Արցախի ժողովրդի իրավունքների ճանաչումը դառնում է խնդրի լուծման միակ ճանապարհը, և Բաքուն դա հասկանում է

Ալիևի հետ վերջերս կայացած հեռախոսազրույցի ժամանակ ԱՄՆ պետքարտուղար Բլինկենը կրկին կոչ արեց Բաքվին գնալ «փոխզիջումների»։ «Փոխզիջման» թեման հստակեցված չէ, սակայն ակնհայտ է, որ խոսքը Ղարաբաղի ժողովրդի համար երաշխիքների մասին է, որոնք հնարավոր են միայն երկու պայմանով՝ որոշակի կարգավիճակի և միջազգային զորքերի առկայության դեպքում։ Բաքուն կտրականապես մերժում է երկու պայմանները և իրավիճակը տանում է դեպի ռազմական լուծում՝ գիտակցելով, որ այլ փաստարկներ չունի։

Համաշխարհային հանրությունը, սակայն, աստիճանաբար հակվում է այլ լուծումների, և դա բացեիբաց քննարկվում է Բաքվում։ Տեղական քաղաքագետները պնդում են, որ հենց Բաքուն սկսի ռազմական գործողություններ, ազդեցիկ երկրների խորհրդարանները կարող են ճանաչել Արցախի անկախությունը։

Լեմկինի ցեղասպանության կանխարգելման ինստիտուտը հրապարակել է 126 էջանոց հրատապ զեկույց՝ «Ադրբեջանի կողմից Լեռնային Ղարաբաղում ցեղասպանության վտանգի մասին»: Ինստիտուտը խորհուրդ է տալիս դիտարկել Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքի հիմնարար հարցը՝ որպես միջազգային իրավունքի հիմնարար սկզբունք, և այն, որ տեղում առկա փաստերն ապացուցում են, որ հայերն ի վիճակի չեն ապրել ադրբեջանական տիրապետության տակ։

Արցախի ԱԳՆ-ն իր հերթին կարծում է, որ «Արցախի ժողովրդի նկատմամբ իրականացվող ցեղասպան քաղաքականության կանխարգելման գլխավոր երաշխիքներից մեկը կարող է լինել Արցախի Հանրապետության միջազգային ճանաչումը»։

«Լեռնային Ղարաբաղի՝ որպես տարածքային միավորի չգոյության և Լեռնային Ղարաբաղի հիմնախնդրի կարգավորման մասին բոլոր հայտարարություններն անհիմն են, քանի դեռ վերջնականապես չեն լուծվել Լեռնային Ղարաբաղի հայերի անվտանգության և իրավունքների պաշտպանության հարցերը», ասել է Նիկոլ Փաշինյանը՝ Արցախի անկախության կապակցությամբ իր ուղերձում։ Չնայած այն հանգամանքին, որ այս ուղերձում Արցախի կարգավիճակի մասին խոսք չկա, ակնհայտ է, որ Փաշինյանը չի կարող անցնել միջազգային իրավունքի վրայով և ճանաչել Արցախի ինքնորոշման բացակայությունը։

Sputnik Արմենիային տված հարցազրույցում երկրի նախկին վարչապետ և խորհրդարանի նախկին խոսնակ Խոսրով Հարությունյանը նշել է, որ միջազգային իրավունքի համաձայն՝ Լեռնային Ղարաբաղի հարցը չի լուծվել. հակամարտությունները չեն կարող լուծվել ռազմական ագրեսիայի արդյունքում։

«Այժմ միջազգային դերակատարները ստիպված են ընդունել, որ հակամարտությունը չի լուծվել։ Սա է Ադրբեջանի իրավիճակի ողջ բարդությունը։ Նա փորձում է հաղթահարել այս փուլը, շրջել էջը, բայց Լեռնային Ղարաբաղի հայերը դա թույլ չեն տալիս»,- հավելեց քաղաքական գործիչը։

«Ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման գործընթացում սկսվում է որակապես այլ փուլ, երբ Լեռնային Ղարաբաղի հայերն իրենք են որոշում իրենց ճակատագիրը։ Համոզված եմ, որ դիմադրելու կամքը հաջողության կբերի, Լեռնային Ղարաբաղի հայությունը կհաղթի»,- ասաց Հարությունյանը։

Հայաստանի նախկին արտգործնախարար Վարդան Օսկանյանը կրկին կոչ է արել Փաշինյանին հրաժարվել Լեռնային Ղարաբաղը Ադրբեջանի կազմում ճանաչելուց և վերադառնալ այն դիրքորոշմանը, որ Հայաստանն Արցախի ինքնորոշման երաշխավորն է։

Արցախի նախագահի պաշտոնակատար-Խորհրդարանի նախագահ Դավիթ Իշխանյանն իր հերթին կարծում է, որ անհրաժեշտ է հասարակության մեջ փոխել այն կարծիքը, որ 1990-ականների մեր հաջողությունները չեղյալ են հայտարարվել։ «2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությունը մենք պետք է ընկալենք որպես զինադադար»,- նշեց նա։

Կան առողջ ուժեր, որոնք հավատարիմ են մեր ինքնորոշման իրավունքի իրացման հայեցակարգին, հայեցակարգ, որն ամրագրված է Հայաստանի հետ վերամիավորման գաղափարի մեջ, ասաց Իշխանյանը։ «Մեր ներկայիս արտաքին քաղաքականության բաղադրիչը Արցախի միջազգային ճանաչումն է։ Բայց Ադրբեջանի քաղաքականության ֆոնին մեզ համար կարևոր են ասիմետրիկ քայլերը, որոնք բաղկացած են «Անջատում հանուն փրկության» թեզի իրականացումից, ինչը կիրառվել է Կոսովոյի դեպքում և վերջերս դարձել քննարկման առարկա”, նշել է նա։

Իշխանյանը հիշեցրեց, որ հուլիսին Արցախի խորհրդարանը ուղերձ է հղել ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարին և ՄԱԿ-ի երկրներին՝ կոչ անելով ճանաչել Արցախի Հանրապետությունը։

Արցախցի քաղաքագետ Դավիթ Կարաբեկյանն ասում է, որ չպետք է «խաղալ մեր թշնամիների պարտադրած խաղը և անկապ կենտրոնանալ Բերձորի հարցի վրա, մեզ սպանելով պահանջել, որ միջանցքը վերադարձվի ռուսների վերահսկողության տակ… Ինչո՞ւ, ունենալով սուբյեկտիվության տարրեր, բաց դռներ՞ն ենք ծեծում, կեղծ դաշնակիցների էժանագին խարդախություններին ենք ընկնում։ Եթե ​​մենք ուզում ենք ինչ-որ բանի հասնել, պետք է հայ ժողովրդի ցեղասպանության և նրան օգնություն ցույց տալու համար Հաագայի դատարանում դատի տանք Ռուսաստանի Դաշնությանը»: