Եղել է «ջենթլմենական համաձայնություն» Ղարաբաղի կարգավիճակի վերաբերյալ. Բայց ո՞ւր են ջենթլմենները

ՌԴ փոխարտգործնախարար Միխայիլ Գալուզինը RBC-ին տված հարցազրույցում ներկայացրել է Ռուսաստանի դիրքորոշումը մի շարք հարցերի վերաբերյալ, որոնցից պարզ է դառնում, թե ինչ քայլեր է ձեռնարկելու Մոսկվան հաջորդիվ։

«Կարծում եմ, որ կոնֆլիկտային իրավիճակի վերջը դեռ չի հասել։ Եվ այստեղ ակտուալ է մնում Ռուսաստանի, Ադրբեջանի և Հայաստանի ղեկավարների միջև եռակողմ պայմանավորվածությունների համալիրը։ Խոսքը այնպիսի կարևոր բաղադրիչների շուրջ պայմանավորվածությունների ձեռքբերման մասին է, ինչպիսիք են Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև տրանսպորտային հաղորդակցությունների և տնտեսական կապերի ապաշրջափակումը, սահմանի սահմանազատումը դրա հետագա սահմանագծմամբ, խաղաղության պայմանագրի ստորագրումը և շփումների հաստատումը հասարակական գործիչների, փորձագիտական ​​համայնքների, Ադրբեջանի և Հայաստանի խորհրդարանականների միջև”։

Գալուզինը, փաստորեն, ասում է, որ դեռ պետք է «ճանապարհների ապաշրջափակում» և «սահմանազատում», առանց որի «խաղաղության պայմանագիր» չի լինի։

«Ղարաբաղի հետագա զարգացման հետ կապված շատ բարդ հարցերի համալիր է լուծվում նաև ղարաբաղահայության ներկայացուցիչների և Ադրբեջանի Հանրապետության իշխանությունների միջև՝ ռուս խաղաղապահների աջակցությամբ», – ասել է Գալուզինը։ Ի՞նչ նկատի ունի նա։ Որ «խաղաղապահների» օգնությամբ «հակադարձ արտաքսում» կիրականացվի՞։

«Մեր կոնտինգենտի դերը պահանջված է, և կարծում եմ, որ ապագայում դա նույնպես անհրաժեշտ կլինի։ Նախ, մնում է հարցը, որ այնտեղ մնացած ղարաբաղցիներն իրենց հանգիստ զգան։ Չի կարելի բացառել, որ այսօր Ղարաբաղից հեռացածներից ոմանք ինչ-որ փուլում որոշեն վերադառնալ։ Իսկ խաղաղապահների առկայությունը այս մարդկանց համար կդառնա հանգստության լրացուցիչ գործոն։ Այնպես որ, ես չէի ասի, թե Ղարաբաղում ռուսական խաղաղապահ կոնտինգենտի գործունեությունը սպառել է իրեն։ Մոսկվայի և Բաքվի միջև հաստատված խողովակներով կքննարկվի և կլուծվի այն հարցը, թե ինչպիսին կարող է լինել այս կոնտինգենտի հետագա մնալու եղանակները»,- ասել է նա։

«2020 թվականի նոյեմբերի 9-ին ղեկավարները ստորագրել են եռակողմ հայտարարություն, որը սահմանում է Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև խաղաղ կարգավորման շարժման եղանակները և մոտեցումները, այդ թվում՝ ղարաբաղյան հիմնախնդրի լուծմանը։ Եվ այդ նորմալացման հետքերով, որոնք ես վերը նշեցի, կար նաև ջենթլմենական համաձայնություն, որ Ղարաբաղի կարգավիճակը որոշվելու է ապագայում»,- ​​նշել է Գալուզինը։

Ինչո՞ւ պայմանագիրը թղթային չէր, այլ ջենթլմենական։ Որովհետև թղթային պայմանագիրն ավելի դժվար է խախտել, քան «ջենթլմենականը»: Իսկ որտե՞ղ են ջենթլմենները։

«Եվ այն ամենը, ինչ դուք ասացիք, վկայում է այն մասին, որ կողմերը ի սկզբանե պետք է կատարեին այն, ինչ պայմանավորվել էին 2020 թվականի նոյեմբերին։ Այն է՝ սահմանների սահմանազատում և սահմանագծում։ Այդ ժամանակ պարզ կդառնար, թե ով որտեղ է հարվածել և ով ինչ է տարել այս կամ այն ​​կերպ»,- ասել է Գալուզինը 2021 թվականի մայիսին և 2022 թվականի սեպտեմբերին հայկական տարածք հակառակորդի ներխուժման մասին։ Մոսկվան, ըստ էության, կարծում է, որ Հայաստանը սահմաններ չունի, և քանի դեռ չկա սահմանազատում, Բաքուն կարող է ներխուժել ցանկացած վայր։

«Մենք ելնում ենք խաղաղության պայմանագրում Ղարաբաղի հայ բնակչության հուսալի իրավունքների և անվտանգության ապահովման թեման հստակ սահմանելու անհրաժեշտությունից և կողմերին ներկայացրել ենք որոշակի պատկերացումներ այս առնչությամբ։ Հուսով ենք, որ դրանք պահանջված կլինեն, ինչպես պահանջված կլինի մեր տեսակետը, որ մեզ անհրաժեշտ են մեխանիզմներ՝ աջակցելու ստորագրված խաղաղության պայմանագրի հետագա իրականացմանը։ Այնպիսի մեխանիզմ, որը չի վնասի Հայաստանի և Ադրբեջանի ինքնիշխանությանը և անկախությանը»,- ասաց փոխնախարարը։

Մոսկվան չի հայտնում, թե ինչ մեխանիզմներ են քննարկվում։

Մանրամասները՝ РБК