Նիկոլ Փաշինյանը Հայաստանի ապօրինի “սահմանին” տեղադրված առաջին սյան լուսանկարն է տեղադրել ապրիլի 23-ին, Հայոց ցեղասպանության 109-րդ տարելիցի նախօրեին։ Փաշինյանը վաղը կհայտարարի, որ ճանաչում է Թուրքիայի սահմանները Ալմա-Աթայի հռչակագրին համաձայն։ Եւ դա կանի Ծիծեռնակաբերդում։
Ոչ մի այլ փաստաթղթով Հայաստանը Թուրքիայի ներկայիս սահմանը ճանաչել չի կարող։ Այն գծվել է 1921 թ․ ռուս-թուրքական պայմանագրերով, որոնց առավելագույն ժամկետը սպառվել է։ Հիմա հայ-թուրքական ապօրինի սահմանը պահպանում են ռուս սահմանապահները։
Մոսկվան ու Անկարան 1921 թ․ պայմանագրերը չեն կարող ոչ դենոնսացվեն /քանի որ Նախիջեւանը, Կարսը եւ Արարատը ստիպված կլինեն Հայաստանին վերադարձնել/, ոչ երկարացնել, քանի որ այդ դեպքում Ռուսաստանը պետք է ճանաչի Հայաստանի զավթումն ու գաղութացումը։ Ռուսաստանը չի կարող անկախ Հայաստանի տարածքի մասին պայմանագիր ստորագրել կամ երկարացնել, ահա թե ինչու է ընտրվել ամենաէժան տարբերակը․ Հայաստանը զինքը ճանաչում է Խորհրդային հանրապետության սահմաններում եւ պայմանագիր կնքում Թուրքիայի հետ։
Այսօր Ալիեւն հայտարարել է, որ Հայաստանը համաձայնվել է “խաղաղության պայմանագրում” չներառել Ղարաբաղի հարցը։ Նա չի հիշատակում սակայն եւս մեկ կարեւր հարց՝ Նախիջեւանը։ Ալիեւը նաեւ հայտարարել է, որ համաձայնվել է Հայաստանի եւ Ադրբեջանի արտգործնախարարների հանդիպմանը Ղազախստանում։
Հիշեցնենք, որ օրերս Հայաստանում էր գտնվում Ղազախստանի նախագահը, որը հայտարարեց հայ-թուրքական սահմանին երկու հյուպատոսական գրասենյակ բացելու մասին։ Դա անհրաժեշտ է Հայաստանը Ջերմուկ-Սիսիան-Երասխ-Մարգարա գծով մասնատելու համար։
Իշխող եւ “ընդդիմադիր” հայկական վերնախավը չի հիշատակում այն փաստաթղթերը, որոնք Հայաստանի սահմանների հենք են, չի պահանջում պարզել, արդյո՞ք ուժի մեջ են Սեւրի պայմանագիրը, 1921 թ․ ռուս-թուրքական պայմանագրերը, 1989 թ․ դեկտեմբերի 1-ի Հայաստանի եւ Արցախի միաորման մասին որոշումը, Մինսկի խմբի մանդատը, ՀՀ օրենքում ամրագրված պահանջը՝ Արցախը Ադրբեջանի մաս չճանաչելու մասին։ Թե՞ միայն Ալմաթիի հռչակագրով կարելի է իրականացնել Հայաստանը վերացնելու պլանը։
Ապրիլի 23-ին ՀՀ ապօրինի սահմանին առաջին սյուն դնելը Հայաստանի լուծարման հերթական հանգրվանն է։ Հաջորդը կդնի Ղազախստանը՝ Արթիկում։
Նաիրա Հայրումյան