքան էլ չէր հետաքրքրում Ռուսաստանի Դաշնության ռազմական ղեկավարությունը։ Նրա խոսքով, եթե Գերասիմովին փոխարինի Սուրովիկինը, ում սատարում է Պրիգոժինը, դա կարդինալ փոփոխություններ չի հանգեցնի։ Նրան, հավանաբար, խոստացել են գումար տրամադրել, առաջարկել են համաներում կամ մի բան, որը պետք է երաշխավորեր նրա անվտանգությունը։
Արցախի ԱԳՆ-ն սատարում է Լաչինի միջանցք և Արցախ Եվրոպայի խորհրդի փաստահավաք առաքելություն ուղարկելու ԵԽԽՎ կոչին
Արցախի ԱԳ նախարարությունը մեկնաբանություն է տարածել Եվրոպայի խորհրդի Խորհրդարանական վեհաժողովի «Լաչինի միջանցքով ազատ և անվտանգ մուտքի ապահովումը» բանաձևի ընդունման կապակցությամբ՝ նշելով, որ սատարում է Լաչինի միջանցք և Արցախի Հանրապետություն Եվրոպայի խորհրդի փաստահավաք առաքելություն ուղարկելու, ինչպես նաև միջազգային կազմակերպությունների, այդ թվում՝ ՄԱԿ-ի համապատասխան գործակալությունների անարգել մուտքն Արցախ ապահովելու ԵԽԽՎ կոչին։
Ինչպես տեղեկացրին Արցախի Հանրապետության արտգործնախարարությունից, մեկնաբանությունում նշված է. «Հարկ ենք համարում նշել 2023 թվականի հունիսի 22-ին Եվրոպայի խորհրդի Խորհրդարանական վեհաժողովի կողմից ձայների բացարձակ մեծամասնությամբ ընդունված «Լաչինի միջանցքով ազատ և անվտանգ մուտքի ապահովումը» բանաձևը, որը կոչ է անում Ադրբեջանին ապահովել Լաչինի միջանցքով ազատ և անվտանգ տեղաշարժը՝ համաձայն 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի Եռակողմ հայտարարության, ինչպես նաև անհապաղ իրականացնել 2022 թվականի դեկտեմբերի 21-ին ՄԻԵԴ-ի կողմից կիրառված միջանկյալ միջոցները և Արդարադատության միջազգային դատարանի 2023 թվականի փետրվարի 22-ի որոշումը։
Ճանաչելով 2020 թվականին Ադրբեջանի կողմից ուժի կիրառման փաստը` Լաչինի միջանցքի արգելափակմանն ուղղված Բաքվի միակողմանի գործողությունները, որոնք հանգեցրել են Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայում ամրագրված իրավունքների ոտնահարմանը, ԵԽԽՎ-ն առաջին անգամ արձանագրում է Ադրբեջանի կողմից ԵԽ-ի նկատմամբ իր կանոնադրական և կոնվենցիոն պարտավորությունների, ինչպես նաև կազմակերպությանն անդամակցության ժամանակ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության բացառապես խաղաղ կարգավորման վերաբերյալ ստանձնած հանձնառության խախտումը:
Կարևորում ենք նաև Վեհաժողովի եզրակացությունն առ այն, որ Ադրբեջանի կողմից ստեղծված իրավիճակը կարող է հանգեցնել նրան, որ հայ բնակչությունը ստիպված կլինի լքել իրենց տները, եթե հակամարտությունը չլուծվի քաղաքական ճանապարհով։ Այս կապակցությամբ ընդգծում ենք, որ Արցախի Հանրապետության իշխանությունները բազմիցս միջազգային կազմակերպությունների և ընդհանրապես պետությունների հանրության ուշադրությունն են հրավիրել այն փաստի վրա, որ Լաչինի միջանցքի շրջափակումն Ադրբեջանի ավելի լայն քաղաքականության մի մասն է, որի նպատակը էթնիկ զտումներ իրականացնելն է։
