Հայաստանի անկախությունը լուրջ վտանգի տակ է. Այս մասին X միկրոբլոգում գրել է ամերիկացի կոնգրեսական Ադամ Շիֆը։

«Այսօր Հայաստանի Անկախության 32-րդ տարին է։ Այս անկախությունն այժմ լուրջ սպառնալիքի տակ է Ադրբեջանի դաժան բռնապետության կողմից, որը բռնության և էթնիկ զտումների է ենթարկվել:

Միացյալ Նահանգները պետք է աջակցի Հայաստանի խաղաղ գոյությանը և Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքին:

Ես միշտ ամուր կանգնած եմ հայ ժողովրդի կողքին»,- նշել է նա։

Սենատորների երկկուսակցական խումբը՝ Սենատի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի նախագահ Բոբ Մենենդեսի գլխավորությամբ, ներկայացրել է օրինագիծ՝ աջակցելու հայերին Ադրբեջանի ագրեսիայի դեմ։

Օրինագիծը արձագանքում է Ադրբեջանի կառավարության գործողություններին՝ մարդասիրական օգնություն տրամադրելով Լեռնային Ղարաբաղի հայերին, կանխելով լրացուցիչ օգնության հոսքը դեպի Ադրբեջանի կառավարություն անվտանգության ոլորտում և կոչ անելով լրացուցիչ պատասխանատվության ենթարկել հայերի դեմ կատարված ենթադրյալ վայրագությունների համար:

Մասնավորապես, օրինագիծը կվերացնի Ազատության աջակցության ակտի 907-րդ կետից բացառությունը, որն արգելում է Ադրբեջանի կառավարությանը տրամադրվող օգնության մեծ մասը: Այն նաև թույլ է տալիս Հայաստանին ռազմական ֆինանսավորում, ենթադրում է Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի անվտանգության ապահովման ռազմավարության մշակում և պատժամիջոցների կիրառում Ալիևի ռեժիմի դեմ՝ հայերի դեմ նրա գործողությունների համար։

«Նախագահ Ալիևը բազմիցս ցույց է տվել, որ ոչ մի բանի առաջ կանգ չի առնելու Լեռնային Ղարաբաղում հայերին արմատախիլ անելու համար», – ասել է նախագահ Մենենդեսը: «Այս հրատապ, երկկուսակցական օրենսդրությունը և՛ ուժեղացնում է մեր հավաքական աջակցությունը հայերին, և՛ հստակ ազդանշան է ուղարկում Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդին, որ Միացյալ Նահանգները ձեռքերը ծալած չի մնա մինչ Ալիևի ռեժիմը շարունակի սովի և պատերազմի իր դաժան արշավները»:

«Ադրբեջանի կառավարությունը և նախագահ Ալիևը սկզբում օգտագործեցին շրջափակումը, իսկ հետո հարձակումը Լեռնային Ղարաբաղի վրա իրենց կամքը պարտադրելու համար», – ասել է սենատոր Բիլ Քեսիդին: «Հայերը վերապրեցին 20-րդ դարի առաջին ցեղասպանությունը, որը դուռ բացեց այս դարի սարսափներից շատերի համար: Սա ուժի կիրառման վերջին դրվագն է՝ լուծելու հարցեր, որոնք պետք է լուծվեն դիվանագիտական ​​ճանապարհով»։

«Լեռնային Ղարաբաղի վրա Ադրբեջանի վերսկսած հարձակումներն անընդունելի են. Միացյալ Նահանգները և միջազգային հանրությունը պետք է գործեն դադարեցնելու շրջափակումը, դադարեցնելու Ադրբեջանի ագրեսիան հայերի դեմ և մեղավորներին պատասխանատվության ենթարկելու համար: Այս օրենսդրությունը հստակ մեսիջ է ուղարկում, որ մենք ձեռքերը ծալած չենք մնալու այս հարձակումներին դիմակայելիս», – ասել է սենատոր Քրիս Վան Հոլենը:

