Փաշինյանը Էրդողանին կասի՞, որ «ճանաչում է Արցախի ընտրությունները»
- 18:41 10.09.2023
Էրդողանն ասել է, որ խոսել է Ալիևի հետ, որից հետո, հնարավոր է, վաղը բանակցություններ վարի պարոն Փաշինյանի հետ։ Այս մասին նա հայտարարել է G20-ի գագաթնաժողովին հաջորդած մամուլի ասուլիսում։ Նա նշեց, որ Նիկոլ Փաշինյանի ուշադրությունը հրավիրելու է Լեռնային Ղարաբաղում անցկացված ընտրությունների «անընդունելիության» վրա։
Արցախում ընտրությունները երբեք պաշտոնապես չեն ճանաչվել միջազգային հանրության կողմից, բացառությամբ Հայաստանի։ Բայց այս անգամ պաշտոնական Երևանը չշնորհավորեց շաբաթ օրը խորհրդարանում ընտրված Արցախի նախագահին և ընդհանրապես չմեկնաբանեց Արցախում կայացած ընտրությունները։
Եվ բանն այն չէ, որ Փաշինյանին հավատարիմ համարվող Արայիկ Հարությունյանին փոխարինեց Սամվել Շահրամանյանը, ով անմիջապես հայտարարեց, որ Հայաստանը հրաժարվել է Արցախի ինքնորոշման և անվտանգության երաշխավորի իր պարտավորություններից։ Խոսքը Փաշինյանի քաղաքականության մեջ է, որն այդպես էլ հետ չկանչեց «Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության՝ Ղարաբաղը նեռարյալ” ճանաչման մասին չարաբաստիկ հայտարարությունը»։ Ու թեև սեպտեմբերի 2-ին նա շնորհավորեց Արցախին Անկախության տոնի առթիվ, բայց ոչ մի խոսք չասաց ինքնորոշման ու քաղաքական կարգավորման մասին։
Փաշինյանը կտրականապես հրաժարվում է խոսել Արցախի ինքնորոշման մասին՝ պնդելով միայն ոչ առանց իր մասնակցության ծագած հումանիտար ճգնաժամի լուծումը։ Վաղը Փաշինյանը Էրդողանին կասի՞, որ ճանաչում է ընտրությունների արդյունքները: Սակայն դա այլևս նշանակություն չի ունենա, քանի որ Արցախը փորձում է վերակենդանացնել իր նախկին սուբյեկտությունը։
Էրդողանն ասում է, որ ոչ ոք չի ճանաչի ընտրություններն Արցախում։ Իրականում դա ճիշտ չէ։ Այսօր մի քանի հայտարարություններ եղան միջազգային առաջատար դերակատարների կողմից, և միայն ՌԴ արտգործնախարար Լավրովն ասաց, որ «Ղարաբաղի հարցը փակված է»։
ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինկենն ասել է, որ «Հարավային Կովկասում աճող լարվածության ֆոնին Միացյալ Նահանգները կաջակցի Հայաստանի և Ադրբեջանի ջանքերին՝ լուծելու չլուծված խնդիրները ուղիղ երկխոսության միջոցով՝ արժանապատիվ և տևական խաղաղության հասնելու համար»։
«Մենք կրկնում ենք, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև ցանկացած խաղաղ համաձայնագիր պետք է պաշտպանի Լեռնային Ղարաբաղի բնակիչների իրավունքներն ու անվտանգությունը։ Մենք նաև խրախուսում ենք երկխոսությունը Բաքվի և Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի միջև»,- ասել է Բլինկենը:
Նա ոչինչ չի ասել ընտրությունների մասին, սակայն «Բաքվի և Ղարաբաղի միջև երկխոսության» մասին նրա հայտարարությունը ենթադրում է, որ «ԼՂ բնակիչները» պետք է ներկայացված լինեն օրինական իշխանություններով։
Մոտավորապես նույն բանն է ասվում ԵՄ հայտարարության մեջ։ «Եվրամիությունը կրկնում է, որ չի ճանաչում այն սահմանադրական և իրավական դաշտը, որի շրջանակներում անցկացվել են ԼՂ-ում նախագահական ընտրությունները։ Միևնույն ժամանակ, ԵՄ-ն կարծում է, որ Ղարաբաղի հայերի համար կարևոր է համախմբվել դե ֆակտո ղեկավարության շուրջ, որն ի վիճակի է և ցանկանում է մասնակցել Բաքվի հետ արդյունքների ուղղված քննարկումներին: ԵՄ-ն հավատարիմ է աջակցելու այս գործընթացին», – ասվում է հայտարարության մեջ:
Հայտարարությունը, թե «կարևոր է, որ Ղարաբաղի հայերը համախմբվեն փաստացի ղեկավարության շուրջ», ևս հուշում է, որ ԵՄ-ն չի կարող անտեսել Արցախում օրինական կառավարության ձևավորումը։
Երեկ Ֆրանսիայի նախագահ Մակրոնը Փաշինյանի հետ զրույցում ասել էր, որ ղարաբաղյան հակամարտությունը պետք է լուծվի միջազգային իրավունքի հիման վրա։
Ֆրանսիան, ԱՄՆ-ն և ԵՄ-ն, փաստորեն, ասում են, որ «հարցը փակված չէ», կան «չլուծված հարցեր», որոնք պետք է լուծվեն միջազգային իրավունքի հիման վրա, և մերժում են Բաքվի «պահանջները»՝ Արցախում պետական մարմիններն ու ուժային կառույցները կազմաքանդելու մասին։
Նաիրա Հայրումյան