Էական ենք համարում այն փաստը, որ ընդունված բանաձևում ԵԽԽՎ-ն հստակ արձանագրում է Ադրբեջանի կողմից պարտադրված ապօրինի շրջափակման և կանխամտածված էներգետիկ ճգնաժամի ստեղծման արդյունքում Արցախի Հանրապետությունում ստեղծված իրավիճակը, ինչպես նաև դրանց աղետալի մարդասիրական հետևանքները, և կոչ անում Ադրբեջանին անհապաղ վերականգնել Հայաստանից Արցախ գազի և էլեկտրաէներգիայի մատակարարումները։
Ամբողջովին կիսում ենք բանաձևում արտահայտված մտահոգությունը՝ էթնիկ հայերի նկատմամբ Ադրբեջանի բարձրագույն ղեկավարության կողմից օգտագործվող թշնամական և սպառնալից հռետորաբանության առնչությամբ։ Սատարում ենք Լաչինի միջանցք և Արցախի Հանրապետություն Եվրոպայի խորհրդի փաստահավաք առաքելություն ուղարկելու, ինչպես նաև միջազգային կազմակերպությունների, այդ թվում՝ ՄԱԿ-ի համապատասխան գործակալությունների անարգել մուտքն Արցախ ապահովելու ԵԽԽՎ կոչին։
Ընդգծում ենք միջազգային մեխանիզմների կիրառմամբ Ստեփանակերտի և Բաքվի միջև խաղաղ երկխոսություն սկսելու վերաբերյալ բանաձևում հնչեցված կոչերը: Վերահաստատում ենք Արցախի Հանրապետության իշխանությունների հետևողական դիրքորոշումը՝ կողմերի համագործակցության և իրավահավասարության սկզբունքների հիման վրա՝ միջազգայնորեն ճանաչված բանակցային ձևաչափի շրջանակներում, բոլոր վիճելի հարցերն ու հակասությունները քննարկելու, խաղաղ բանակցությունների միջոցով Ադրբեջանի հետ հակամարտության արդարացի, արժանապատիվ և համապարփակ լուծում փնտրելու վերաբերյալ։
Հաշվի առնելով Արցախի ամբողջական անմարդկային շրջափակումը, լիակատար ամենաթողության պայմաններում Ադրբեջանի կողմից շարունակվող ապօրինի և հանցավոր գործողությունները, և որպես հետևանք՝ Լեռնային Ղարաբաղում կտրուկ վատթարացող հումանիտար ճգնաժամը, կոչ ենք անում Եվրոպայի խորհրդի Գլխավոր քարտուղարին և Նախարարների կոմիտեին անհապաղ արձագանքել Լաչինի միջանցքի անօրինական արգելափակման անհերքելի փաստերին և հրատապ գործարկել կազմակերպության մեխանիզմները՝ Ադրբեջանին պատասխանատվության ենթարկելու և Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի անհատական և հավաքական իրավունքների հետագա խախտումները կանխելու համար»։
Պրիգոժինը Բելարուս կգնա․ անհասկանալի ապստամբությունը դադարեց
Պաշտպանության փոխնախարար Յունուս-Բեկ Եվկուրովը, Եվգենի Պրիգոժինը և Գլխավոր շտաբի պետի տեղակալ Վլադիմիր Ալեքսեևը։
Wagner-ի հիմնադիր Եվգենի Պրիգոժինը, ով ուրբաթ օրը կազմակերպել էր «արդարության երթ» դեպի Մոսկվա՝ ճանապարհին գրավելով Դոնի Ռոստովի կենտրոնը, շաբաթ երեկոյան անսպասելիորեն հայտարարեց, որ վարձկանների շարասյունը, որին 200 կմ էր մնացել հասնելու Ռուսաստանի մայրաքաղաքից, վերադարնւմ է դաշտային ճամբարներ։
Պրիգոժինի հաղորդագրությունը հայտնվել է անմիջապես այն բանից հետո, երբ Ալեքսանդր Լուկաշենկոյի մամուլի ծառայությունը հայտարարեց, որ Wagner-ի հիմնադիրը համաձայնել է կանգնեցնել ավտոշարասյունը Բելառուսի ղեկավարի հետ բանակցություններից հետո։
Բանակցությունները, ըստ Լուկաշենկոյի մամուլի ծառայության, համաձայնեցվել են ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ, ով առավոտյան Պրիգոժինի գործողություններն անվանել է «դավաճանություն Ռուսաստանի հանդեպ»։