«Մենք չենք կարող կողքի կանգնել, քանի որ Ադրբեջանը էսկալացիոն քայլեր է ձեռնարկում Լեռնային Ղարաբաղում հայերի էթնիկ զտումների համար: Մենք պետք է արագ ընդունենք այս օրենսդրությունը, որպեսզի անհապաղ աջակցություն ցուցաբերենք Լեռնային Ղարաբաղի հայերին և երաշխավորենք, որ ադրբեջանական ռեժիմը պատասխանատվության ենթարկվի մարդու իրավունքների լուրջ խախտումների և տարածաշրջանում հայերի դեմ ագրեսիայի չհրահրված ակտերի համար», – ասել է սենատոր Ալեքս Պադիլլան: «Ես կշարունակեմ աշխատել տարածաշրջանում կայուն խաղաղության համար պայմաններ ստեղծելու ուղղությամբ»:

«Ամերիկան ​​չի կարող կողքի կանգնել, քանի որ Ադրբեջանում ավտորիտար ռեժիմի կողմից իրականացվող դաժան բռնությունները բարձրացնում են ցեղասպանության ուրվականը Լեռնային Ղարաբաղում», – ասել է Շելդոն Ուայթհաուսը: «Այս օրենքը կիրառում է կոշտ պատժամիջոցներ, որոնք կօգնեն Ադրբեջանի կառավարությանը պատասխանատվության ենթարկել մարդու իրավունքների ակնհայտ խախտումների համար՝ միաժամանակ թույլատրելով Լեռնային Ղարաբաղին և Հայաստանի ժողովրդին այդքան անհրաժեշտ մարդասիրական օգնությունը»:

Գերմանիան դատապարտում է Ադրբեջանի ռազմական հարձակումը Լեռնային Ղարաբաղի վրա և կոչ է անում Բաքվին մշտապես և վերջանականապես դադարեցնել իր ռազմական գործողությունները։ «Արմենպրես»-ի հաղորդմամբ՝ ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդում այս մասին հայտարարել է Գերմանիայի Դաշնային Հանրապետության արտաքին գործերի նախարար Անալենա Բերբոքը ՝ Լեռնային Ղարաբաղի վրա Ադրբեջանի լայնածավալ հարձակման թեմայով հրատապ նիստի ժամանակ։

Գերմանիայի ԱԳ նախարարը նշել է, որ չափազանց շատ մարդիկ են արդեն սպանվել ընդամենը երկու օրվա ընթացքում։ Հազարավոր մարդիկ ստիպված են եղել փախչել իրենց տներից։

«Ադրբեջանը ընտրել է ռազմական ուժով տեղում իրավիճակ փոխելու ճանապարհը։ Մենք հաստատակամորեն դատապարտում ենք Բաքվի ռազմական հարձակումը և կոչ անում վերջինիս մշտապես և վերջանականապես դադարեցնել իր ռազմական գործողությունները։ Ի գիտություն են ընդունել հրադադարի մասին ստացված տեղեկությունները, սակայն մեզ անհրաժեշտ է, որպեզի ամբողջովին դադարի բռնությունը։ Ադրբեջանն է կրում պատասխանատվությունը ամբողջովին և լիարժեքորեն պաշտպանելու քաղաքացիական բնակչությանը, հատկապես երեխաներին, ովքեր ապրում են Լեռնային Ղարաբաղում։ Էթնիկ հայերի տեղահանությունը և հարկադիր արտագաղթը Ղարաբաղից անընդունելի են։ Այսքանն ասելով հանդերձ, ցանկանում եմ վերահաստատել այս մարմնի նախինում կայացրած մի քանի որոշումները։ Եվ Հայաստանի, և Ադրբեջանի ինքնիշխանությունը և տարածքային ամբողջականությունը չպետք է դրվեն հարցականի տակ»-  ընդգծել է Բերբոքը։

Գերմանիայի ԱԳ նախարարի խոսքով ՝ դժվար է պատկերացնել այն տառապանքը և դժվարությունը, որ կրում են Լեռնային Ղարաբաղում բնակվող կանայք, երեխաները և տղամարդիկ ամիսներ շարունակ։

«Բաքվի իշխանությունները փաստացի փակել են Լաչինի միջանցքը և խանութներում դատարկություն է, դեղորայքը սպառվել է, էլեկտրաէներգիան, բենզինը չեն բավականացնում։ Վերջին շաբաթների ընթացքում բազմաթիվ գործընկերների հետ միասին, ովքեր այստեղ ներկա են, մենք ջանք ու եռանդ չխնայելով աշխատել ենք, որպեսզի կարիք ունեցող մարդկանց համար ապահովենք մարդասիրական ծառայությունների և օգնությունների հասանելիությունը, հատկապես` հղիների, երեխաների և տարեցների համար։

Եվ հենց հույսի մեկ նշույլ ի հայտ եկավ՝ մարդասիրական առաքումները թույլ տվեցին հասցնել Լեռնային Ղարաբաղ, Բաքուն կրկին հավաստիացնում էր, որ ձեռնպահ կմնա ուժի գործադրումից, որը նրա կողմից խախտվեց և ահռելի տառապանք պատճառվեց առանց այն էլ ծանր վիճակում գտնվող բնակչությանը»,- շեշտել է Բերբոքը։

Գերմանիայի ԱԳ նախարարն նշել է՝ Լեռնային Ղարաբաղի բնակչությունը արժանի է ապրել անվտանգության մեջ, որ իրենց իրավունքները պաշտպանված լինեն։ Ըստ նրա՝ Լաչինի միջանցքը բաց պահելը կենսական կարևորություն ունի մարդասիրական պատճառներով, ինչպես նաև դա մշակութային և մարդասիրական կամուրջ է Ղարաբաղում ապրող հայերի համար։

«Բաքուն և Ղարաբաղի հայերը պետք է վերադառնան երկխոսության։ Այս հակամարտությունը, որը սկսվել է ավելի քան 30 տարի առաջ, չափազանց մեծաթիվ զոհեր է տվել։ Տարածաշրջանում բնակվողներին անհրաժեշտ է տևական խաղաղություն Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև։ Դա անհրաժեշտ է նաև մեզ, իսկ դրան կարելի է հասնել բանակցությունների սեղանի շուրջ։

Մենք կշարունակենք դա հստակ հայտնել երկու կողմերին։ Կոչ եմ անում կողմերին վերադառնալ բանակցություններին, որոնց միջնորդը Եվրամիությունն է։ Հիմա է լարվածությունը թոթափելու ժամանակը։

Ցանկանում եմ ընդգծել, որ որևէ երկիր չպետք է ներկայիս իրավիճակը օգտագործի Հայաստանի ժողովրդավարությունը ապակայունացնելու նպատակով։ Լեռնային Ղարաբաղում կանայք, տղամարդիկ և երեխաները և ընդանրապես տարածաշրջանի բնակիչները արժանի են ապրելու առանց բռնության վախի, առանց տներից հարկադրաբար հեռացվելու վախի, առանց իրենց իրավունքներից, լեզվից, կրոնից զրկվելու վախի։ Նրանք արժանի են ապրելու խաղաղության մեջ, ինչպես բոլորս»,- եզրափակել է Գերմանիայի ԱԳ նախարարը։

Բաքուն սեպտեմբերի 19–ին մեծամասշտաբ հարձակում նախաձեռնեց Լեռնային Ղարաբաղի դեմ՝ օգտագործելով նաեւ արգելված կասետային զինատեսակներ։ Այս մասին սեպտեմբերի 21–ին Լեռնային Ղարաբաղի հարցով ՄԱԿ ԱԽ նիստին ասաց Հայաստանի արտաքին գործերի նախարար Արարատ Միրզոյանը։

Շնորհակալություն հայտնելով Անվտանգության խորհրդին Լեռնային Ղարաբաղում անվտանգության եւ մարդասիրական վիճակի հարցով հրատապ նիստ անցկացնելու համար՝ Միրզոյանը շեշտեց, որ Ղարաբաղում այդ վիճակը ստեղծվել է Ադրբեջանի՝ առանց սադրանքի լավ պլանավորած ռազմական հարձակման պատճառով։

«Մինչ միջազգային հանրությունը այստեղ հավաքված փնտրում է աշխարհում խաղաղության եւ անվտանգության պահպանման ուղիներ, մինչ բոլորս խոսում ենք ուժի կիրառումը դատապարտելու հրամայականի մասին՝ կանխելու համար մարդկանց ձեռքով մարդկային զոհերի հանգամանքը, սեպտեմբերի 19–ին Ադրբեջանը հերթական մեծամասշտաբ հարձակումը նախաձեռնեց ԼՂ–ի  դեմ՝ կոպտորեն խախտելով Նոյեմբերի 9–ի համաձայնության դրույթներն ու միջազգային նորմերը։

