Ֆրանսիան պատրաստվում է բանաձև ներկայացնել ՄԱԿ-ի ԱԽ՝ օգնելու ԼՂ 120 հազար բնակիչներին․ Le Figaro

Le Figaro պարբերականը հայտնում է, որ Ֆրանսիան պատրաստվում է բանաձև ներկայացնել ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդ՝ օգնելու Ադրբեջանի շրջափակման պատճառով սովամահության եզրին կանգնած Լեռնային Ղարաբաղի 120 հազար բնակիչներին։

Մանրամասներ ֆրանսիական լրատվամիջոցը չի հաղորդում՝ միայն ընդգծելով, որ 120 հազար տղամարդկանց, կանանց և երեխաների կյանքը ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի ձեռքում է:

Le Figaro-ն գրում է, որ դեկտեմբերի 12-ից՝ աշխարհի հետ կապող միակ երթուղու փակումից ի վեր, բացառապես հայ բնակչությամբ Լեռնային Ղարաբաղը ծանր դրության մեջ է. գյուղացիների և սահմանապահ զինվորների ուղղությամբ գրեթե ամենօրյա կրակոցներից բացի, արցախահայերը մահանում են՝ զրկված դեղորայքից, սննդից, վառելիքից, ինչպես նաև էլեկտրականությունից, ջրից ու ինտերնետից, որը պարբերաբար անջատում են իրենց շրջապատող ադրբեջանցիները։

Հաջորդ շաբաթ, ըստ Le Figaro-ի, Փարիզը և Ֆրանսիայի խոշոր շրջանները մարդասիրական օգնությամբ ավտոշարասյուն են ուղարկելու Հայաստան։

 

Արթուր Օսիպյան. Ամեն գնով պետք է հասնենք 5 կիլոմետրանոց միջանցքի բացմանը

Այսօր Ստեփանակերտի Վերածննդի հրապարակում տեղի է ունեցել հերթական համաժողովրդական հավաքը, որի արդյունքները Step1.am-ին տված հարցազրույցում մեկնաբանել է հավաքի նախաձեռնող, Արցախի «Հեղափոխական կուսակցության» նախագահ Արթուր Օսիպյանը։

«Այսօրվա հանդիպումը շտաբային աշխատանքի մի մասն է, ժողովրդին պետք է անընդհատ բացատրենք մեր նպատակներն ու դրանց հասնելու ուղիները։ Խնդիրն այն է, որ բոլորը պետք է ոտքի կանգնեն այս հարցը լուծելու համար, այդ դեպքում այն կլուծվի»,- ասաց Օսիպյանը։

Այսօրվա հանդիպումը բավականին մարդաշատ էր։

«Ակտիվությունն ամեն անգամ տարբեր է և կապված է ներկա իրավիճակի հետ։ Մենք գիտենք, որ վաղ թե ուշ ժողովուրդը ոտքի է կանգնելու, բայց չէինք ուզենա, որ իրավիճակը հասներ աղետի, և միայն դրանից հետո արձագանքենք։ Փորձում ենք կանխատեսել և կանխարգելել անախորժությունները»,- ասաց Արթուր Օսիպյանը։

Աղդամի ճանապարհի և Լաչինի միջանցքի հավանական «միակողմանի» բացումը կարելի՞ է համարել աղետալի իրավիճակ։

Այն, ինչ ասում են միջանցքը միակողմանի բացելու մասին, ուղղակի խոսակցություն է։ «Լաչինի միջանցքի բացումը ոչ նոյեմբերի 9-ի հայտարարության համապատասխան, այսինքն՝ առանց 5 կիլոմետրանոց գոտու պահպանման, աղետ է»,- ասաց նա։

«Մենք ամեն գնով պետք է հասնենք միջանցքի բացմանը՝ նոյեմբերի 9-ի հայտարարության համաձայն»,- նշել է Արթուր Օսիպյանը։

