Նիկոլ Փաշինյանը երեկ հայտարարեց Հայաստանի քաղաքացիություն ստանալ ցանկացող արցախցիների մեծ հոսքի մասին։ Ոչ ոք հստակ չգիտի, թե քանի արցախցի է որոշել փոխել իրենց անձնագրերը արցախյան 070 ծածկագրով, սակայն այն, որ Փաշինյանը դրա համար «ագիտացիա է անում», վկայում է Արցախի հարցը արագ փակելու նրա շահագրգռվածության մասին։
Այս հարցը պետք է «փակվեր» Արցախի ամբողջական գրավմամբ՝ Ադրբեջանի կողմից տարածքի օկուպացմամբ և նրա բնիկ բնակիչներին «Ադրբեջանի սահմանադրությանը» ենթարկելով, ինչպես ասել է Լավրովը։ Արցախի ժողովրդին պետք է ստիպեին հրաժարվել հայոց լեզվից, մշակույթից, ինքնությունից և ընդմիշտ անհետանալ արմատազուրկ ցեղի մեջ, որն անգամ անուն չի ունեցել։
Իր պապերի հայրենիքը լքելու արցախցիների միակողմանի որոշումը մեծ խնդիր առաջացրեց՝ Բաքուն օկուպացրեց տարածքը, բայց նրա բնիկ բնակիչներն իրենց պետական-իրավական, պատմական, գույքային նախապատմությամբ մնացին չնվաճված։ Սա նշանակում է, որ ցանկացած պահի նրանք կարող են խոսել իրենց աստվածատուր իրավունքների մասին։
Պլանի հեղինակները մի ամբողջ ամիս տարակուսում էին, թե ինչպես կարելի է «նվաճել» արցախցիներին, և որոշվեց, որ եթե հնարավոր չէ նրանց “լուծել” Ադրբեջանում, ապա պետք է «լուծել» Հայաստանում։ Դա անելու համար շատ բան պետք չէ. ասել մարդկանց, որ առանց հայկական անձնագրերի թոշակ ու նպաստ չեն ստանա, հետո խորամանկ հայտարարել, որ բոլորն արդեն վազել են քաղաքացիություն ստանալու համար, դուք էլ վազեք։ Եթե չեք ուզում, կարող եք փախստականի կարգավիճակ ստանալ և գնալ արտերկիր:
Ինչո՞ւ է Փաշինյանը «լուծարում» արցախցիներին և ինչո՞ւ է համառորեն ուզում ապացուցել, որ Արցախում պետություն չի եղել։ Ի վերջո, ինչպես ասում է սահմանադրական իրավունքի մասնագետ Վարդան Այվազյանը, իրավական դաշտում Լեռնային Ղարաբաղի առկայությունը կարող է չեզոքացնել Ադրբեջանի հավանական դատական հայցը «Հայաստանի դեմ՝ օկուպացիայի» մեջ մեղադրանքով։
Բայց սա այն չէ, ինչից Փաշինյանը վախենում է. Milli.az կայքի գլխավոր խմբագիր Էլչին Ադյոօղլուն ասում է, որ արցախահայերը «կարող են Հայաստանում լուրջ դժգոհ հասարակական-քաղաքական զանգված ձևավորել»։ «Շահրամանյանին պատրաստում են Հայաստան ժամանած ղարաբաղցի հայերի ժամանակավոր ընդդիմության առաջնորդի դերը։ Որպես այլընտրանք հայկական ավանդական ընդդիմությանը։ Այս նվաստացուցիչ դերը կատարելուց հետո նրան կհեռացնեն, և այդ դերը կփոխանցվի Ղարաբաղի իրական ղեկավարին»,- ասում է նա։
Արցախի և արցախցիների «նվաճման» այլ պատճառներ էլ կան, և այժմ, առաջին ցնցումը հաղթահարելուց հետո, արցախցիների մոտ տեղի է ունենում այդ պատճառների ու գործոնների «գույքագրում»։
Ոչ ոք չի շտապում, արցախցիները շտապելու տեղ չունեն։