Այսօր «Էրդողանի վերջին ընտրություններն են». ինչպես է քվեարկելու Կոստանդնուպոլիսը

Թուրքիայի նախագահ Էրդողանը հայտարարել է մայիսի 9-ին ԱՄՆ մեկնելու և նախագահ Բայդենի հետ հանդիպման մասին։ Հիշեցնենք, որ 2019 թվականից, երբ Թրամփն էր դեռ նախագահ, Վաշինգտոնը ձեռնպահ է մնում Էրդողանի հետ հանդիպումներից։ Մարտի 31-ի ընտրությունները կորոշեն, թե Էրդողանն ինչ դիրքերից կխոսի և ինչ պայմանավորվածություններ ձեռք կբերի, մասնավորապես՝ Հարավային Կովկասի հետ կապված։

Ստամբուլի քաղաքապետի ընտրությունները կկայանան այսօր՝ մարտի 31-ին, նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը և նրա «Արդարություն և զարգացում» կուսակցությունը (AKP) կփորձեն հաղթել ընդդիմադիր քաղաքապետին։ Այն, ինչ տեղի է ունենում, կարեւոր մարտադաշտ կդառնա Թուրքիայի կառավարության եւ ընդդիմության միջեւ, գրում է Financial Times-ը։

2019 թվականի քաղաքապետի նախորդ ընտրություններում ընդդիմադիր թեկնածու Էքրեմ Իմամօղլուի հաղթանակն անակնկալ էր։ Էրդողանի կուսակցությունն այնքան խայթվեց պարտությունից, որ նոր ընտրություններ նշանակեց, բայց կրկին պարտվեց: Այժմ իշխանական կուսակցության թեկնածուն քաղաքաշինության նախկին նախարար Մուրատ Քուրումն է։ Նախընտրական քարոզարշավի ընթացքում նա երկրում Էրդողանից զատ միակ քաղաքական գործիչն էր, ում մասին իշխանամետ հրապարակումները գովաբանող գրառումներ էին հրապարակում։

Այժմ Ստամբուլի բնակիչները հիմնականում նախընտրում են ընդդիմադիր Իմամօղլուին, ըստ հարցման արդյունքների, սակայն տարբեր հետազոտություններում մրցակցի հետ տարբերությունը մեծապես տարբերվում է: Օրինակ, մարտի Metropoll-ի հարցումը նրան տվել է 39,5%, ինչը գրեթե 10%-ով ավելի է, քան իշխանության մեջ գտնվող կուսակցության թեկնածուն, սակայն Financial Times-ի հարցումը ցույց է տվել, որ մրցավազքի առաջատարն ընդամենը 3%-ով է գերազանցում իր մրցակցին:

Ընդդիմադիր Ժողովրդահանրապետական ​​կուսակցությունը (CHP), որին պատկանում է ընդդիմադիր քաղաքապետը, պարզ արտահայտվել է. «Մարդիկ կկորցնեն հույսը [եթե Իմամօղլուն պարտվի], ընդդիմությունն այլևս ուժ չի ունենա Էրդողանի ճանապարհին կանգնելու համար», – նախազգուշացրել է բարձրաստիճան ընդդիմադիր գործիչը՝ անանուն մնալու պայմանով:

Էրդողանը զգալի ջանքեր է գործադրում ընդդիմադիր թեկնածուի նկատմամբ հաղթանակ ապահովելու համար։ «Մարտի 31-ին մենք դռները կբացենք նոր դարաշրջանի առաջ […] Նա խոստացել է, որ «Ստամբուլը կվերադառնա իր իրական տիրոջը»։

