ԿԽՄԿ-ի և խաղաղապահների դատարկ խոստումներ. այն, ինչ տեղի ունեցավ երեկ

Այն բանից հետո, երբ նոր «անձնագրային ռեժիմի» շրջանակներում Հաքարի կամրջից առևանգեցին Արցախում բնակվող Հայաստանի քաղաքացի Վագիֆ Խաչատրյանին, Արցախի և Հայաստանի իշխանությունները մի շարք հայտարարություններ են տարածել։

Արցախի պետնախարար Գուրգեն Ներսիսյանը մեղադրել է Երևանին՝ հայտարարելով, որ Հայաստանի իշխանությունները չպետք է Արցախն անվանեն «Ադրբեջանի տարածքի մաս», և որ դա Բաքվում ընդունում են որպես նման գործողությունների իրենց իրավունքի ճանաչում։

Արցախի ԱԳՆ հայտարարության մեջ ասված է․ “Պնդում ենք, որ Արցախի ժողովրդին որպես այդպիսին ոչնչացնելու Ադրբեջանի պետական քաղաքականության շրջանակներում իրականացվող և գրեթե 8 ամիս շարունակվող ապօրինի շրջափակման հարցն անհապաղ քննարկվի ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի նիստում։ Դիմում ենք Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեին՝ որպես տեղում ներկա և համապատասխան միջազգային մանդատով օժտված միակ միջազգային կազմակերպությանը՝ խստորեն հորդորելով արտահայտել իր հրապարակային դիրքորոշումը և միջազգային հանրությանն ու, առաջին հերթին, ՄԱԿ–ի Անվտանգության խորհրդի անդամ երկրներին ներկայացնել փաստական և իրավական մանրամասն տեղեկատվություն Արցախում տիրող իրավիճակի և Ադրբեջանի գործողությունների վերաբերյալ»:

“Արցախի քաղաքացիների նկատմամբ վերահսկողություն ստանալով՝ ադրբեջանական կողմը բաց չի թողնի նրանց ապօրինի ձերբակալությունների ու կտտանքների ենթարկելու, կյանքից զրկելու կամ մարդու իրավունքները ցանկացած այլ ձևերով խախտելու հնարավորությունը: Գրեթե անհավանական է, որ արցախցիները կկարողանան գոյատևել կամ ստանալ արժանապատիվ վերաբերմունք Ադրբեջանի վերահսկողության տակ հայտնվելու դեպքում“, ասված է Արցախի ԱԳՆ հայտարարության մեջ:

Արցախի օմբուֆսմնը հայատարարել է․ “Լաչինի միջանցքը, որի մեջ է մտնում նաև Հակարիի կամուրջ, ըստ 2020 թվականի եռակողմ հայտարարության, գտնվում է ռուսական խաղաղապահ ուժերի վերահսկողության ներքո։ Վագիֆ Խաչատրյանի առևանգումը տեղի է ունեցել Հակարիի կամրջի մոտ տեղակայված ռուսական խաղաղապահ զորակազմի հենակետից մի քանի մետր հեռավարության վրա, որի կանխման ուղղությամբ խաղաղապահների կողմից որևէ գործողություն չի ձեռնարկվել։ Հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ Լաչինի միջանցքը համարվում է ռուսական խաղաղապահների վերահսկողության ներքո գտնվող տարածք և Ռուսաստանի Դաշնությունը հանդիսանում է եռակողմ հայտարարության դրույթների կատարման երաշխավոր, ՌԴ կողմից պետք է ձեռնարկվեն բոլոր գործողությունները Վագիֆ Խաչատրյանին Արցախ վերադարձնելու և Լաչինի միջանցքի նկատմամբ ամբողջական վերահսկողությունը վերականգնելու ուղղությամբ՝ կանխելով Ադրբեջանի կողմից Արցախի քաղաքացիների առևանգման դեպքերի կրկնությունը”։

Արցախի գլխավոր դատախազությունը քրեական գործ է հարուցել, իսկ նախագահը նամակ է գրել միջազգային իրավունքի հայտնի մասնագետին, թե արդյոք գործը գտնվում է Միջազգային քրեական դատարանի իրավասության մեջ։

Ստեփանակերտի Կարմիր խաչի գրասենյակում հավաքվածները ԿԽՄԿ ղեկավարությունից ոչնչի չհասան, հետո գնացին ռուսական խաղաղապահ զորքերի հրամանատարությանը և նույնպես դատարկ խոստումներով վերադարձան։ Ստեփանակերտում կոչեր են հնչել դիմել ՄԱԿ-ին՝ միջազգային խաղաղապահ զորքեր տեղակայելու պահանջով, իսկ Հայաստանին դիմել՝ վերամիավորման պահանջով։

“Այս քայլը նաև միտված է ամբողջությամբ արգելափակելու ԿԽՄԿ գործունեությունը Լեռնային Ղարաբաղում, այն պարագայում, երբ Ադրբեջանը շարունակում է արգելափակված պահել Լաչինի միջանցքը և առհասարակ խոչընդոտում է այլ մարդասիրական կազմակերպությունների մուտքը ԼՂ”․ ասված է ՀՀ ԱԳՆ հայտարարության մեջ:

Հատկանշական է, որ ադրբեջանական իշխանությունների այս գործողությունն իրենից ներկայացնում է երկրի նախագահի կողմից մայիսի 28-ին արված՝ «Լաչինի միջանցքում անցակետի տեղադրումը ԼՂ հայերի համար դաս լինելու, նրանց՝ գլխիկոր ներկայանալու» հայտարարության, ասել է ՀՀ ԱԳՆ-ը։

Հայաստանի օմբուդսմենը հայտարարեց, որ Խաչատրյանի նկատմամբ միջազգային հետախուզում չի եղել, ինչը նշանակում է, որ իրավունք չունեն նրան ձերբակալելու։ Երևանը դիմել է Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարան։