Սավադյան. Հադրութ՝ տարաձայնությունների ու դավաճանությունների զոհ

«Հաղթանակներ ստեղծելու համար պետք է ազգովի պայքարել, պայքարել ոչ թե խոսքով ու կեղծ կարգախոսներով, այլ որդեգրելով 90-ականների միասնությունն ու վճռականությունը։ Ծնունդդ շնորհավոր, ի՛մ անկրկնելի Հադրութ, տարաձայնությունների ու դավաճանությունների զոհ։ Շնորհավո՛ր տոնդ, հերոսական ուղի բռնած, բայց դավաճանաբար ցրված զորամաս, խոնարհվում եմ քո հերոսների առաջ»,- Հադրութի և Առաջին պաշտպանականի օրվա կապակցությամբ գրել է Հադրութի  քաղաքապետ Վահան Սավադյանը։

Հադրութ քաղաքը և Հարդութի շրջանը 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմի արդյունքում օկուպացվել են Ադրբեջանի կողմից։ Մոտ 15 հազար մարդ դարձել են  ներքին տեղահանվածներ։

Step1.am-ի հետ զրույցում Հադրութի քաղաքապետը նշել է, որ Հադրութի բնակիչների մեծ մասը վարձու բնակարանների և աշխատանքի բացակայության պատճառով չի վերադարձել Արցախ, սակայն «մենք չենք կորցնում հույսը, որ կլինի Հադրութի և շրջանի դեօկուպացիան, նրա բնակիչներից յուրաքանչյուրը պատրաստ է վերադառնալ հայրենի քաղաք, և դրանք միայն խոսքեր չեն: Ես դա լսում եմ ամեն անգամ հանդիպումների ժամանակ, հադրութցիների հետ զրույցներում»:

Վահան Սավադյանն ասաց, որ Հադրութ քաղաքի բնակչության մոտ 40 տոկոսն ապրում է Արցախում։ «Արցախում նրանց վիճակը մի քանի անգամ ավելի վատ է, քան սովորական ստեփանակերտցիների, քանի որ տանտերերի և հյուրանոցատերերի քմահաճույքով ստիպված են անընդհատ փոխել բնակարանները։ Երկրորդ խնդիրը հոգեբանական է՝ մարդիկ կորցրել են ամեն ինչ, վերադարձել են Արցախ՝ հույսով, որ ամեն ինչ լավ կլինի, բայց, ցավոք, մեծ խնդիրների առաջ են կանգնել։ Շրջափակման պատճառով դադարեցվել է իրենց տները հարկադիր լքած մարդկանց համար բնակարանաշինության ծրագիրը՝ շինանյութ չկա, իսկ հադրութցիներից շատերը դարձել են գործազուրկ։ Այս տարիների ընթացքում բնակարան է ստացել միայն 24 ընտանիք՝ չհաշված զոհվածների ընտանիքները։ Ցավոք սրտի, հիմա քաղաքապետարանը բյուջե չունի, եթե ֆինանսապես օգնում ենք, ապա բարերարների միջոցով, բայց նրանք հաճախ չեն գալիս»։

Շրջափակման պատճառով բաժանված ընտանիքներ

Արցախի առողջապահության նախարարության խնդրանքով ԿԽՄԿ-ն սկսել է Ստեփանակերտից Հայաստան տարհանել «Հանրապետական ​​բժշկական կենտրոն» ՓԲԸ-ից հեմոդիալիզ ստացող հիվանդներին։ Բայց հիվանդները, հեռանալով, ստիպված են լքել իրենց երեխաներին, ծնողներին, հարազատներին՝ հույս ունենալով, որ շրջափակումը կվերջանա և իրենց բաժանված ընտանիքները կմիավորվեն։

Արցախի Առողջապահության նախարարությունը տեղեկացնում է, որ հեմոդիալիզով հիվանդներին տարհանում են Արցախից՝ մահացու ելքից խուսափելու համար՝ տոտալ շրջափակման հետևանքով առաջացած անհրաժեշտ բժշկական պարագաների աճող պակասի պատճառով։

Ընդհանուր առմամբ, հեմոդիալիզ անցնող 41 հիվանդից 29-ն արդեն ուղարկվել է Հայաստանի բուժհաստատություններ բուժումը շարունակելու համար, իսկ 10 հիվանդ կտրականապես հրաժարվել է Երեւան գնալ։ Հիմնական դեղերի և սարքավորումների սահմանափակ հասանելիության պատճառով, նույնիսկ խիստ խնայողության պայմաններում, դրանք կհերիքեն երկու շաբաթ։

