Դանդաղ գործողության ական Հայաստանի և Արցախի իշխանությունների տակ

Աշխատավարձերի, ծերության կենսաթոշակների, պահեստազորի զինծառայողների կենսաթոշակների, երեխայի նպաստների, հաշմանդամության նպաստների և այլ վճարումների հարցը դանդաղ գործողության ական է դառնում Արցախի և Հայաստանի իշխանությունների տակ։

Կարելի է ամբողջությամբ մոռանալ Արցախի իշխանությունների մասին, քանի որ այդ մարդիկ չեն ծառայել սեփական ժողովրդին, անգամ Ստեփանակերտում նստած իրենց պաշտոնական աթոռներին։ Հայաստանի իշխանությունների պարագայում իրավիճակն այլ է։

Մենք արդեն գրել ենք, որ ՀՀ կառավարությունը ստանձնել է ապաստանի հայցերի քննարկման պատասխանատվությունը։ Բայց, ըստ ամենայնի, Հայաստանի իշխանությունները շարունակում են փախստականների խնդիրը ցրելու 30-ամյա «ավանդույթը»։ Նկատի ունենալով Ռուսաստանի շահերը առաջ տանելու Հայաստանի իշխանությունների հանձնառությունը՝ կարելի է ենթադրել, որ հենց Ռուսաստանը թույլ չի տալիս մեր վայ-ղեկավարներին երկրում փախստականների խնդիրներով զբաղվող պետական ​​մարմին ստեղծել, էլ չեմ խոսում պետական ​​ռազմավարության մասին, որը կզբաղվի 35 տարվա ընթացքում ՝ սկսած Սումգայիթից Հայաստանում ապաստան գտած փախստականների խնդիրներով։

Բառացիորեն ամեն ինչ կորցրած մարդկանց օգնելու միջոցներ վճարելուց հրաժարվելը կհանգեցնի Հայաստանից ներգաղթյալների արտահոսքի։ Եվ որքան էլ իշխանություններն իրենց հայրենակիցներին քնքշորեն «եղբայրներ և քույրեր» անվանեն, ֆինանսատնտեսական դժվարությունները կանեն իրենց սեւ գործը։

Փախստականների խնդիրների նկատմամբ Հայաստանի իշխանության «անտարբերությանը» զուգահեռ (չնայած բռնի տեղահանվածներին համառորեն փախստական ​​չեն անվանում և կարգավիճակի հարցը չի քննարկվում), Արևմուտքում ավելի ու ավելի հաճախ են ասում, որ Ադրբեջանը պետք է ապահովի Արցախի բնակիչների վերադարձը իրենց նախկին բնակության վայրեր։ Բայց ամբողջ հարցն այն է, թե ինչ կարգավիճակով պետք է մարդիկ վերադառնան իրենց տները։

Անիմաստ է խոսել Ադրբեջանի կողմից ինչ-որ երաշխիքների մասին, գոնե արցախահայության համար։ «Խաղաղապահների» երաշխիքների մասին խոսելը նույնպես կասկածելի է, քանի որ հստակություն չկա, թե որ խաղաղապահները կարող են ադրբեջանական հրոսակներին զերծ պահել խաղաղ բնակչության սպանությունից, բռնաբարությունից և խոշտանգելուց։ Այս մասին մեկ անգամ չէ, որ Արևմուտքին զգուշացրել են Արցախի Հադրութի և Շուշայի շրջանների բռնի տեղահանված բնակիչները, ովքեր լքել են իրենց բնակավայրերը բռնի մահից խուսափելու համար։

Այնուամենայնիվ, Արևմուտքը լուրջ չընդունեց 3 տարի առաջ տեղահանվածների հասարակական կազմակերպությունների բազմաթիվ հայտարարությունները։ Թերևս 2023 թվականի սեպտեմբերյան իրադարձությունները՝ պատերազմն ու զանգվածային գաղթը-Արցախի էթնիկ զտումները, փոխեն Արևմուտքի մոտեցումները։ Թեև, դատելով Շառլ Միշելի և Տոյվո Կլաարի հայտարարություններից, Արևմուտքը դեռ դիտարկում է արցախահայության կյանքը Ադրբեջանի պրոտեկտորատի տակ, ինչպես նաև Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության համաձայնագրի ստորագրումը։

Ըստ երևույթին, Ադրբեջանի կողմից համաշխարհային հանրությունով և միջազգային իրավունքով բազմաթիվ մանիպուլյացիաները, այս ահաբեկչական, բացահայտ ֆաշիստական ​​միավորման կողմից իր պարտավորությունների չկատարելը “չեն համոզում” Արևմուտքին, բացառությամբ Ֆրանսիայի և Գերմանիայի:

Արցախ հայերի վերադարձի մասին խոսակցությունները, Ադրբեջանի «խոհեմության» հույսերը և ցեղասպանությունից փախած մարդկանց ճակատագրի նկատմամբ Հայաստանի իշխանությունների չեզոք ու անտարբեր վերաբերմունքը տանում է մեր մոլորակի ապագայի մասին տխուր մտքերի։ Ըստ երևույթին, տնտեսական շահերը գերազանցում են մարդու իրավունքների, ուժի չկիրառման և ուժի միջոցով խնդիրները լուծելու բոլոր սկզբունքները։ Մարդկային կյանքը մեր ժամանակներում դարձել է պետությունների հարաբերություններում ամենաէժան ապրանքը, որն ավելի շատ հիշեցնում է առևտրային գործարքները։

Մարգարիտա Քարամյան

Մինչ նյութը պատրաստվում էր հրապարակման, հայտնի դարձավ, որ ՀՀ կառավարությունը մտադիր է Արցախի բնակիչներին տրամադրել «ժամանակավոր պաշտպանության» կարգավիճակ, ինչպես նաև դիտարկում է կենսաթոշակների վճարման տարբերակները։