Շաբաթ երեկոյան Կրեմլի խոսնակ Դմիտրի Պեսկովը լրագրողներին հայտնել է ծրագրի մանրամասները։
Նրա խոսքով՝ Պրիգոժինի դեմ քրեական գործը կդադարեցվի, եւ նա «կմեկնի Բելառուս»։ Ապստամբությանը մասնակցած վարձկանները չեն հետապնդվի՝ հաշվի առնելով նրանց մարտական վաստակը, իսկ շարասյունին չմիացած կռվողներից ոմանք պայմանագրեր կկնքեն պաշտպանության նախարարության հետ։
Պեսկովը նաև ասել է, որ Լուկաշենկոն «իրեն առաջարկել է որպես բանակցող, քանի որ Պրիգոժինին ճանաչում է ավելի քան 20 տարի»։
Պրիգոժինը հայտարարեց ապստամբության վերջը
«Վագներ» ՊՄԿ-ի հիմնադիր Եվգենի Պրիգոժինն ասել է, որ շրջում է «Վագներ» ՊՄԿ-ի սյուները և մեկնում դաշտային ճամբարներ։ Նա նշեց, որ ՊՄԿ-ի զինյալները հունիսի 23-ից առաջ էին շարժվում Մոսկվայի ուղղությամբ, պետք է անցնեին մոտ 200 կմ։ «Եկել է պահը, երբ կարելի է արյուն թափել, գիտակցելով ողջ պատասխանատվությունը այն բանի համար, որ ռուսական արյունը կարող է հեղվել կողմերից մեկում, մենք շրջում ենք մեր շարասյուները և պլանի համաձայն հեռանում ենք հակառակ ուղղությամբ դեպի դաշտային ճամբարներ. », – ասել է նա Telegram-ի աուդիո հայտարարության մեջ:
Ադրբեջանը հեռացրեց բետոնե արգելապատնեշները Հաքարի կամրջից, իսկ Կարմիր խաչի մեքենաները ԼՂՀ-ից շարժվեցին Հայաստան։
Ադրբեջանը հեռացրեց բետոնե արգելապատնեշները Հաքարի կամրջից, Կարմիր խաչի մեքենաները ԼՂՀ-ից շարժվեցին Հայաստան։
Ինչպես հայտնի դարձավ, հայկական կողմը չի ընդունել Ստեփանակերտ-Ագդամ ճանապարհից օգտվելու Բաքվի «առաջարկը»։
Պրիգոժինն ընդունել է Լուկաշենկոյի առաջարկը դադարեցնել շարժը
Լուկաշենկոն բանակցություններ է վարել Պրիգոժինի հետ, պայմանավորվել դադարեցնել առաջխաղացումը և դեէսկալացնել իրավիճակը։
«Բելառուսի նախագահը, լրացուցիչ ճշտելով իրավիճակը սեփական ուղիներով, Ռուսաստանի նախագահի հետ համաձայնությամբ, բանակցություններ է վարել Վագների ղեկավար Եվգենի Պրիգոժինի հետ։
Բանակցությունները շարունակվել են ողջ օրվա ընթացքում։ Արդյունքում նրանք համաձայնության եկան Ռուսաստանի տարածքում արյունալի ջարդ սանձազերծելու անթույլատրելիության վերաբերյալ։ Եվգենի Պրիգոժինն ընդունել է Բելառուսի նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոյի առաջարկը՝ դադարեցնել «Վագներ» ընկերության զինված անձանց տեղաշարժը Ռուսաստանի տարածքում և քայլեր ձեռնարկել լարվածությունը թուլացնելու համար։
Այս պահին սեղանին դրված է իրավիճակի հանգուցալուծման բացարձակապես շահավետ և ընդունելի տարբերակ՝ Wagner-ի անդամների անվտանգության երաշխիքներով»։
ԼՂ ժողովրդի իրավունքների և անվտանգության հստակ երաշխավորման լավագույն ճանապարհն ուղիղ և բովանդակային քննարկումներն են Բաքվի և Ստեփանակերտի միջև. ՀՀ ԱԳ
Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի իրավունքների և անվտանգության հստակ երաշխավորման լավագույն ճանապարհն ուղիղ և բովանդակային քննարկումներն են Բաքվի և Ստեփանակերտի միջև՝ միջազգային մասնակցությամբ:
«Արմենպրես»-ի հաղորդմամբ` այս մասին ասված է ՀՀ արտաքին գործերի նախարարության տարածած հայտարարությունում, որը ամբողջությամբ ներկայացնում ենք ստորև.