Այնուամենայնիվ, կա եւս մեկ խնդիր. Հայաստան գնալուց հրաժարված հիվանդներն այս որոշումը կայացրել են մի քանի պատճառներով, եւ իմնական պատճառը ընտանիքից բաժանվելուց հրաժարվելն է։ Չէ՞ որ հեմոդիալիզը ցմահ պրոցեդուրա է, իսկ բուժման մեկնողներն այստեղ են թողում իրենց ընտանիքներն ու երեխաներին ու չեն կարող վերադառնալ, քանի դեռ Քաշաթաղի (Լաչին) միջանցքը արգելափակված է։

Մարտակերտի շրջանից Սեւակ Ավանեսյանը 2004 թվականից տառապում է երիկամային անբավարարությամբ։ Շրջափակման՝ տրանսպորտի և դեղերի բացակայության պատճառով Արցախում նրա բուժումը խնդրահարույց է դարձել։ Առողջապահության նախարարությունը նրան ուղարկել է Երևան՝ բուժվելու, նրա հետ գնում է կինը՝ խնամելու։ Իսկ երկու որդիները՝ ութ և չորս տարեկան, մնացել են նրա ծնողների խնամքին։ Ավանեսյանի կինն ասում է, որ ամուսնու կյանքը գոնե հանուն երեխաների պետք է փրկել, իսկ կինն իսկապես հույս ունի, որ միջանցքը կբացեն, ինքն ու ամուսինը կվերադառնան տուն եւ կգրկեն երեխաներին ու հարազատներին։

Տիկին Նինան ամուսնուն ուղեկցում է Երևան։ Երեխաներին թողել են հարազատների խնամքին. «Մենք ստիպված ենք գնալ, քանի որ ամուսնու վիճակը գնալով վատանում է։ Առողջապահության նախարարությունից պնդում էին, որ ամուսնուս կյանքին վտանգ է սպառնում, ուղղակի ելք չունենք։ Քանի որ Երեւանում հարազատներ չունենք, որոնք կարողանային խնամել ամուսնուս, ստիպված եմ նրա հետ գնալ։ Ես չեմ ուզում, որ սա ամիսներով ձգձգվի. մեր երեխաները այստեղ են մնալու: Բայց մենք հեռանում ենք այն հույսով, որ Արցախի շրջափակումը կվերջանա, ինչպես նախկինում, կներկրվեն անհրաժեշտ դեղերն ու սարքավորումները, և բոլոր հիվանդները կվերադառնան բուժվեն, իսկ ընտանիքները կմիանան»:

Հադրութ․ Մենք անպայման կվերադառնանք և կվերադարձնենք քո փառքը

30 տարի առաջ այս օրը որոշվեց Հադրութի լինել-չլինելու հարցը։

Երկու անտառային բլուրներից ադրբեջանցիներով շրջապատված քաղաքում այդ օրը շատ խաղաղ բնակիչներ կային։

1992 թվականի օգոստոսի 15-ի վաղ առավոտյան ադրբեջանական զինուժը լայնածավալ հարձակման է անցել։ Ադրբեջանցիների թիվը մի քանի անգամ գերազանցում էր մեր տղաների թվին։

Այդ օրը Հադրութի վրա ավելի քան 1200 հրթիռ ու արկ է ընկել՝ չհաշված օդային ռումբերը։ Քաղաքի բնակչությունը չի կարողացել նույնիսկ «քիթը հանել» նկուղներից։

Թեժ մարտեր են մղվել Խորհատ բլրի վրա և Մելիքաշեն գյուղի մոտ գտնվող դիրքերում։ Մեր տղաների փոքրաթիվ ջոկատները կռվել են մի քանի անգամ գերազանցող ադրբեջանական ստորաբաժանումների դեմ։ Հադրութը որոշեց մնալ ու ապրել այն պայմաններում, երբ օկուպացված էր Արցախի տարածքի 60%-ը (Մարտակերտի շրջան)։

Ցավոք, ոչ բոլոր տղաներն են վերադարձել… Փա՛ռք նրանց քաջարի հոգիներին։ Փա՛ռք մեր ողջ մնացածներին ու մոռացված նախկին զինվորներին ու հրամանատարներին։

Ցավոք, արդեն երրորդ տարին է, ինչ հադրութցիները նշում են Քաղաքի օրը Արցախի և Հայաստանի տարբեր վայրերում, որտեղ ապաստան են գտել 2020 թվականի պատերազմի հետևանքով շրջանի օկուպացիայից հետո։

Հադրութի իսկական պաշտպանները երբեք չեն պարծենում ու այսօր էլ ի ցույց չեն դնում իրենց սխրանքը։ Նրանք ապրում են բարձր արժանապատվության զգացումով, որ կատարել են իրենց պարտքը սերունդների հանդեպ, ոչինչ չեն խնայել, որպեսզի Հադրութն ու ողջ Արցախը կարողանան ազատ ապրել։ Ցավոք սրտի, կային ուժեր, որոնք ավերեցին մեր քաղաքը։