«Աղդամի ճանապարհը» բացելու իրավական որեւէ հիմք չկա. Արմինե Ավագիմյան

Աղդամից ճանապարհի բացումը միանշանակ անհնար է պատկերացնել, հետեւանքները հայտնի են բոլորին. Այս մասին Step1․am-ի հետ զրույցում ասաց «Գեն» ՀԿ հիմնադիր-նախագահ Արմինե Ավագիմյանը՝ մեկնաբանելով Աղդամից ճանապարհ բացելու «առաջարկները»։

«Սա բացարձակ անհույս գաղափար է։ Այս ճանապարհը բացելու իրավական հիմք չկա՝ ո՛չ Եռակողմ հայտարարությամբ, ո՛չ էլ ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի կանոնակարգով։ Նման ճշգրտումներ չկան։ Պարզապես Ադրբեջանը փորձում է նոր ստատուս քվո ստեղծել, դրա համար տեղեկատվական տարածություն է նետվել մի գաղափար, որպեսզի միաժամանակ իրավական հիմքեր ստեղծվեն, որոնք բացարձակապես գոյություն չունեն։ Հասկանալի է նաեւ, որ սա Բերձորի միջանցքին փոխարինող չէ»,- ասաց Արմինե Ավագիմյանը։

Նա նշեց, որ մեկ ամիս առաջ նման առաջարկ էր արել Շառլ Միշելը, «սակայն այս առաջարկը մերժելու համար մենք չկենտրոնացանք քաղաքական կամ անվտանգության բաղադրիչի վրա, այլ պնդեցինք շատ թույլ հումանիտար փաստարկներ»։

Ինչ վերաբերում է «Բերձորի միջանցքի միակողմանի բացման» մասին Փաշինյանի հայտարարությանը, ապա դա չի բացառվում, Ավագիմյանը նշեց. «Բաքուն դեռ փորձում է որոշակի երթևեկություն ապահովել միջանցքով։ Նրանց լրատվամիջոցներն ամեն օր տեղեկատվություն են փոխանցում, թե քանի մարդ է լքում Արցախը։ Նրանց տվյալներով՝ այսօր մեկնել է 113 մարդ։ Այսպիսով, խմբերով, ռուսների աջակցությամբ, նրանց դուրս կբերեն։ Ե՛վ Ադրբեջանին, և՛ Ռուսաստանին ձեռնտու է, որ այստեղ ավելի քիչ մարդիկ մնան, ցանկալի է՝ հավատարիմ, միջինից ցածր եկամուտներով և ցածր կրթական մակարդակով, որպեսզի չկարողանան միավորվել»,- ասաց Արմինե Ավագիմյանը։

Միջանցքը կարելի է «միակողմանի» բացել, բայց ո՞վ է դրանից օգտվելու

ՀՀ կառավարությունն այսօր Արցախին հերթական միջպետական ​​վարկ է տրամադրել՝ 4 մլրդ դրամի չափով։

Բաքվում ասում են, որ «Հայաստանի կառավարությունը պետք է հայտարարի, որ դադարեցնում է Ղարաբաղի ֆինանսավորումը»։

Ֆինանսական աջակցությունն այժմ միակ բանն է, որը կապում է Արցախը Հայաստանի հետ։ Նման աջակցության բացակայությունը կնշանակի, որ հայ ժողովուրդը՝ ի դեմս իր իշխանության, խաչ է քաշում Արցախի վրա։ Հարցն այն է՝ թե ինչի՞ վրա է ծախսվելու 4 միլիարդը բլոկադայի պայմաններում։

Փաշինյանն այսօր ազդարարեց Լաչինի միջանցքի “միակողմանի”բացումը։ Ավելին, նա չասեց, որ դա անընդունելի է, և որ Հայաստանը երբեք թույլ չի տա արցախցիների արտագաղթը։ Նա միայն ասաց, որ Բաքվին է փոխանցել մի քանի նոր առաջարկ «խաղաղության պայմանագրի» համար՝ չբացահայտելով մանրամասները։

