Գնդակոծություն, Նոր Կիլիկիա և ծաղիկներ
- 22:47 05.08.2023
«Քանի որ մեր գյուղը պարբերաբար գնդակոծվում է, ավելի ապահով վայրերից հարազատներս հաճախ են զանգահարում ու հարցնում, ինչի՞ չեմ ուզում երեխաներիս հետ տեղափոխվել: Հետաքրքիր է, բայց եթե ես ցանկանայի ապրել իմ տնից հեռու, կվերադառնայի՞ պատերազմից հետո: Միայն մի բան կարող է ինձ ստիպել հեռանալ իմ հայրենի վայրերից՝ եթե Արցախը չլինի։ Բայց ես, բոլորս իսկապես հույս ունենք, որ դա տեղի չի ունենա»,- ասում է ուսուցչուհի Գայանե Ալեքսանյանը։
Գայանեն ընտանիքի՝ ամուսնու և երկու անչափահաս երեխաների հետ արդեն շուրջ վեց տարի է, ինչ ապրում է Արցախի Մարտակերտի շրջանի Նոր Կիլիկիա գյուղում։ 44-օրյա պատերազմից հետո բնակավայրը դարձել է սահմանամերձ և պարբերաբար գնդակոծվում է ադրբեջանական դիրքերից։ Կնոջ խոսքով՝ եթե նախկինում կրակել են հրազենից, ապա այս ամառ հրետանի են կիրառել։
Կինը հիշում է, որ հունիսի վերջին օրերից մեկի կեսօրից հետո երեխաները բակում անհոգ խաղում էին, իսկ գյուղի բնակիչները զբաղված էին առօրյա գործերով։ Կրակոցները ոչ ոքի չեն անհանգստացրել։ Բայց գիշերը ժամը 2-ին հրետանային հրանոթներից սկսվեց գնդակոծել։ Մտածեց, որ նորից պատերազմ է․ երեխաներին հագցրեց, փաստաթղթերը հավաքեց։ «Բայց ես չէի ուզում հեռանալ, սպասում էի՝ ամեն ինչ անելով, որ հանգիստ մնամ։ Առավոտյան ինտենսիվ հրետակոծությունը դադարեց։ Եվ մենք աստիճանաբար սկսեցինք վերադառնալ առօրյա կյանքին։ Բայց այդ օրվանից մենք երեխաներին թույլ չենք տալիս ազատ խաղալ բակում եւ միշտ զգոն ենք ու զգուշավոր»։
Շրջափակման վերաբերյալ Ալեքսանյանը նշեց, որ վառելիքի, դեղորայքի խնդիրը պետք է լուծվի, սակայն, ինչպես ցանկացած գյուղական ընտանիք, իրենք որոշ պաշարներ ունեն։ «Ես ամեն տարի պահեստավորում եմ: Ահա եւ այս տարի՝ չորացնել, զակատել, մարինացնել: Ընտանիքը դեռ ապահովված է սննդով, թեկուզ նվազագույն քանակությամբ, երբեմն թարմ սնունդ չկա, բայց հայտնի չէ, թե որքան կձգվի շրջափակումը, ուստի արդեն խնայում եմ»։
Նոր Կիլիկիայում գրեթե բոլորը բակում ծաղկանոցներ ունեն՝ գյուղը վերածվել է պարտեզի։ Գայանե Ալեքսանյանի բակը բացառություն չէ. ամուսնու հայրենի Քարին տակ գյուղից բերված սպիտակ վարդեր դարձան բակի զարդը։
«Շատ տարիներ առաջ ամուսնուս ծնողների տան բակում աճած թուփից բողբոջ եմ բերել։ Տնկել այստեղ: Գեղեցիկ սպիտակ վարդի թուփ է աճել։ Պատերազմից հետո, երբ Քարին տակն անցավ թշնամու օկուպացիայի տակ էր, այս վարդերը մեզ համար գանձ դարձան։ Ո՞վ կմտածեր, որ մեր և մեր շատ համագյուղացիների համար ծաղիկները միակ հիշողությունը կլինեն մեր հայրենի վայրերի մասին»։