Ավաղ, հենց այս օրերին, երբ Արցախը բաժանված է Թուրքիայի և Ռուսաստանի միջև, շատերը սկսում են գիտակցել Հադրութի դերը հայ ժողովրդի նորագույն պատմության մեջ։ Բացի այն, որ Հադրութը ազատության խորհրդանիշ էր, Արցախյան ազգային-ազատագրական շարժման նախաձեռնող, ՄԻԱՑՈՒՄԻ գաղափարախոս, Հադրութի շրջանը  նաև Արցախի հացի մատակարարն էր։

Անվերջ հացահատիկի արտերը, բերրի այգիներն ու բազմաթիվ ջերմոցային տնտեսությունները, անասնաբուծական ֆերմաները, մեղվանոցները  ապահովում էին Արցախի գրեթե ողջ պարենը:

Կգա ժամանակը, և իրական պատմությունը կհասնի գալիք սերունդներին: Ես գիտեմ, որ Արցախի ժողովուրդն ապրելու է ուժեղ, զարգացած, քաղաքակիրթ երկրում, որտեղ կգերակայեն օրենքը և արդարությունը։

Շնորհավո՛ր տոնդ, մեր հայրենի Հադրութ!!! Մենք անպայման կվերադառնանք և կվերադարձնենք Ազատության խորհրդանիշի քո վաղեմի փառքը։

Մարգարիտա Քարամյան

Ադրբեջանի ԶՈՒ ստորաբաժանումները կրակել են Հայաստանում ԵՄ դիտորդների ուղղությամբ

Ադրբեջանական զինված ուժերի ստորաբաժանումները հրաձգային զենքից կրակ են բացել Գեղարքունիքի մարզի Վերին Շորժա բնակավայրի ուղղությամբ պարեկություն իրականացնող ԵՄ դիտորդների և նրանց պատկանող ավտոմեքենայի ուղղությամբ։

Այս մասին հայտնում է Հայաստանի պաշտպանության նախարարությունը։

«Օգոստոսի 15-ին ժամը 12:20-ի սահմաններում Ադրբեջանի ԶՈՒ ստորաբաժանումները հրաձգային զենքից կրակ են բացել Վերին Շորժայի ուղղությամբ պարեկություն իրականացնող ԵՄ դիտորդների և նրանց պատկանող ավտոմեքենայի ուղղությամբ: Տուժածներ չկան»,- ասված է Պաշտպանության նախարարության տարածած հաղորդագրության մեջ:

Արցախը Հայաստանից հստակ դիրքորոշում է ակնկալում ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդում

Հայաստանի արտգործնախարար Արարատ Միրզոյանն արդեն մեկնել է Նյու Յորք՝ մասնակցելու Արցախում տիրող իրավիճակին և Բերձորի միջանցքի շրջափակմանը նվիրված ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի արտակարգ նիստին։

ՄԱԿ-ում Հայաստանի ներկայացուցչի նամակում հիմնականում ներկայացվել են շրջափակման մարդասիրական հետեւանքները՝ առանց քաղաքական ու իրավական պահանջների։ Սա շատ փորձագետների առիթ տվեց թերահավատորեն վերաբերվել նիստի արդյունքներին: Վերլուծաբաններն ասում են, որ ամեն ինչ կախված է հայկական կողմի դիրքորոշումից։

Ի պատասխան Step1.am-ի հարցին, թե ինչ ակնկալիքներ ունի Արցախը ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդում Հայաստանի դիրքորոշումից, Արցախի նախագահի խորհրդական Արտակ Բեգլարյանն ասաց.

«Մենք ակնկալում ենք, որ Հայաստանը պատշաճ կերպով կներկայացնի իրավիճակը ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդին և կանի հնարավոր ամեն ինչ՝ այլ երկրների հետ միասին, որ ընդունվի մի այնպիսի բանաձև, որը կսահմանի գործնական քայլեր և միջոցներ՝ ստիպելու Ադրբեջանին բացել միջանցքը։ Մենք Երեւանին տվել ենք սրա համար անհրաժեշտ բոլոր տվյալները»,- ասաց Արտակ Բեգլարյանը։

Վթարից զոհված Հելեն Դադայանն Արցախից էր

Երևան-Գյումրի ավտոճանապարհին՝ Լանջիկ գյուղի մոտակայքում, երեկ՝ օգոստոսի 14-ին, 11 մարդու կյանք խլած ողբերգական վթարի հետևանքով մահացած 21-ամյա Հելեն Դադայանն Արցախից էր, Մարտունիի շրջանի Ճարտար գյուղից։

NEWS.am-ի տեղեկություններով՝ նա սովորում էր Եվրասիա միջազգային համալսարանում։ Արցախի շրջափակման հետևանքով ինն ամիս կտրված էր ընտանիքից։

«Հիմա Երևանում մնացած հարազատները պայքարում են Հելենի մարմինն Արցախը տեղափոխելու համար։ Ընտանիքն ուզում է Արցախում հուղարկավորել Հելենին։ Հարազատներին դեռևս ասել են, որ տեղափոխումն անհնար է, կարող են այստեղ հողակտոր տալ, բայց ընտանիքը դրա հետ  չի հաշտվում։ Ինն ամիս չի կարողացել գնալ ընտանիքի մոտ, գոնե իրավունք չունի՞ այնտեղ հուղարկավորվելու»,- նշեց մեր զրուցակիցը, որի անունը չենք հրապարակի իր խնդրանքով։

Հիշեցնենք, որ օգոստոսի 14-ի գիշերը, Երևան-Գյումրի ավտոճանապարհին՝ Լանջիկ գյուղի մոտակայքում, բախվել են «Volkswagen» մակնիշի ուղևորափոխադրող միկրոավտոբուսը և «ZIL» մակնիշի բեռնատարը։ Զոհվել է 11 քաղաքացի, այդ թվում՝ միկրոավտոբուսի վարորդը և «Համշեն տուրի» զբոսավարը, ծանր վիրավորվել՝ 6-ը։ Տուժածներից 5-ը վերակենդանացման բաժանմունքում են, նրանցից 4-ի վիճակը ծանր է, մեկինը` ծայրահեղ ծանր: Վիրավորների թվում է նաև «ZIL»–ի վարորդը։

Ողբերգական վթարի ուղևորները վերադառնում էին Արևմտյան Հայաստան ուղևորությունից։

 

Հեմոդիալիզ ստացող եւս 10 հիվանդ ԿԽՄԿ առաքելության միջոցով տարհանվել է Երևան

Հեմոդիալիզ ստացող ևս 10 հիվանդ ԿԽՄԿ առաքելության միջոցով տարհանվել է Երևան

Այսօր՝ օգոստոսի 15-ին՝ վաղ առավոտյան, Ստեփանակերտի Հանրապետական բժշկական կենտրոնից հեմոդիալիզ ստացող տասը հիվանդներ ԿԽՄԿ մեքենաներով ուղևորվել են Հայաստանի Հանրապետության մասնագիտացված բժշկական կենտրոններ` բուժում ստանալու նպատակով։

«Արցախպրես»-ի թղթակցի հետ զրույցում ՀԲԿ հեմոդիալիզի բաժանմունքի վարիչ Քրիստինե Ավագիմյանը նշել է, որ լիակատար շրջափակման մեջ գտնվելու պատճառով հնարավոր չէ  ապահովել հիվանդների համար անհրաժեշտ դեղորայքն ու համապատասխան սարքավորումները` բուժման ընթացքը կազմակերպելու համար։

«Ստեղծված իրավիճակի պատճառով ստիպված ենք մեր հիվանդներին ուղարկել Երևան` հետագա բուժման համար՝ հույս ունենալով, որ այս իրավիճակը կկարգավորվի։ Այս որոշմանը շատ մեծ դժվարությամբ ենք հանգել, սակայն մեր հիվանդների առողջությունը մեզ համար առաջնային է։ Կան հիվանդներ, ովքեր, ընտանեկան պայմաններից ելնելով, չեն կարողանում ուղևորվել Երևան, և ստացվում է, որ նրանք հետագա բուժումը պետք է շարունակեն այստեղ, ինչը շատ մեծ դժվարությամբ կկատարվի։ Անհրաժեշտ դեղորայքի և սարքավորումների սուղ պայմաններից ելնելով` սկսել ենք աշխատել խիստ խնայողաբար։ Եթե մեր բուժառուները սովորաբար  գալիս էին շաբաթական երեքանգամյա սեանսի, ապա այժմ երկու անգամ են գալիս։ Այդ ամենն, իհարկե, խիստ բացասաբար է ազդում  նրանց առողջական վիճակի վրա, և, ցավոք, ունենք երկու հիվանդ, ովքեր հայտնվել են ինտենսիվ թերապիայի մեջ։ Եղած դեղորայքի ու սարքավորումների պաշարով այսուհետ կարող ենք աշխատել միայն երկու շաբաթ»,-մանրամասնել է Ք. Ավագիմյանը։

Նա հավելել է, որ, ընդհանուր առմամբ, հեմոդիալիզ ստացող  քսանինը հիվանդ է ուղևորվել ՀՀ բուժհաստատություններում բուժումը  շարունակելու, իսկ տասը հիվանդ կտրականապես հրաժարվել է մեկնել Երևան։

Բուժառու Սևակ Ավանեսյանը մեզ հետ զրույցում ասել է, որ 2004 թվականից տառապում է  երիկամների անբավարարությամբ և ստանում համապատասխան բուժում։