Արցախում լարված լռություն է Փաշինյանի «հայտարարության» վերաբերյալ։ Ավելին, «Աղդամի ճանապարհի» բացման և «Բարդայում հանդիպման» հետ կապված շոկը դեռ չի անցել։ Բաքուն սպասում է Ստեփանակերտի պատասխանին, կարծելով, որ «ղարաբաղցիները չեն համաձայնի» կամ անընդունելի պայմաններ կառաջադրեն։

Միջանցքը, իհարկե, կարելի է բացել մեկ ուղղությամբ, բայց ո՞վ է դրանից օգտվելու։

Ստեփանակերտի հրապարակում ժողովրդական հավաք է

Հեղափոխական կուսակցության նախագահ Արթուր Օսիպյանի կոչով Ստեփանակերտի Վերածննդի հրապարակում սկսվել է ժողովրդական հավաք։

Արթուր Օսիպյանն առաջարկել է գնալ ռուս խաղաղապահների բազան և պահանջել, որ նրանք սկզբի համար ապահովեն անհրաժեշտ սննդի մատակարարումը՝ սոցիալական սուր վիճակը շտկելու համար։

Քննարկվում է 4 ավտոբուսներով երթով գնալ դեպի Ստեփանակերտի օդանավակայան, որտեղ տեղակայված է բազան։

Բայց վերջնական նպատակը  Բերձորի միջանցքի բացումն է։

Արցախին 4 մլրդ դրամի միջպետական վարկ կտրամադրվի

Կառավարության որոշմամբ՝ նախատեսվում է ՀՀ 2023 թվականի պետական բյուջեի դեֆիցիտի ազատ միջոցներից տրամադրել միջպետական վարկ Լեռնային Ղարաբաղին 4.0 մլրդ դրամի չափով՝ հետպատերազմյան ժամանակահատվածում Լեռնային Ղարաբաղի տարածքում ստեղծված սոցիալական լարվածության մեղմանն ուղղված լրացուցիչ ֆինանսավորման համար: Այս մասին տեղեկանում ենք կառավարության չզեկուցվող հարցերի ցանկից:

Ադրբեջանի Կարմիր մահիկի ընկերությունը խախտում է չեզոքության սկզբունքը՝ ներգրավվելով քաղաքական գործընթացում. Հայկական Կարմիր Խաչ

Ադրբեջանի Կարմիր մահիկի ընկերությունը խախտում է Կարմիր խաչի և Կարմիր մահիկի միջազգային շարժման հիմնարար սկզբունքները: Այս մասին հայտարարություն է տարածել Հայկական Կարմիր խաչի ընկերությունն՝ արձագանքելով օգոստոսի 22-ին Ադրբեջանի Կարմիր մահիկի ընկերության հայտարարությանը:

«Կարմիր մահիկի ընկերությունը խախտում է նախ և առաջ չեզոքության սկզբունքը, և ներգրավվում է քաղաքական գործընթացում՝ բարձրաձայնելով իր կառավարության դիրքորոշումը, այն է՝ փակ պահել Լաչինի միջանցքը (այդ թվում, այսպես կոչված, այլընտրանքային ուղիներ առաջարկելու միջոցով)։

Ադրբեջանի Կարմիր մահիկին քաղաքական գործընթացներում ներքաշումը հակասում է Կարմիր խաչի միջազգային շարժման հիմնարար սկզբունքներին՝ վերջինս չունի քաղաքական հայտարարություններ անելու և քաղաքական օրակարգին ծառայելու մանդատ։

Սա կոպիտ խախտում է և  համահունչ չէ Շարժման սկզբունքներին և արժեքներին, ինչպես նաև մարդասիրական օրակարգին։

Ներկա պահին Ադրբեջանը նաև օգտագործելով Կարմիր մահիկի ընկերությունը՝ փորձում է խոչընդոտել ԿԽՄԿ որպես միակ մարդասիրական միջազգային կազմակերպության գործունեությունը Լեռնային Ղարաբաղում։ Դրա վառ վկայությունն է Վագիֆ Խաչատրյանի առևանգումը անցակետում ԿԽՄԿ ուղեկցությամբ Հայաստան՝ վիրահատության նպատակով տեղափոխվելու ճանապարհին։ Վերջինս առևանգվեց, երբ գտնվում էր միջազգային մարդասիրական իրավունքի պաշտպանության ներքո։

2023 թվականի հուլիսի 26-ից Հայաստանից ուղարկված մարդասիրական բեռը կանգնած է Հակարի կամրջի մոտ։ Ադրբեջանի Կարմիր մահիկը կարող էր օգտագործել իր «մարդասիրական ներուժը»՝ համոզելու Լաչինի միջանցքը փակած և մարդասիրական աղետ առաջացրած կողմին բացելու այն՝ հարգելով մարդասիրական սկզբունքները»,- նշված է Հայկական Կարմիր Խաչի հայտարարության մեջ:

Հայտարարության մեջ հիշեցվում է, որ Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեն հուլիսի 25-ի իր հայտարարությամբ միջազգային հանրության ուշադրությունն է հրավիրել Լեռնային Ղարաբաղում ահագնացող հումանիտար իրավիճակի վրա, ինչը ներկայացվել է նաև Անվտանգության խորհրդում ՄԱԿ Մարդասիրական հարցերի համակարգման գրասենյակի (OCHA) ներկայացուցչի կողմից:

«Այսպիսով, ավելի քան հրատապ է դառնում  ՄԱԿ-ի Արդարադատության միջազգային դատարանի 2023 թվականի փետրվարի 22-ի և հուլիսի 6-ի որոշումների անհապաղ իրականացումը։

Մենք կոչ ենք անում Կարմիր խաչի միջազգային շարժման բաղկացուցիչներին՝ Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեին, Կարմիր խաչի և Կարմիր մահիկի ընկերությունների միջազգային ֆեդերացիային և Ադրբեջանի Կարմիր մահիկի ընկերությանը անշեղորեն հետևել և հավատարիմ մնալ Շարժման սկզբունքներին՝ տանելու իրենց մանդատների շրջանակներում փոխլրացնող դերը՝ ի նպաստ մարդասիրական առաքելության արդյունավետ իրականացման։

«Լուրեր» Փաշինյանից. նոր առաջարկներ Բաքվի համար և միակողմանի «տոմս» Բերձորով

Այսօր ՀՀ կառավարության նիստում Նիկոլ Փաշինյանը մեկնաբանել է Արցախում ստեղծված իրավիճակը։

«Իրավիճակի միակ փոփոխությունն այն է, որ Կարմիր խաչի և Ռուսաստանի Դաշնության խաղաղապահ զորքերի միջոցով Լեռնային Ղարաբաղում սկսվել է բուժման կարիք ունեցող և այլ քաղաքացիների որոշակի տեղաշարժ Լաչինի միջանցքով։ Միաժամանակ ստացանք հավաստի տեղեկատվություն, որ Լաչինի միջանցքի միակողմանի բացման ծրագրեր են մշակվում, այն է՝ թույլ տալ ելքը Լեռնային Ղարաբաղից և կանխել մուտքը»,- ասաց Փաշինյանը։

Նա հիշեցրեց, որ Լեռնային Ղարաբաղի բազմաթիվ բնակիչներ ներկայումս գտնվում են Հայաստանի Հանրապետությունում և չեն կարող վերադառնալ Լեռնային Ղարաբաղ։

Մոտ 5000-ը մնացել է Հայաստանում Բերձորի միջանցքի ապօրինի փակման պատճառով, մոտ 30000-ը՝ 2020 թվականին իրենց բնակության վայրերի օկուպացիայի պատճառով։

«Հայաստանի Հանրապետության դիրքորոշումը մնում է նույնը, Լեռնային Ղարաբաղի հայերի իրավունքներին ու անվտանգությանը վերաբերող հարցերը պետք է լուծվեն Բաքու-Ստեփանակերտ երկխոսության միջոցով՝ միջազգային մեխանիզմի շրջանակներում»,- ընդգծել է Փաշինյանը։

Նա անհրաժեշտ է համարում 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության 7-րդ կետի կատարումը, որը նախատեսում է փախստականների և ներքին տեղահանվածների վերադարձը ոչ միայն Լեռնային Ղարաբաղի տարածք, այլև հարակից շրջաններ։ «Սա նշանակում է, որ ոչ միայն Մարտակերտի, Հադրութի, Մարտունու մի շարք գյուղերի, այլ նաև Գետաշենի, Մարտունաշենի, Շահումյանի և այլ շրջանների հայերը պետք է կարողանան արժանապատվորեն և ապահով վերադառնալ իրենց տները»,- ասաց Փաշինյանը։

«Ուզում եմ ընդգծել Հայաստանի Հանրապետության հավատարմությունը խաղաղության օրակարգին։ Պետք է տեղեկացնեմ, որ մենք ադրբեջանական կողմին ենք փոխանցել Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության պայմանագրի կնքման մեր նոր առաջարկները»,- ասաց նա։

Ստեփանակերտի մանկապարտեզներում սնունդը կբավարարի 7-8 օր

Երեկ տեղեկություն եղավ, որ Ստեփանակերտում սննդի պակասի պատճառով փակվում են մի շարք մանկապարտեզներ, իսկ մինչև շաբաթվա վերջ փակ կլինեն մայրաքաղաքի բոլոր մանկապարտեզները։

Արցախի կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարությունից պարզաբանել են, որ, իրոք, վերջին երկու օրերին հացի հետ կապված խնդիրներ են եղել ալյուրի բացակայության պատճառով, սակայն խնդիրը կարգավորվել է։ Գերատեսչությունից, սակայն, նշել են, որ տոտալ շրջափակման պատճառով սննդամթերքի և հացի պակաս կա, ուստի խնդրահարույց է դառնում մանկապարտեզներին լիարժեք պլանային սնունդով ապահովելը։ «Սակայն կառավարությունն անում է հնարավոր ամեն ինչ, մանկապարտեզները կաշխատեն առնվազն մինչև սեպտեմբերի 1-ը, իսկ հետո՝ ըստ իրավիճակի»,- ասացին վարչությունից։

Արցախի մայրիկների աջակցության կենտրոնի հիմնադիր Մարիամ Աբրահամյանը դիմել է Արցախի կառավարությանը՝ առաջարկելով արգելել տոնական բոլոր զանգվածային միջոցառումները և նախատեսված սնունդը բաժանել մանկապարտեզներին։

«Ծնողները ծանրաբեռնված են. ստիպված են ոտքով գնալ աշխատանքի, ժամերով հերթ կանգնել, բազմաթիվ կենցաղային ու ֆինանսական խնդիրներ լուծել: Պետք է ինչ-որ բան անել աշխատող ծնողների ծանրաբեռնվածությունը նվազեցնելու համար։ Նույն խնդիրներն են սպասում դպրոցներին, քանի որ առջեւում ձմեռ է, տրանսպորտ չկա, ջեռուցման, սննդի հետ կապված խնդիրներ կան»։

Հասարակական գործիչը խնդրեց իշխանություններին տեղեկացնել հանրությանը, թե ինչ միջոցներ են ձեռնարկվում, որպեսզի երեխաները չզրկվեն կրթության իրավունքից։

Ալվարդ Գրիգորյան

Ալիևը չի ընդունի Բելգիայի ԱԳ նախարարին հայանպաստ դիրքորոշման պատճառով

Բելգիայի արտգործնախարարը տարածաշրջան այցի շրջանակում այսօր կժամանի Ադրբեջան։

Ավանդաբար Ադրբեջանի նախագահն ընդունում է երկիր այցելող օտարերկրյա պետությունների արտգործնախարարներին, մինչդեռ APA գործակալությանը հայտնել են, որ Իլհամ Ալիևը չի ընդունի Բելգիայի արտգործնախարարին՝ «հայանպաստ դիրքորոշման և Հայաստանում արած անհիմն հայտարարությունների պատճառով»։

«Հաջա Լաբիբը Հայաստան այցի ժամանակ հնչեցրել է հայանպաստ հայտարարություններ, որոնք հեռու են իրականությունից և չեն համապատասխանում տարածաշրջանում տիրող իրավիճակին», – APA-ին ասել է աղբյուրը, որը գործակալությունը չի հրապարակում:

Բելգիայի արտգործնախարարը Երևանում երկու օր առաջ կայացած ասուլիսի ժամանակ հայտարարել էր, մասնավորապես, որ Ադրբեջանի պարտավորությունն է Ղարաբաղի հայ բնակչության անվտանգության ապահովումն ու Լաչինի միջանցքով ազատ տեղաշարժը, և սահմանափակումը սովի սպառնալիք է ստեղծում։ Հաջա Լաբիբը խոստացել էր Երևանում հայտնած դիրքորոշումներն այս շաբաթ Բաքվում էլ կրկնել։

Աբխազիան հրաժարվեց Ռուսաստանին տալ իր իրավունքներն ու հողերը. հերթը Արցախինն է

Աբխազիան և Հարավային Օսիան կարող են միացվել Ռուսաստանին, եթե դրա համար պատճառներ լինեն, ասել է ՌԴ Անվտանգության խորհրդի փոխնախագահ Դմիտրի Մեդվեդևը։

«Աբխազիայում և Հարավային Օսիայում դեռևս տարածված է Ռուսաստանին միանալու գաղափարը։ Եվ դա կարող է իրականացվել, եթե դրա համար լինեն հիմնավոր պատճառներ»,- գրել է նախկին նախագահը, ով 2008 թվականին հրահանգել էր ռուսական զորքերը մտցնել Հարավային Օսիա։

Մեդվեդևը նշել է, որ Մոսկվան գործեց ՄԱԿ-ի կանոնադրության համաձայն, և «Սահակաշվիլիի օդիոզ ռեժիմը կոշտ և արագ հակահարված ստացավ»:

Աբխազիան կողմ է Ռուսաստանի հետ սերտ և դաշնակցային հարաբերություններին, բայց միևնույն ժամանակ հանրապետությունում չկան քաղաքական ուժեր, որոնք կհայտարարեն Ռուսաստանի Դաշնությանը միանալու իրենց ցանկության մասին։ Աբխազիայի Անվտանգության խորհրդի քարտուղար Սերգեյ Շամբան ՏԱՍՍ-ի հետ զրույցում այսպես է մեկնաբանել Դմիտրի Մեդվեդևի հայտարարությունները։

«Հարավային Օսիան բազմիցս հանրաքվե է անցկացրել Ռուսաստանին միանալու հարցով, և դա բնական ճանապարհ է Հյուսիսային և Հարավային Օսիան՝ որպես մեկ ժողովուրդ միավորելու համար: Ինչ վերաբերում է Աբխազիային, ապա մենք ունենք մեր ուղին։ Մենք նման դիմումներ չենք ներկայացրել [Ռուսաստանի Դաշնությանը միանալու մասին], և ես Աբխազիայում չեմ տեսնում որևէ քաղաքական ուժ, որը կտեսնի մեր երկրների միջև հարաբերությունների նման ձև»,- ասել է Շամբան։

