Արցախում պետություն կա՞։ Ինչ են խոսում Բաքվում
- 10:09 20.07.2023
Պետական նախարար Գուրգեն Ներսիսյանի նախաձեռնած Համաժողովրդական շարժմանը միանալու նախագահ Արայիկ Հարությունյանի և խորհրդարանի նախագահ Արթուր Թովմասյանի որոշումը տարակուսանք է առաջացրել։ Մի րոպե, ի՞նչ կարող է անել Շարժումը, որը չեն կարող անել խորհրդարանը, կառավարությունը, նախագահը։ Ժողովրդի իշխանության ամենաբարձր աստիճանը՝ ընտրությունների միջոցով ընտրված պետական իշխանությունն է, և նրան պատվիրակված են որոշումներ կայացնելու բոլոր լիազորությունները։
Եթե պետական պաշտոնյաները չեն կարողանում կատարել իրենց պարտավորությունները, ապա, տրամաբանորեն, նրանք պետք է հրաժարական տային մինչեւ Շարժմանը միանալը։ Եթե նրանք կարողանում են կատարել իրենց պարտավորությունները, ի՞նչ կտա նրանց Շարժումը։ Հրաժարական չտալու հնարավորությո՞ւն։
Արայիկ Հարությունյանի անդամակցումը Շարժմանը պետության՝ որպես բարձրագույն կառույցի վարկաբեկում է և նրա չկայացության ընդունումը։ Պետական կառույցները իրավիճակի վրա ազդելու տարբերակներ չունե՞ն։ Ի վերջո, նրանց է վերապահված ժողովրդի մանդատը և նրանք կարող են ցանկացած ինքնիշխան քայլ անել։ Օրինակ՝ Հայաստանին ուղղված դիմում՝ 1989 թվականի դեկտեմբերի 1-ին ընդունված վերամիավորման մասին որոշումը իրականացնելու խնդրանքով։ Կամ դիմում ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդին և ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահներին՝ միջազգային լեգիտիմ ռազմական ներկայության պահանջով։ Կամ ռազմաքաղաքական ղեկավարության որոշումը՝ «ամեն կերպ» բացել միջանցքը։
Շարժումը պատասխանատվություն չունեցող մի բան չէ, իսկ պետությունն առաջին հերթին պատասխանատվություն է։ Արցախի պետական կառույցներն իրենց սահմանադրական պարտավորություններն ու պատասխանատվությունը գցել են Ռուսաստանի, Երևանի ղեկավարության, վատ միջազգային հանրության, այժմ էլ՝ Արցախի ժողովրդի վրա։ Ընդհանրապես, ամեն ինչ արվում է, որպեսզի «իրենք մեքենայի մոտ չկանգնեն»։ Ինչի՞ համար են վարձատրվում այս մարդիկ: Պետական կառույցները վարկաբեկելու ու ջրելու համա՞ր։
Արցախն առանց պետական իշխանության գորշ գոտու վերածելը՝ ամենասարսափելի սպառնալիքն է։ Հենց դրան է փորձում հասնել Բաքուն՝ անգամ չհամաձայնելով Ղարաբաղի ինքնավար կարգավիճակին «Ադրբեջանի կազմում»։ Կարգավիճակը ժողովրդի մանդատի ճանաչում է։ Բաքվի քաղաքական գործիչ Ռասիմ Մուսաբեկովը չի թաքցնում իր «վրդովմունքն» առ այն, որ Վարդան Օսկանյանը «համառորեն խորհուրդ էր տալիս Լեռնային Ղարաբաղի խորհրդային ինքնավարության թեզը ներառել բանակցային օրակարգ»։ Նա փորձում է ապացուցել «այդ հանձնարարականի կեղծ լինելն ու անհեռանկարությունը»՝ հղում անելով «նախկին ԼՂԻՄ» մասին Շառլ Միշելի խոսքերին։ «Սա ընդգծում է, որ «Լեռնային Ղարաբաղը» կորցրել է իր քաղաքական-վարչական ենթատեքստը և մնացել է պատմական և աշխարհագրական փաստ»,- ասել է Մուսաբեկովը։
Արցախը հետևողականորեն ոչնչացվում է որպես քաղաքական և վարչական միավոր, որը պետք է դառնա «ինտեգրման» երաշխիք։ Սա ներհատուկ է թուրքական քաղաքականությանը՝ Օսմանյան կայսրությունում չկային ազգային վարչատարածքային միավորներ, որպեսզի չճանաչվեին բնիկ էթնիկ խմբերի ազգային իրավունքները տարածքի հանդեպ։ Նույն ճակատագիրն է սպասվում Հայաստանին, որտեղ հետևողականորեն քայքայվում են պետական կառույցներն ու նրանց ազգային բազան։ Արդեն քայքայել են:
Նաիրա Հայրումյան