Լեռնային Ղարաբաղի ողջ տարածքը, քաղաքները, մյուս բնակավայրերը ինտենսիվ եւ առանց տարբերազատման ռմբակոծվում էին հրթիռներով, ծանր հրետանիով, մարտական անօդաչուներով եւ ավիացիայով, այդ թվում՝ արգելված կասետային զինատեսակներով։ Հարձակման ինտենսիվությունից ու դաժանությունից պարզ է դառնում, որ մտադրությունը ԼՂ բնակչության էթնիկ զտումը վերջնականացնելն է»,– ասաց Միրզոյանը։

Նրա խոսքով՝ քաղաքացիական եւ կրիտիկական ենթակառուցվածքների թիրախավորման պատճառով բնակչությունը կտրված է իրարից եւ չի կարողանում իրական ժամանակում ներկայացնել տեղում իրավիճակը։ Ադրբեջանական զորքերը վերահսկում են ԼՂ հիմնական ճանապարհները, որի պատճառով հնարավոր չէ այցելել եւ տվյալներ ստանալ տեղում իրավիճակի մասին։ Այս պահի դրությամբ հաստատված զոհերի թիվը ավելի քան 200 է, վիրավորների թիվը՝ 400, այդ թվում՝ քաղաքացիական բնակչության, կանանց եւ երեխաների շրջանում։ «Այսօր Ադրբեջանի արտգործնախարարությունը նույնպես այդ փաստը ընդունեց»։

Նրա խոսքով՝ ավելի քան 10,000 մարդ հարկադրաբար տեղահանվել է. «Նրանք այժմ բացօթյա պայմաններում են, առանց սննդի եւ գոյատեւման պայմանների։ Հազարավոր ընտանիքների անդամներ են իրարից բաժանված։ Մոտ 20,000 մարդ տեղահանվել էր 2020 թվականի պատերազմի հետեւանքով։ Մարդիկ շարունակում են սովամահ լինել 10–ամսյա շրջափակման պատճառով։ Առողջապահության համակարգը պարալիզացված է։ Լեռնային Ղարաբաղից ստացվող կադրերը իսկապես ցնցող են։ Մայրերը հուսահատ փորձում են գտնել իրենց կորած երեխաներին։ Կանայք արտասվում են՝ վախենալով, որ Ադրբեջանը կբանտարկի իրենց ամուսիններին։ Այս ամենը, դժվար է հավատալ, որ տեղի է ունենում ոչ թե 100 տարի առաջ, այլ այսօր՝ միջազգային հանրության աչքի առաջ 21–րդ դարում։ Դրսերում եւ ապաստարաններում հայտնված երեխաները շարունակում են լաց լինել ու ծնողներին խնդրել, որ իրենց տուն տանեն՝ հրաժարվելով ընդունել, որ իրենք այլեւս տուն չունեն»։

Միրզոյանը պատմել է, որ  ռմբակոծության ժամանակ ԼՂ բնակավայրերից մեկում անհայտ կորել էր 8–ամյա մի տղա։ Նրա 10–ամյա եղբայրը սպանվել է, եւ անգամ հնարավոր չի եղել նրա մարմինը դուրս բերել գյուղից, մյուս եղբայրը վիրավոր է. «Սրանք բազմաթիվ դեպքերից միայն մի քանիսն են։ Ադրբեջանի աչքերում այս երեխաները ահաբեկիչներ են, եւ Ադրբեջանի գործողություններն ուղղված են եղել այս երեխաների, նրանց մայրերի, տատիկ–պապիկների դեմ։ Ադրբեջանական սոցցանցերը հեղեղված են կոչերով՝ գտնել անհետ կորած երեխաներին ու կանանց, բռնաբարել նրանց, մասնատել եւ կերակրել շներին։ Ադրբեջանցի սոցցանցերի օգտատերերը տարածում են Լեռնային Ղարաբաղի կանանց պրոֆիլները սոցցանցերում եւ խաղադրույքներ կատարում, թե ում են բաժին հասնելու այդ կանայք, որպեսզի բռնաբարեն, երբ նրանք հայտնվեն Ադրբեջանի վերահսկողության ներքո»։