«2008 թվականին՝ օգոստոսի 26-ին, Մեդվեդևը քաղաքական սխրանք կատարեց՝ նա ճանաչեց Աբխազիայի և Հարավային Օսիայի անկախությունը»,- ընդգծել է Աբխազիայի Անվտանգության խորհրդի քարտուղարը։ «Ճանաչումից հետո մենք ստորագրել ենք ավելի քան 200 տարբեր պայմանագրեր և համաձայնագրեր, այդ թվում՝ ռազմական համագործակցության մասին, ինչը մեզ անվտանգության երաշխիքներ է տալիս»,- ասել է նա։

Աբխազիան ոչ միայն չի հրաժարվում իր անկախությունից, այլեւ հրաժարվում է միանալ Ռուսաստանին։ Այս 30 տարիների ընթացքում Ռուսաստանը չի կարողացել առաջ քաշել Աբխազիայում սեփականության մասին օրենքը, ըստ որի՝ Ռուսաստանի քաղաքացիները կարող էին Աբխազիայում անշարժ գույքի սեփականատեր դառնալ։ Աբխազները համառորեն հրաժարվում են ընդունել օրենքը, ավելին, երբ Մոսկվան չափազանց մեծ ճնշում էր գործադրում, տեղի էին ունենում կամ խորհրդարանի ցրում, կամ Ազգային “սխոդ”՝ նախագահի հրաժարականով, կամ ՊԱԿ-ի նախկին գործակալների մեքենաների պայթեցում։ Այժմ այս օրենքը վերանվանվել է «Ապարտամենտների մասին» օրենք, սակայն Աբխազիան նույնպես հրաժարվում է ընդունել այն։

«Ռուսաստանի քաղաքացիներն իրենց ընտանիքներով կապրեն այդ 21000 ապարտամենտներում, որոնց մասին հիմա խոսում ենք։ Աբխազները շատ անհանգստացած են, որ Ռուսաստանի Դաշնության առնվազն 60,000, իսկ գուցե 100,000 քաղաքացի կարող է մի ակնթարթում հայտնվել այնտեղ, իհարկե, նրանք կարծում են, որ դա մեծ հարված կլինի Աբխազիայի ժողովրդագրական իրավիճակին։ Ինձ դեռ թվում է, որ աբխազները ռուսներից ոչ պակաս են վախենում, քան վրացիներից, և ինչ-որ առումով նրանք նույնիսկ ընդունում են, որ վրացիները ժամանակին վտանգավոր են եղել, իսկ ռուսներն այժմ ավելի վտանգավոր են»,- ասում է վրացի իրավապաշտպան Պաատա Զաքարեիշվիլին:

Բանն, իհարկե, այն չէ, թե որ թշնամին է ավելի վտանգավոր, խոսքը բնիկ բնակչության՝ իր հողի վրա կյանքի և սեփականության իրավունքի մասին է։

Այն, որ Մոսկվան պահանջում է, որ Արցախը «կամավոր դիմի»՝ միանալ Ռուսաստանին, արդեն իսկ ասվում է Ստեփանակերտի կուլիսներում գրեթե բացահայտ։ 2020 թվականին Արցախում ռուսական խաղաղապահ կոնտինգենտի տեղակայումից անմիջապես հետո Արցախի խորհրդարանն ընդունել է լեզվի մասին օրենքում փոփոխություններ, որոնցով ռուսերենին տրվում է պաշտոնական ​​լեզվի կարգավիճակ՝ հայերենին զուգահեռ։ Ռուսներին տրվել է Ստեփանակերտի օդանավակայանը ռազմաբազայի համար, և շատ այլ տարածքներ։ Հիմա ռուսները խոսում են ՌԴ քաղաքացիների «տարհանման» մասին՝ ակնարկելով, որ Արցախում բավականին մեծ թվով ռուսական անձնագիր ունեցողներ կան։

Աբխազիայի օրինակը ցույց է տալիս, որ բնիկ ժողովուրդը, որն իրեն համարում է իր հողի տերը, ոչ մի սպառնալիքի տակ չի կարող զիջել իր տարածքի ինքնիշխանությունը նույնիսկ նրանց, ովքեր ճանաչում են իրենց անկախությունը և երաշխավորում են անվտանգությունը։ Անգամ Աբխազիայի տարածքում գտնվող ռուսական բազաները չեն կարող ստիպել այդ մարդկանց ռուսներին իրենց պապերի հողում անշարժ գույք ունենալու իրավունք տալ։

Արցախցի ուսանողներին կրկին կուղարկե՞ն Երեւան

Օգոստոսի 21-ի պատմությունից հետո, երբ ռուս խաղաղապահների ուղեկցությամբ կազմակերպվեց Հայաստանում սովորող արցախցի ուսանողների տեղափոխությունը Գորիս, և ադրբեջանական լրատվամիջոցները բռնի ձևով փորձում էին հարցազրույց անել երիտասարդ աղջկա հետ Հակարիի կամրջի ապօրինի անցակետի մոտ, շատ ծնողներ ասում են, որ ճանապարհով երթևեկությունը պետք է դադարեցվի մինչև կլինեն անվտանգության խիստ երաշխիքներ:

Ինչպես Tert.am-ի հետ զրույցում նշեց Հելեն Առստամյանը, ինքն ամենից շատ վախենում էր գերեվարվելուց՝ հաշվի առնելով Վագիֆ Խաչատրյանի և Ռաշիդ Բեգլարյանի հետ կատարված նախորդ երկու դեպքերը։

«Միայն «հարցաքննության» վերջում ես համարձակվեցի ասելու, որ չեմ ուզում խոսել։ Իսկ ի՞նչ անեի, այնտեղ հայ, ծանոթ, բարեկամ չկար, ես ինձ անպաշտպան էի զգում։ Իսկ մոտակայքում կանգնած ռուսներն այդ ժամանակ ոչինչ չարեցին»,- ասաց աղջիկը։

Ուսանող Միքայել Ներսիսյանը Step1.am-ի հետ զրույցում ասաց, որ տղաներից ոչ ոք այդ պահին դիտողություն չի արել, քանի որ բոլորը հասկացել են, որ «գործ ունենք մի սուբյեկտի հետ, որի պահվածքն անօրինական է, և նրան դատապարտելը հղի է հետևանքներով»։

Այսպիսով, կարելի է ասել, որ «թատրոնի հովանավորն»՝ ավելի անմարդկային ու անօրինական վարքագծի վախն էր, կարծում է նա։

Ուսանողների մի խումբ, որոնց մեծ մասը աղջիկներ են և առաջին կուրսի ուսանողներ, եւ շատերի համար մեկ այլ քաղաք մեկնելը և այնտեղ գալիք ուսումնառությունն արդեն հուզիչ են, կանգնել են թշնամու տարածքով անցնելու անհրաժեշտության առաջ։

Ներսիսյանը կարծում է, որ այս ամենն անհրաժեշտ էր, որպեսզի ցույց տան, թե որքան “քաղաքավարի” են վերաբերվում մոտ մեկ տարի շրջափակման մեջ գտնվող մարդկանց, այն մարդկանց, որոնց կամքն ու ձգտումները իրենց պետությունն այդքան ջանում է ջարդել ու ոչնչացնել։

Հայաստանի բուհերում սովորող կամ նոր ընդունված բազմաթիվ արցախցի ուսանողներ դիմել են կրթության նախարարություն, եւ նրանց ասել են, որ աշխատում են այդ ուղությամբ, ու հնարավորության դեպքում կփորձեն բոլորին ուղարկել ուսման տեղ։ Այս տարի Հայաստանի բուհերի քննությունները, որոնք նախկինում պարտադիր անց էին կացվում Երևանում, արցախցի դիմորդները հանձնում էին առցանց՝ հատուկ ստեղծված հանձնաժողովի ներկայությամբ։

Ըստ միջադեպի ներկաների՝ երթևեկության մասնակիցների մեծ մասը ուսանողներ են եղել, մնացած մի քանի հոգին՝  Ռուսաստանի քաղաքացիներ։