«Մինչ շրջափակումը Մաղավուզից կարողանում էի հասնել քաղաք և բուժում ստանալ, բայց այսօր այն անհնար է դարձել` տրանսպորտի չգործելու պատճառով։ Ինձ հետ ուղևորվում է նաև կինս՝ որպես խնամակալ։ Մեր երկու տղաները՝ ութ և չորս տարեկան, մնացել են ծնողներիս խնամքին, թույլ չեն տվել մեզ հետ տանենք։ Հույս ունեմ, որ իրավիճակը կկարգավորվի, և կվերադառնանք տուն»,-նշել է Ս. Ավանեսյանը։

Մանրամասն Artsakhpress-ում

ՌԴ խաղաղապահ զորակազմից պահանջում ենք անհապաղ ձեռնարկել համապատասխան քայլեր՝ զսպելու Ադրբեջանի հնարավոր սադրիչ գործողությունները. Արցախի ԱԳՆ

Արցախի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարությունը հայտարարություն է տարածել՝ հերքելով ադրբեջանական լրատվամիջոցների կողմից տարածվող լուրերը, թե Արցախի ՊԲ-ն ռազմական տեխնիկա է կենտրոնացնում շփման գծի տարբեր ուղղություններում: «Արմենպրես»-ը Արցախի ԱԳՆ-ի հայտարարություն ն ամբողջությամբ ներկայացնում է ստորև.

«Արցախի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարությունը կտրականապես հերքում և խստիվ դատապարտում է ադրբեջանական լրատվամիջոցների կողմից տարածվող ստահոդ լուրերն այն մասին, թե իբր Արցախի ՊԲ-ն տարատեսակ ռազմական տեխնիկա է տեղաշարժում և կենտրոնացնում շփման գծի տարբեր ուղղություններում:

Տեղեկատվական դաշտը նման կեղծ լուրերով լցնելով, ինչպես արդեն բազմիցս առիթ ենք ունեցել համոզվելու, Ադրբեջանը հող է նախապատրաստում հետագա սադրանքների իրականացման համար:

Միջազգային դերակատարների և հատկապես ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի ուշադրությունն ենք հրավիրում այն փաստի վրա, որ Ադրբեջանն իրադրության լարման է գնում Արցախի խաղաղ բնակչությանը պարտադրված լիակատար շրջափակման հետևանքով հումանիտար իրավիճակի վատթարացման առնչությամբ ՄԱԿ-ի ԱԽ արտակարգ նիստ գումարելու Հայաստանի Հանրապետության պահանջից ընդամենը երկու օր անց: Սա ոչ այլ ինչ է, քան  Ադրբեջանի կողմից Լաչինի միջանցքի ապօրինի արգելափակման հետևանքով Արցախի Հանրապետությունում առաջացած հումանիտար աղետից միջազգային կառույցների ուշադրությունը շեղելու փորձ:

Վերստին նշում ենք, որ 2022 թ. դեկտեմբերի 12-ից Արցախի Հանրապետությունը Ադրբեջանի անօրինական գործողությունների հետևանքով հայտնվել է լիակատար շրջափակման մեջ: Ավելին, 2023 թ. հունիսի 15-ից Արցախի ժողովուրդը զրկված է Լաչինի միջանցքով նույնիսկ Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի և ՌԴ խաղաղապահ զորակազմի միջոցով սննդամթերքի, դեղորայքի և կենսական նշանակության մնացած բոլոր ապրանքների անգամ նվազագույն քանակի ներկրման հնարավորությունից։

Այսպիսով, միջազգային հանրության կողմից գործուն քայլերի բացակայության պայմաններում Ադրբեջանը շարունակում է խախտել 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի Եռակողմ հայտարարության դրույթները, միջազգային համընդհանուր իրավական նորմերը, ինչպես նաև՝ Լաչինի միջանցքի վերաբերյալ ընդունված կոնկրետ միջազգային իրավական ակտերը, որոնց թվում են ՄԱԿ-ի արդարադատության միջազգային դատարանի և Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի իրավաբանորեն պարտադիր որոշումները Լաչինի միջանցքի ապաարգելափակման վերաբերյալ։

Պահանջում ենք միջազգային բոլոր դերակատարներից և, մասնավորապես, ՌԴ խաղաղապահ զորակազմից, անհապաղ ձեռնարկել համապատասխան քայլեր՝ զսպելու Ադրբեջանի հնարավոր սադրիչ գործողությունները:

Ստեղծված իրավիճակում հրամայական ենք համարում հնարավորինս հրատապ ՄԱԿ-ի ԱԽ արտակարգ նիստի գումարումը՝ Լաչինի միջանցքի ամբողջական և անվերապահ ապաարգելափակմանն ուղղված անհրաժեշտ և արդյունավետ միջոցների իրականացման վերաբերյալ որոշում կայացնելու նպատակով»:

Արարատ Միրզոյանը կարող է բարձրացնել նշաձողը ՄԱԿ-ում․ բայց “դուխը” կհերիքի՞

Արարատ Միրզոյանը մեկնել է Նյու Յորք՝ Արցախի հարցով ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի արտակարգ նիստին։ Հիշեցնենք, որ Ստեփանակերտի խնդրանքով Երևանը դիմել էր ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդին՝ հրատապ քննարկել Արցախում տիրող իրավիճակը և Բերձորի միջանցքի ապաշրջափակման հարցը։ Նիստը նախատեսված է օգոստոսի 16-ին։

Ի՞նչ է պահանջում Հայաստանը։ ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդին Հայաստանի ներկայացուցչի նամակը պարունակում էր բացառապես մարդասիրական պահանջներ՝ առանց քաղաքական և իրավական պահանջների։ Հայկական օրինական իրավունքների և պահանջների մասին հայտարարությունները կհակասեն Փաշինյանի «խաղաղության օրակարգին», ըստ որի հայկական շահերը հետևողականորեն զիջում են։ Մինչդեռ Բաքուն և Մոսկվան բազմաթիվ անգամ խոստովանել են իրենց մեղքերը, “հիմնավորելով” ՄԱԿ-ին Հայաստանի օրինական դիմումը։

Առաջին կետը՝ հակամարտության ուժային լուծումն է, որն Ալիևը բազմիցս խոստովանել է։

Պատերազմից անմիջապես հետո՝ այն ժամանակ Հայաստանի արտգործնախարար Արա Այվազյանը հայտարարեց, որ «տարածաշրջանում ստեղծված իրավիճակը ուժի կիրառման արդյունք է։ Այս փուլում Հայաստանի և Արցախի համագործակցությունն առանցքային նշանակություն ունի»-, ասել է Այվազյանը, ով 2021 թվականի հունվարին եղել է Ստեփանակերտում։

Այսպիսով, պատերազմից անմիջապես հետո Հայաստանը վճռական էր տրամադրված մեղադրել Բաքվին հակամարտությունը ուժային ճանապարհով լուծելու մեջ, ինչը միջազգային հիմնարար սկզբունքների կոպտագույն խախտում է։ Նշաձողը դրվեց, բայց Երևանը փոխարինեց Այվազյանին և իջեցրեց բոլոր հնարավոր նշաձողերը։ Այժմ Երևանը միայն «բարոյական պատասխան» է տալիս Ալիևի խոստովանությանը։

“Ադրբեջանի նախագահի հայտարարությունն այն մասին, որ «պատերազմում հաղթելն իր կյանքի նպատակն էր, իր քաղաքական կյանքի նպատակը…» հստակ ցույց է տալիս, թե ինչպես է անպատժելիությունը կանաչ լույս վառում նոր հանցագործությունների համար»,- պարզապես ասում է Հայաստանի փոխարտգործնախարար Կոստանյանը։ Այն ինչ նորմալ պետությունում դա Բաքվի դեմ իրավա-քաղաքական գործընթացի սկիզբ կդառնար։

Արարատ Միրզոյանը պարտավոր է կրկին բարձրացնել նշաձողը և ՄԱԿ-ում հայտարարել Ադրբեջանի կողմից՝ Մոսկվայի և Անկարայի աջակցությամբ միջազգային իրավունքի սկզբունքների կոպիտ խախտման և ահաբեկչական պատերազմի արդյունքների չճանաչման մասին։

Ինքը՝ Միրզոյանը, հայտարարել է, որ «Հայաստանի և Ադրբեջանի հարաբերությունների կարգավորման համար անհրաժեշտ կլինեն միջազգային երաշխիքներ»։ «Գետնի վրա, ինձ թվում է, անհրաժեշտ կլինի միջազգային հանրության ներկայացուցիչների, ՄԱԿ-ի գրասենյակի ներկայությունը։ Ադրբեջանի հռետորաբանությունը, ագրեսիվ քաղաքականությունը ցույց են տալիս, որ Ղարաբաղում նույնիսկ խաղաղապահների կարիք կա»,- գարնանը հայտարարեց Միրզոյանը։

Արարատ Միրզոյանը պարտավոր է պահել այս նշաձողը և պահանջել ՄԱԿ-ի խաղաղապահ առաքելություն։

Բաքվի արձագանքը Հայաստանի՝ ՄԱԿ-ին ուղղված դիմումին վկայում է այն մասին, որ Բաքուն վախենում է իրավական պահանջներից և մեղադրանքներից, որոնց դեմ Ալիևն անզոր է։

Ադրբեջանի ժողովրդական ճակատի հիմնադիրներից Զարդուշտ Ալիզադեն ասել էր, որ պատերազմի առաջին փուլում ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդում քննարկվել է բանաձևի նախագիծ, որին աջակցել են Ֆրանսիան, ԱՄՆ-ը և Ռուսաստանը։ «Նախագծի էությունն այն էր, որ Ադրբեջանը պետք է անհապաղ դադարեցնի ռազմական գործողությունները։ Եթե ​​Ադրբեջանն անմիջապես չդադարեցներ պատերազմը, ապա կընդունվեր նոր բանաձևի նախագիծ, ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը չէր ճանաչի Ադրբեջանի ինքնիշխանությունը Ղարաբաղի նկատմամբ»,- ասել է Ալիզադեն։ Բաքուն ընդունում է, որ 90-ականների սկզբին ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի բոլոր 4 բանաձևերը ժխտում էին Ադրբեջանի «տարածքային ամբողջականությունը»։

Հայաստանում «դուխով» իշխանության եկած ուժը ցուցադրում է «դուխի» ամենացածր մակարդակը։

 

Իրանը Հայաստանում․ հյուպատոսը հայերենում եւ պարսկերենում 1600 ավելի փոխառություն է գտել

Հայաստանի վերաբերյալ Իրանի քաղաքական դիրքորոշումը բոլոր երկրներն են ըմբռնել, և դա հենց իրենց խոսքում է լսելի։ Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում ասաց Կապանում Իրանի գլխավոր հյուպատոս Մորթեզա Աբեդին Վարամինը։ Նա կրկնեց Թեհրանի պաշտոնական դիրքորոշումը` Իրանի Իսլամական Հանրապետությունը ոչ մի դեպքում չի ընդունի տարածաշրջանում սահմանների, քարտեզների փոփոխություններ, ու սա ոչ միայն Հայաստանին է վերաբերում, այլև տարածաշրջանի մյուս երկրներին։
Ինչ վերաբերում է այն հանգամանքին, որ վերջին շրջանում Սյունիքն աշխարհի տարբեր խոշոր դերակատարների է սկսել հետաքրքրել, իրանցի դիվանագետը նշեց` ողջունում է բոլոր այն երկրներին, որոնք Սյունիք են գալիս` ի շահ Հայաստանի աշխատելու։ Շեշտում է` Սյունիքը շատ կարևոր մարզ է` ստրատեգիական նշանակություն ունեցող։
«Մենք ոչ մի երկրի հետ ոչ մի տեղ չենք մրցակցում։ Մենք բարի գալուստ ենք ասում նրանց, ովքեր գալիս են այստեղ ու աշխատում Հայաստանի շահերի համար։ Ինչ վերաբերում է Իրանի հյուպատոսությանը, ապա ես կարծում եմ` այն պետք է ավելի շուտ բացած լինեինք։ Հենց բացել ենք այս հյուպատոսությունը, մեր հարաբերությունները հայ պատասխանատուների հետ ավելի են սերտացել, մենք մշտական շփման մեջ ենք։ Պատկերացրեք` եթե հյուպատոսությունը 20 տարի առաջ լիներ, մեր հարաբերություններն էլ ավելի սերտ կլինեին»,– ասաց հյուպատոս Վարամինը։
Հայ–իրանական հարաբերություններն այսօր շատ բարձր մակարդակի են, տարբեր պատվիրակությունների փոխայցելություններ են արվում և այլն։ Հյուպատոսը նկատում է` Իրանը բազմաթիվ երկրների հետ 100-200 տարվա հարաբերություններ ունի, մինչդեռ Հայաստանի հետ բարեկամությունը դեպի հազարամյակների խորքն է գնում։
Արդյոք հյուպատոսությունը Սյունիքում` հայ–ադրբեջանական սահմանին գրանցվող ագրեսիայի դեպքերի մասին հաշվետվություններ կամ փաստեր պաշտոնական Թեհրանին փոխանցու՞մ է։ Պարոն Վարամինի խոսքով` հյուպատոսության բացումից հետո շատ լուրջ ագրեսիաներ իրենք չենք տեսել։
«Հույս ունենք, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի բանակցությունները դրական արդյունքներ կունենան, որովհետև բոլոր երկրները հավասար խաղաղություն են ուզում։ Հույս ունեմ, որ չենք տեսնի նյութական և մարդկային կորուստներ կամ վտանգավոր իրավիճակներ»,– հավելեց դիվանագետը։
Կապանում Իրանի գլխավոր հյուպատոս Մորթեզա Աբեդին Վարամինը սկսել է հայերեն սովորել։ Նա խոստովանել է` լեզուն մի քիչ դժվար է տրվում, բայց լուրջ է տրամադրված։
Մինչ Հայաստանում դիվանագիտական ծառայության նշանակվելը մեր երկրի մասին բավականին շատ տեղեկություններ ուներ, բայց այստեղ գալուց հետո բացահայտումներ էլ արեց։ Դրանցից գլխավորը լեզվական ընդհանրություններին է վերաբերում։
«Ես չգիտեի, որ մեր լեզուներում մոտ 1640 փոխառություն կա, արտասանությունը մի քիչ ուրիշ կարող է լինել։ Երբ լսում եմ այդ ընդհանուր բառերը, շատ եմ ուրախանում։ Օրինակ` ղաշանգ, պանիր, ափսոս, բանջար, ջիգյար, ջան, խանում։ Երբ այցելեցի Կապանի Երկրագիտական թանգարան, այնտեղ նկարներ տեսա, որոնցում հայ կանայք հատուկ հագուստով էին։ Մենք էլ ենք անցյալում նման հագուստներ ունեցել, ու հիմա էլ տարբեր գյուղերում հագնում են։ Շատ նման սովորույթներ էլ ունենք»,– ասում է հյուպատոսը։
Այս ամենը մեր երկու երկրների պատմությունն է, որը պետք է լավ պահպանվի։ Հիշեցնում է` Իրանում էլ հայերի մշակույթն ու հուշարձաններն են պահպանվում։ Օրինակ, ինքն այս տարի մասնակցել է Ջուլֆայում Սուրբ Ստեփանոս Նախավկային նվիրված միջոցառմանը։ Առաջարկում է կազմակերպել նման մի ծրագիր` Սյունիքի տարբեր շրջաններից մարդիկ ուխտագնացության մեկնեն Սուրբ Ստեփանոս և Սուրբ Թադե վանքեր։ Հույս ունի, որ սա ոչ միայն հայաստանցիների, այլև սփյուռքահայության համար կլինի։
Բացի այդ, շուտով Սյունիքում կկազմակերպվի հայ-իրանական հերթական խոհանոցային-մշակութային փառատոնը, այս անգամ այն կանցկացվի Կապանում։
Կարծում է, որ այսպիսի միջոցառումները երկու ժողովուրդներին շփվելու, իրար ավելի լավ ճանաչելու լավ առիթ ու հնարավորություն են։
«Իմ` իբրև հյուպատոսի առաջնահերթ ծրագիրը հասարակական հարաբերությունների զարգացումն է»,- նշում է նա։
Հիշեցնենք` 2022 թվականի հոկտեմբերի 21-ին Կապանում Իրանի գլխավոր հյուպատոսության բացման հանդիսավոր արարողությունն էր։ Հենց բացման օրը գլխավոր հյուպատոս Մորթեզա Աբեդին Վարամինը հայտարարել էր, որ Իրանը պաշտոնապես չի ճանաչելու սահմանների որևէ փոփոխություն։ Իրանցի դիվանագետը հույս էր հայտնել, որ տարածաշրջանի որևէ երկիր իրեն թույլ չի տա իր երկրի սահմաններից դուրս ռազմական գործողություններ իրականացնել։

Իսպանիայի միջազգային զարգացման համագործակցության կազմակերպությունը որոշել է աջակցել Արցախից Հայաստան տեղահանված հազար մարդու

Ռուսաստանում Իսպանիայի դեսպանատունն  X-ի (Թվիթերի) իր էջում տեղեկացրել էր, որ Իսպանիայի միջազգային զարգացման համագործակցության կազմակերպությունը որոշել է աջակցել Արցախից Հայաստան տեղահանված հազար մարդու:

«AECID_es -ն (Իսպանիայի միջազգային զարգացման համագործակցության կազմակերպություն – խմբ․ ) ակտիվացնում է իր մարդասիրական ակցիան Acontraelhambre -ի («Մենք՝ հանուն սովի դեմ պայքարի» – խմբ․)՝ օգնելու 1000 մարդու, ովքեր տեղահանվել են Հայաստանում Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության պատճառով», – հայատառ գրառմամբ հայտարարել է գերատեսչությունը։

Պաշտոնական Բաքուն դատապարտում և անընդունելի է համարում արցախցիներին հումանիտար օգնություն ցուցաբերելու Իսպանիայի կառավարության որոշումը:

 

ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդն Արցախի հարցով նիստ կանցկացնի օգոստոսի 16-ին

Արցախի հումանիտար իրավիճակը քննարկելու համար ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի նիստը տեղի կունենա օգոստոսի 16-ին, ժամը 15։00-ին: Այս մասին հայտնել Է ՄԱԿ-ում ԱՄՆ մշտական ներկայացուցչությունը։

«Հայաստանի դիմումով հանդիպումը կկայանա օգոստոսի 16-ին՝ ժամը 15:00-ին»,- ասվում է հաղորդագրության մեջ։

ԱՄՆ-ն օգոստոսին նախագահում Է ՄԱԿ-ի ԱԽ-ն և ձևավորում աշխատանքային ծրագիր։

Հիշեցնենք, որ Հայաստանը դիմել է ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդին՝ Ադրբեջանի կողմից Լաչինի միջանցքի շրջափակման և Լեռնային Ղարաբաղում հումանիտար իրավիճակի վատթարացման կապակցությամբ արտակարգ նիստ հրավիրելու խնդրանքով։

ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանն արդեն մեկնել է Նյու-Յորք։