Մենք պատանդ ենք․ իշխանությունները պենք է դիմեն ՄԱԿ

200 օրից ավել է, ինչ Ադրբեջանը արգելափակել է Բերձորի (Լաչինի) միջանցքը և շրջափակման մեջ է պահում հարյուր հազարից ավելի Արցախի Հանրապետության բնակչությանը, այդ թվում՝ 30 հազարից ավելի երեխաների և նույնքան էլ ծերերի, հաշմանդամ և բժշկական օգնության կարիք ունեցող մարդկանց։

Միջազգային օրենքներին համապատասխան, շրջափակումը՝ ահաբեկչական ակտ է, որը որակավորվում է որպես մարդկության հանդեպ ոճռագործություն։

1979 թվականի դեկտեմբերի 17-ի ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեան ընդունեց «Պատանդ վերցնելու դեմ միջազգային կոնվենցիա» 34/146 բանաձևը, որի համաձայն «պատանդ վերցնելը միջազգային հանրությանը լուրջ մտահոգություն պատճառող հանցագործություն է», և սույն Կոնվենցիայի դրույթների համաձայն, «ցանկացած անձ, ով կատարում է պատանդ վերցնելու գործողություն, կամ պետք է հետապնդվի, կամ կհանձնվի»։

200 օրից ավել երկու հայկական հանրապետությունների՝ Հայաստանի և Արցախի իշխանությունները չեն ուզում կամ չեն կարող օգտվել իրենց իրավունքից և չեն դիմել միջազգային համապատասխան մարմիններին՝ ներկայացնելով Արցախի Հանրապետության ողջ բնակչության պատանդառման փաստը։

Հայերիս մոտ վերջին 2․5 տարիների ընթացքում մի դիրքորոշում ընդունվեց․ «աշխարհը խուլ ու համր է», «մենք մենակ ենք», «մեզ ոչ ոք չի ուզում օգնության ձեռք մեկնել»։ Սակայն, ի՞նչ ենք անում մենք՝ հայկական իշխանություններն ու հասարակությունը, որպեսզի ընկալելի լինենք աշխարհի համար։

Քանի՞ անգամ են հայկական իշխանությունները դիմել ՄԱԿ՝ Միջազգային պարենի ծրագրի շրջանակում Արցախ հումանիտար օգնություն  հասցնելու խնդրանքով։

Կամ, քանի՞ անգամ են Արցախի Հանրապետության կառավարությունն ու Ազգային Ժողովը դիմել հենց նույն շրջափակման խնդրով, ներկայացնելով պետականորեն մշակված զեկույցներ, փաստարկված տվյալներ, վկայություններ և այլն։

Շատերը կասեն, դե մենք չճանաչված երկիր ենք, ո՞վ է ընդունելու մեր բողոոքները։ Կամ, դե Ադրբեջանը նույնիսկ ՄԱԿ դատարանի որոշումներին չի ենթարկվում, մեր ասածն ի՞նչ արդյունք պետք է տա։

Շտապեմ հիասթափեցնել նման կերպ մտածողներին։ Միջազգային հանրությունը կատարում է իրենից կախվածը, իսկ ահա մենք լուռ նստած, ձայն չենք հանում։

Այո, այսօր բոլոր միջազգային ատյանները ստագնացիայի մեջ են, քանի որ փոփոխվող միջազգային հարաբերությունների, ավերիչ պատերազմների հետևանքով այլևս չեն գործում 40-60 տարի առաջ ընդունված որոշումներն ու իրավական կարգավորումները։

Բայց դա չի նշանակում, որ մենք չպետք է բարձրացնենք մեր ձայնը՝ ի պաշտպանություն մեր երեխաների, ծերերի, հիվանդների և ընդհանրապես՝ գոյաբանական իրավունքների համար։

Չգիտես ինչու, մենք անընդհատ սպասում ենք այլ տեղերից եկող բառերին, արտահայտություններին, հայտարարություններին, և ամեն անգամ կամ ոգևորվում ենք, կամ հիասթափվում այս կամ այն երկրի դիրքորոշումից։ Սակայն չենք գիտակցում, որ այդ երկրների հետ պետք է խորը և քրտնաջան աշխատանք տանել, որպեսզի իրենք հասկանան մեր խնդիրները, չենք հասկանում, որ ամեն երկիր քաղաքականություն է իրականացնում իր շահերին համապատասխան, և միայն սեփական շահերը ներկայացնողներն են կարողանում ընդհանուր եզրեր գտնել և ճիշտ աշխատել արտաքին աշխարհի հետ։ Ի դեպ, ինչը շատ արդյունավետ անում է մեր թշնամին։

Ինձ նորից կարող են հակափաստարկ բերել, որ մեր թշնամին նաֆթ, գազ ունի, ու ես նորից կհակադարձեմ, որ իրենց «հաջողությունների» պատճառը՝ իրավունքների ստեղծման վրա հիմնված քաղաքականությունն է։ Տեսեք, ինչ համառությամբ է Ադրբեջանը 26 տարի իր ձեռքում պահել Արցախի հանդեպ իր իրավունքը, էլ չասեմ, թե ինչ հրեշավոր ծրագիր է ներկայացրել միջազգային հանրությանը, որով ուղղակի կարող է ոչնչացնել հայկական պետականությունը /խոսքը այսպես կոչված «Արևմտյան Ադրբեջան» կոնցեպտի մասին է/։

Իսկ մենք՝ հայերս, չգիտես ինչու, իրավունքները դնում ենք ամենավերջին տեղում, շատ դեպքերում հանձնում դրանք օտարներին և հետո բողոքում ամեն ինչից։

Այսօր էլ ուշ չէ, որ Հայաստանի և Արցախի իշխանությունները դիմեն միջազգային հանրությանը՝ գոնե դիտորդական և հումանիտար առաքելություն ուղարկել Արցախի Հանրապետություն։

Թե՞ էլի թերհավատ են, որ ոչինչ չի արվի։ Դուք դիմեք, թող իրենք հրաժարվեն, որպեսզի հիմք ստանանք՝ շուրջբոլորին մեղադրելու անտարբերության մեջ։

Չկա ավելի սարսափելի բան, քան հասարակության և իշխանությունների անտարբերությունը սեփական կյանքի և պետության ճակատագրի հանդեպ։

Մարգարիտա Քարամյան