Երբ մարտի 31-ին ընտրելու իրավունք ունեցող մոտ 63 միլիոն Թուրքիայի քաղաքացիներ ընտրեն 81 քաղաքների քաղաքապետերին, դա պատմական քվեարկություն կլինի հատկապես մեկ անձի համար, գրում է DW-ն։ Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը հայտարարել է, որ առաջիկա ՏԻՄ ընտրությունները նրա քաղաքական կարիերայի «վերջինն» են՝ նախքան երկրի պատասխանատվությունը հաջորդ սերնդին հանձնելը։ Թուրքիայի Սահմանադրության համաձայն՝ Էրդողանը պետք է չորս տարի անց հեռանա պետության ղեկավարի պաշտոնից՝ թոշակի անցնելով։ Փաստորեն, ըստ օրենքի, նա չի կարող նոր ժամկետով առաջադրվել։

Այնուամենայնիվ, խորհրդարանում Էրդողանի վստահելի անձ Բեքիր Բոզդաղը երկար ժամանակ խոսում է սահմանադրության մեջ փոփոխություններ մտցնելու մասին, որպեսզի ներկայիս նախագահը կարողանա պաշտոնավարել եւս մեկ ժամկետ։ Իսկ Էրդողանի դաշնակից, ծայրահեղ աջ «Ազգայնական շարժում» կուսակցության (MHP) առաջնորդ Դևլեթ Բահչելին հրապարակավ դիմել է նրան գրեթե խնդրանքով. «Դուք իրավունք չունեք լքել թուրք ազգը»:

Քաղաքապետի ընտրություններում նոր հաջողությունը զգալիորեն կբարելավի Իմամօղլուի՝ չորս տարի հետո որպես թեկնածու նախագահական արշավին մասնակցելու հնարավորությունները, կանխատեսում է Սաբանջի համալսարանի քաղաքագետ Բերք Էսենը։

Էսենի խոսքով՝ Ստամբուլի քաղաքապետն ունի բոլոր անհրաժեշտ որակները՝ իր շուրջը համախմբելու թուրքերի մեծամասնությանը։ «Նա կարող է շահել մարդկանց լայն շրջանակի ձայները։ Նա պահպանողական, ձախակողմյան, քուրդ և նույնիսկ էրդողանամետ ընտրողներին գրավելու ներուժ ունի»,- նկատում է քաղաքագետը։ Եվ նա ավելացնում է, որ Իմամօղլուն նույնիսկ իր նախընտրական արշավում իրեն ներկայացնում է որպես Էրդողանի անմիջական մրցակից. «Նա օգտագործում է այս ընտրությունները՝ բացահայտ հարձակվելու Էրդողանի վրա»։

Անօդաչու թռչող սարքեր արտադրող Baykar ընկերության համասեփականատեր, տնօրենների խորհրդի նախագահ և տեխնիկական տնօրեն Սելջուկ Բայրաքթարը կարող է դառնալ Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի իրավահաջորդը, որի դստեր հետ նա ամուսնացած է, գրում է The Wall Street Journal-ը։

Հրատարակությունը հայտնում է, որ հարցումների համաձայն՝ 44-ամյա Բայրաքթարը Թուրքիայի ամենասիրված հասարակական գործիչներից է, և նրա կողմնակիցները մտադիր են նրան առաջադրել որպես Էրդողանի իրավահաջորդ։ Թուրքական քաղաքականության փորձագետները նաև Բայրաքթարին անվանում են նախագահի պաշտոնի հավանական հավակնորդ: «Նա Էրդողանի արժանի և կայացած փեսան է։ «Կարծում եմ, որ «կատարյալ փոթորիկը» ցույց է տալիս Բայրաքթարին», – ասում է Բուրակ Քադերկանը, ԱՄՆ ռազմածովային պատերազմի քոլեջի ռազմավարության պրոֆեսորը:

Բայրաքթարը մի շարք մրցանակների դափնեկիր է, այդ թվում՝ միջազգային։ Մասնավորապես, Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը նրան 2021 թվականին պարգևատրել է “Ղարաբաղ” շքանշանով, իսկ Ուկրաինայի առաջնորդ Վլադիմիր Զելենսկին 2022 թվականին պարգևատրել է «Արժանիքի համար» III աստիճանի շքանշանով, գրում է The Wall Street Journal-ը։