«Տարածաշրջանում իրական և տևական խաղաղություն կառուցելու նպատակով Հայաստանը և Ադրբեջանը բանակցային գործընթացում պետք է փոխադարձ ընդունելի լուծումներ գտնեն գոյություն ունեցող բոլոր խնդիրների համար՝ կանխելով ատելության և թշնամանքի հետագա դրսևորումները:
Այդ խնդիրների թվին, ի թիվս այլոց, պատկանում են ինչպես Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև պետական սահմանի սահմանազատման համար ամուր իրավական հիմքերի ամրագրումը՝ համաձայն Ալմա-Աթայի հռչակագրի և խորհրդային շրջանի ամենավերջին քարտեզների, ինչպես տարածաշրջանի տրանսպորտային ենթակառուցվածքների ապաշրջափակումը՝ հիմնված երկրների ինքնիշխանության, իրավազորության, հավասարության և փոխադարձության վրա, այնպես էլ Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի իրավունքների և անվտանգության հստակ երաշխավորումը: Ընդ որում, համոզված ենք, որ վերջինիս պարագայում լավագույն ճանապարհն ուղիղ և բովանդակային քննարկումներն են Բաքվի և Ստեփանակերտի միջև՝ միջազգային մասնակցությամբ:
Մինչդեռ Ադրբեջանի իշխանությունների կողմից չդադարող թշնամանքի և ատելության խոսքը, ուժի կիրառման սպառնալիքը և սադրանքները թե՛ Հայաստանի Հանրապետության ինքնիշխան տարածքի, թե՛ ԼՂ հայության նկատմամբ լրջորեն կասկածի տակ են դնում այդ պետության բարձրագույն ղեկավարության անկեղծությունը և քաղաքական կամքը՝ խաղաղության հասնելու Հարավային Կովկասում։ Ավելին, Ադրբեջանի գործողությունները ոչ միայն միտված չեն Ստեփանակերտի հետ կառուցողական երկխոսության միջոցով գոյություն ունեցող բազմաթիվ խնդիրները հասցեագրելուն, այլև ճիշտ հակառակը՝ հետևողականորեն տանում են Լեռնային Ղարաբաղում էթնիկ զտումների։
Ասվածի ամենաթարմ վկայությունը 2023թ. հունիսի 22-ին Ադրբեջանի կողմից Լաչինի միջանցքում բետոնե պատնեշների տեղադրումն է և մարդկանց, բեռների ու տրանսպորտի որևէ տեղաշարժի բացառումը։ Դրա հետևանքով ամբողջովին դադարեցված է ԼՂ սննդի, դեղորայքի ու առաջին անհրաժեշտության պարագաների մատակարարումը և ծանր հիվանդների տեղափոխումը՝ անգամ Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի կողմից: Արդեն 6 ամսից ավել Լաչինի միջանցքի ապօրինի արգելափակմանը զուգահեռ խափանված է գազի և էլեկտրաէներգիայի մատակարարումը Լեռնային Ղարաբաղ: Չեն դադարում գյուղատնտեսական աշխատանքներ իրականացնող քաղաքացիների թիրախավորումը և դիվերսիոն գործողություններն ադրբեջանական զինված ուժերի ծառայողների կողմից: Ահագնացող հումանիտար ճգնաժամի պայմաններում շարունակվում է խոչընդոտվել միջազգային հումանիտար և փաստահավաք առաքելությունների՝ ծայրահեղ անհրաժեշտ մուտքը ԼՂ։
Այս համատեքստում անհրաժեշտ է հիշել նաև սոցիալական ցանցերով, ինչպես նաև տեղում բարձրախոսների միջոցով հնչող հայտարարություններով ԼՂ խաղաղ բնակչության ահաբեկումն Ադրբեջանի կողմից, Հադրութի և Շուշիի շրջաններից տեղահանվածների վերադարձի ապահովման պարտավորության միտումնավոր անտեսումը, 2020թ. նոյեմբերի 9-ի հրադադարի հաստատումից հետո Խծաբերդ, Հին Թաղեր և Փառուխ բնակավայրերի գրավումն ու ամբողջական հայաթափումը, Ադրբեջանի վերահսկողության տակ անցած հայկական բնակավայրերում հայկական մշակութային ժառանգության ոչնչացումը և այլն:
Այս գործողություններն իրականացվում են՝ ի հեճուկս ՄԱԿ-ի արդարադատության միջազգային դատարանի կողմից ընդունված պարտադիր իրավաբանական ուժ ունեցող որոշումների և միջազգային հանրության կողմից հնչող բազմաթիվ կոչերի։ Այս պայմաններում միջազգային հանրությունը չի կարող կույր ձևանալ և պատրանքներ ունենալ, թե ԼՂ ժողովրդի իրավունքների և անվտանգության հարցերը կարող են հասցեագրվել առանց միջազգային հատուկ և անհետաձգելի ուշադրության, ներգրավման և ջանքերի: Լեռնային Ղարաբաղի 120 հազար հայության իրավունքների և անվտանգության հասցեագրումը միջազգային մեխանիզմի շրջանակներում Բաքու-Ստեփանակերտ երկխոսության միջոցով, անհրաժեշտ է և կենսական: Անհրաժեշտ ենք համարում կրկին ընդգծել, որ Հայաստանի Հանրապետությունը շարունակելու է անկեղծ ջանքերի գործադրումը տարածաշրջանում խաղաղության հաստատման համար»:
Փոխեցինք ռեստորանի մենյուն եւ շեշտը դրեցինք արցախյան ուտելիքի վրա
Շրջափակման նախնական շրջանում ուտելիք գտնելը Արցախում գրեթե անհնար էր։ Ռեստորանների, սրճարանների մեծ մասը և որոշ խանութնոր փակվեցին։ Արամը’ Ստեփանակերտի նորաբաց ռեստորաններից մեկի տերը, նույնպես ռեստորանը փակելու մտադրություն ուներ, սական կարողացավ իրավիճակից մի կերպ դուրս գալ։
«Այն ժամանակ, երբ, որ խանութներում վաճառում էին միայն այն ապրանքատեսակները, որոնք արտադրվում և աճեցվում էին Արցախում, որոշեցինք, որ պետք է փոխենք մենյուն, և մեր խոհանոցի շեշտը դնենք Արցախյան ավանդական ուտելիքի վրա»,- ասում է Արամը։
Այդ ժամանակահատվածում ամեն երկրորդ հաճախորդը լքում էր ռեստորանը առանց որևէ բան պատվիրելու, քանի որ պիցցան ու կարտոֆիլ ֆրին, որոնց համար գալիս էին, չէին մատուցվում։
«Մեծ քանակությամբ հաճախորդներ կորցրեցինք, սական ժամանակի ընթացքում, կազմակերպելով «խաշի կիրակիներ» և մատուցելով արցախյան ավանդական ուտեստներ, աշխատանքը վերականգնեցինք։ Այդ ժամանակ մեր հաճախորդները հիմնականում մեծահասակներ էին, սակայն հետագայում, երբ հասանելի դարձավ ամբողջ մենյուն, ավելի շատ երիտասարդ հաճախորդներ ունենք և նույնիսկ ծննդյան տոներ են կազմակերպվում»,- ասում է Արամը։
Գնաճը Արցախում հասնում է ռեկորդային ցուցանիշների, և դա ազդեց ռեստերանում գործող գների վրա։ Որպեսզի գոնե կորուստներ չունենան, ստիպված եղան թանկացնել գները։ Սակայց իջեցրեցին գնավելացումը 100%-ից մինչև 70%։
Ռուսաստանից դեպի Հայաստան ավիատոմսերը թանկացել են 10 անգամ։ Երկուշաբթին Մոսկվայում ոչ աշխատանքային է հայտարարվել
«Վագները» գրավել է Դոնի Ռոստովում գտնվող կրկեսի շենքը, իսկ չեչենական «Ախմատ» հատուկ նշանակության ջոկատի զինվորները մտել են Դոնի Ռոստով, հայտնում է Baza Telegram ալիքը։ Այսօր Չեչնիայի ղեկավար Կադիրովը հայտարարել է, որ Վագների-ի զինված ապստամբությունը պետք է ճնշվի՝ պատրաստակամություն հայտնելով ձեռնարկել կոշտ միջոցներ՝ տեղի ունեցողը որակելով դավաճանություն։
Դոնի Ռոստովի կայարանները լիքն են քաղաքից հեռանալ ցանկացողներով, հաղորդում են տեղական լրատվամիջոցները։ «Տոմսերի վաճառք այն ուղղություններով, որտեղ երթևեկությունը ժամանակավորապես արգելափակված է, չկա», – լրագրողներին հայտնեցին կառավարության մամուլի ծառայությունից։
Մոսկվայում հասարակական վայրերը տարհանվում են ականազերծման մասին ահազանգերի պատճառով։ Այս մասին հայտնում են Telegram ալիքները։ Տարհանումն իրականացվում է, մասնավորապես, Տրետյակովյան պատկերասրահում, ՀԷԿ-2 թանգարանում, «Բելայա Դաչա» առևտրի կենտրոնում և «Կվարտալ» առևտրի կենտրոնում։
Ռուսաստանից Հայաստան թռիչքների տոմսերը մի իրում մոտ 10 անգամ թանկացել են։ Ինչպես Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում ասաց տուրօպերատորներից մեկը, ընդհանուր առմամբ, արժեքը 60-80 հազար դրամից (13 հազար -18 հազար ռուբլի) հասել է ինչ-որ տեղ 1 միլիոն դրամի (մոտ 220 հազար ռուբլի)։ Ընդ որում, նրանք պարզապես վաղվա համար Մոսկվայից տոմսեր չունեն։
Մի շարք ռուս օլիգարխներ և պաշտոնյաներ կարող էին լքել Մոսկվան, գրում է «Կարևոր պատմություններ» թերթը։
Հրատարակության տվյալներով՝ շաբաթ կեսօրին Մոսկվայից օդ են բարձրացել ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի կողմից օգտագործվող երկու ինքնաթիռ։ Il96-300PU օդ բարձրացավ Մոսկվայից և անհետացավ Տվերի մոտ գտնվող ռադարներից, ինչը տեսականորեն կարող էր ցույց տալ թռիչք դեպի Վալդայի բնակավայր: Նախագահական երկրորդ ինքնաթիռը՝ Tu-214PU, չվերթ է կատարել Մոսկվայից Սանկտ Պետերբուրգ։ Կրեմլի խոսնակ Դմիտրի Պեսկովը հայտնել է, որ Պուտինն աշխատում է Կրեմլում։
Օլիգարխ և Պուտինի ընկեր Արկադի Ռոտենբերգի Bombardier BD-700 բիզնես-ջեթն առավոտյան թռել է Բաքու և վայրէջք կատարել Ադրբեջանի մայրաքաղաքում։ Ռոտենբերգի մամուլի ծառայությունը պնդում է, որ նա Մոսկվայում է։
Ռուսաստանի փոխվարչապետ Դենիս Մանտուրովի Sukhoi Superjet ինքնաթիռը առավոտյան օդ է բարձրացել Մոսկվայից և վայրէջք կատարել Թուրքիա։ Մանտուրովի մամուլի ծառայությունը հայտնել է, որ նա չի լքել Ռուսաստանը։ Ենթադրվում է նաև, որ օլիգարխ Վլադիմիր Պոտանինի Gulfstream G650 բիզնես-ջեթը սպասում է Ստամբուլ չվերթի։
Մոսկվան երկուշաբթի օրը հայտարարել է ոչ աշխատանքային.
Ռուս խաղաղապահներն ուղղաթիռով ՀՀ-ից հրատապ անհրաժեշտության դեղորայք են տեղափոխել Արցախ
Ռուս խաղաղապահներն ուղղաթիռով Հայաստանի Հանրապետությունից հրատապ անհրաժեշտության դեղորայք են տեղափոխել Արցախ՝ և՛ Արցախի բնակչության, և՛ իրենց կարիքների համար: «Արմենպրես»-ն այս մասին տեղեկանում է Արցախի Տեղեկատվական շտաբից:
«Վիրուսային էնցեֆալիտ հեմոռագիկ կոմպոնենտով ախտորոշմամբ մեկ տարեկան երեխան, որը երկու օր ծայրահեղ ծանր վիճակում գտնվում էր ԱՀ Առողջապահության նախարարության «Արևիկ» բուժմիավորման նորածնային և վերակենդանացման բաժանմունքում, հունիսի 24-ին ռուս խաղաղապահների ուղղաթիռով տեղափոխվել է ՀՀ մասնագիտացված բժշկական կենտրոն՝ համապատասխան բժշկական օգնություն ստանալու համար։
Ռուս խաղաղապահներն ուղղաթիռով Հայաստանի Հանրապետությունից նաև հրատապ անհրաժեշտության դեղորայք են բերել Արցախ՝ և՛ Արցախի բնակչության, և՛ իրենց կարիքների համար:
Այս պահի դրությամբ ԱՀ ԱՆ «Արևիկ» բուժմիավորումում 6 երեխա գտնվում է վերակենդանացման և նորածնային բաժանմունքում։
ԱՀ ԱՆ «Հանրապետական բժշկական կենտրոն» ՓԲԸ-ում 7 հիվանդ գտնվում է վերակենդանացման բաժանմունքում, որից 3-ը՝ ծայրահեղ ծանր վիճակում»,- ասված է հայտարարության մեջ: