Forrights. Մի ժողովուրդ չի կարող ունենալ տարբեր հերոսներ. ինչպե՞ս են պարգեւատրվելու Արցախի հերոսները Հայաստանում
- 18:15 22.11.2023
Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի խորհրդարանական հանձնաժողովի նիստում, որտեղ քննարկվել է «Զինվորական ծառայության և զինծառայողի կարգավիճակի մասին» օրենքում փոփոխությունների նախագիծը, հայտնի է դարձել, որ այն զինծառայողներին, ում հերոսի կոչում կամ «Մարտական խաչ» շքանշան է շնորհվել Արցախի Հանրապետության նախագահի կողմից, Հայաստանում հավելավճար չեն ստանա։
Այսինքն՝ ՀՀ նախագահի կողմից շնորհված «Արցախի հերոս» և «Մարտական խաչ» շքանշանակիրները կստանան հավելավճար, իսկ Արցախի նախագահի հրամանագրով պարգևատրվածները՝ ոչ։
Կարո՞ղ է մեկ ազգ ունենալ տարբեր հերոսներ: Արդյո՞ք 1991-94, 2016, 2020 թվականների պատերազմների ժամանակ հայության հաղթանակում մեծ ներդրում ունեցած արցախցին ազգային հերոս է։ Արդյո՞ք սա տեղավորվում է Հայաստանի ներկայիս իշխանության քաղաքական պարադիգմի մեջ, որն անվանում է «Ղարաբաղ Ադրբեջան», ասում է, որ Հայաստանը տարածքային պահանջներ չունի իր հարևանների նկատմամբ, պատրաստ է ճանաչել Ադրբեջանի և Թուրքիայի ամբողջականությունը, և որի հիմնական թշնամիները Հայաստանում «ոթչմիթիզհողականներն» են? /Թեև Թուրքիայի և Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունն այնքան կասկածելի է, որ նրանք իրենք են խնդրում, որ Հայաստանը ճանաչի այդ ամբողջականությունը/։
Բայց եթե Հայաստանին պետք չեն Ղարաբաղը, Նախիջևանը, Կարսը և այլ տարածքներ, եթե իշխանության հիմնական նպատակն է՝ ամեն գնով, նույնիսկ պետության կորստի գնով խուսափել պատերազմից, ապա հանուն այդ պետությանը եւ հողին իրենց կյանքը զոհաբերելու պատրաստակամ հայերին Հայաստանի իշխանությունը պետք է համարի կործանարար և հակապետական։ Ավելին, Նիկոլ Փաշինյանը և նրա կինը բազմիցս ասել են, որ այս մարդկանց զոհաբերությունն անիմաստ էր։ Վերջերս Փաշինյանը հայտարարեց, որ 1996 թվականից ի վեր Ղարաբաղի հարցը հօգուտ հայերի լուծելը ոչ մի շանս չուներ, այսինքն՝ մարդիկ ուղղակի վատնում են իրենց կյանքը, առողջությունն ու ապագան։
30 տարի շարունակ Արցախի բնակչությունը ողջ հայ ժողովրդի աջակցությամբ պաշտպանել է հայոց հողը, պետությունը՝ Հայաստանը դարձնելով տարածաշրջանի անվտանգության հիմնական գործոնը։ Հայաստանի ներկայիս իշխանությունն իր առաջնահերթ խնդիրն է համարում Հայաստանի վերափոխումը տնտեսական և լոգիստիկ գործոնի՝ անտեսելով անվտանգությունն ու տարածքները։
Այս ֆոնի վրա սեպտեմբերի 19-ին և դրանից հետո Արցախում տեղի ունեցածը Հայաստանի իշխանության կողմից չի ընկալվում որպես պարտություն հայ ժողովրդի ազգային-ազատագրական պայքարում, ինչը նշանակում է, որ այս պայքարում զոհվածները ոչ թե ազգային հերոսներ են, այլ մարդիկ, ովքեր անիմաստ կյանք են տվել։ Նույնիսկ թոշակի չեն արժանացել։
Հայաստանի կառավարությունը պետք է հատուկ կարգավիճակ և ֆինանսական աջակցություն ցուցաբերի 2023 թվականի սեպտեմբերին Արցախում զոհվածների, վիրավորների և անհայտ կորածների բոլոր անհատներին և ընտանիքներին՝ հարգելով 44-օրյա պատերազմի սկզբունքը։ Այս մասին ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է Արցախի նախկին պետնախարար Արտակ Բեգլարյանը։
Նրա խոսքով՝ սեպտեմբերի 19-20-ին տեղի ունեցած ագրեսիայի արդյունքում գրանցվել է մոտ 230 զոհ, որից առնվազն 19-ը խաղաղ բնակիչներ են, այդ թվում՝ 6 երեխա։ Իսկ վառելիքի պահեստում տեղի ունեցած պայթյունի հետեւանքով, ըստ ՆԳՆ-ի վերջին տվյալների, զոհվել է մոտ 220 մարդ։ ՀՀ քննչական կոմիտեի վերջին հրապարակման համաձայն՝ ագրեսիայի հետևանքով անհետ կորածների թիվը կազմում է 42 մարդ, որոնցից 12-ը քաղաքացիական անձինք են։ Իսկ անհետ կորածների թիվը, ըստ ՆԳՆ-ի, պայթյունի հետեւանքով մոտ 50 է։
Ռազմական գործողությունների ընթացքում զոհված, վիրավորված և անհայտ կորած զինծառայողների կարգավիճակի և նրանց ընտանիքների սոցիալական երաշխիքների հարցը լուծվում է Զինվորների ապահովագրության ազգային հիմնադրամի միջոցով (1000+): Բայց ագրեսիայի հետևանքով զոհված, վիրավորված և անհայտ կորած քաղաքացիական անձինք և նրանց ընտանիքները, ինչպես նաև պայթյունի հետևանքով զոհված, վիրավորված և անհետ կորած բոլոր անձինք (ներառյալ զինվորականները), և նրանց ընտանիքները դեռևս որևէ կարգավիճակ չեն ստացել, ոչ մի ֆինանսական աջակցություն, ասում է Արտակ Բեգլարյանը։ «Պետք է քննարկել պայթյունի հետևանքով զոհված զինծառայողներին Զինվորների ապահովագրության ազգային հիմնադրամի շահառուներ դարձնելու հնարավորությունը, քանի որ պայթյունը տեղի է ունեցել ռազմական օբյեկտում», -ասել է նա։
Հիշեցնենք, որ Զինվորների ապահովագրության հիմնադրամը ստեղծվել է 2017 թվականին՝ հայրենիքը պաշտպանելիս զոհված, անհայտ կորած և 1-ին և 2-րդ կարգի հաշմանդամություն ստացած զինծառայողների, ինչպես նաև զինծառայողների սոցիալական բարեկեցությունը ապահովելու համար կայուն և հավասար ապահովագրական փոխհատուցում տրամադրելու համար։
Հիմնադրամի միջոցները գոյանում են Հայաստանում և Արցախում եկամուտ ստացող անձանց ամսական պարտադիր վճարումների, ինչպես նաև սփյուռքից ստացվող կամավոր նվիրատվությունների միջոցով։