32 տարի առաջ այս օրը Լեռնային Ղարաբաղի Մարաղա գյուղում հայերի դեմ իրականացված ջարդերը դարձան Ադրբեջանի էթնիկ զտումների քաղաքականության հերթական մասը։ Դրա մասին ասված է Հայաստանի ԱԳՆ-ի՝ այսօր երեկոյան X-ի միկրոբլոգում հրապարակված հայտարարության մեջ։

«Ավելի քան 50 խաղաղ բնակիչ գազանաբար սպանվել է, նույնքան էլ գերի է ընկել, մնացած հայ բնակչությունը՝ մոտ 5000 հոգի, բռնի տեղահանվել է։ Սա փաստագրված է Human Rights Watch և Amnesty International իրավապաշտպան կազմակերպությունների զեկույցներում: Մենք հարգանքի տուրք ենք մատուցում անմեղ զոհերի հիշատակին և ընդգծում նման քաղաքականության կանխարգելման անհրաժեշտությունը»,- նշված է ՀՀ ԱԳՆ հայտարարությունում:

Ս.թ. ապրիլի 10-ին Հայաստան-Ադրբեջան պետական սահմանի Ներքին Խնձորեսկ հատվածում միջադեպ է տեղի ունեցել: Այս մասին հաղորդագրություն է տարածել ԱԱԾ-ն։

«Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացի հանդիսացող հովիվը մոլորված հոտին փնտրելիս հայտնվել է Ադրբեջանի տարածքում: Իրադրության բերումով երկու կողմերի սահմանապահների կողմից հրաձգություն է տեղի ունեցել:

Միջադեպի հետևանքով ադրբեջանական կողմն ունի մեկ վիրավոր: Հայաստանի Հանրապետության ԱԱԾ Սահմանապահ զորքերը պատրաստ են Ադրբեջանի Հանրապետության Սահմանապահ զորքերի հետ համատեղ քննության: Անկախ համատեղ քննությունից ՀՀ Սահմանապահ զորքերը իրականացնում են սեփական քննությունը և արդյունքների մասին կհաղորդվի լրացուցիչ: Պարզաբանման ենթակա է նաև հարցը, թե ինչու և ինչպես են հովիվը և հոտը հատել սահմանը:

Հայկական կողմի համար նման միջադեպերը ցանկալի չեն: Նշենք նաև, որ ադրբեջանական կողմը վերադարձրել է մոլորված հոտը: Հովիվը նույնպես գտնվում է ՀՀ տարածքում»,- նշվում է հաղորդագրության մեջ։

«Կարո՞ղ եք մատնանշել որեւէ երկիր, որեւէ վայր, որտեղ արգելված կլինի վտարանդի կառավարության գործունեությունը»,- ԱԺ նիստում Նիկոլ Փաշինյանին հարցրեց «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Արծվիկ Մինասյանը՝ անդրադառնալով Արցախի պետական կառույցների գործունեությանը։

«Ես չգիտեմ ՀՀ Սահմանադրության եւ օրենքների որեւէ դրույթ, որը նախատեսում է Հայաստանում վտարանդի կառավարության կամ Ազգային ժողովի գործունեություն»,- պատասխանեց Փաշինյանը։

Արծվիկ Մինասյանը հայտարարեց, որ Նիկոլ Փաշինյանի կառավարությունը շեղվել է նախընտրական ծրագրից, հաճախ ծրագրի ուղիղ հակառակն է իրականացնում․ «Խոսում էիք Արցախի ինքնորոշման իրավունքի պաշտպանության մասին, անվտանգության ապահովման մասին, հիմա այլ հետեւանքների մասին եք խոսում։ Եվ դրա՝ որպես ժողովրդավորության բաստիոն հռչակած երկրի լուծումը ո՞րն է՝ հրաժարական, հեռացում, ընտրություններ, նոր կառավարություն։ Եթե ծրագիրը փոխվել է, ծրագրում ամրագրված մոտեցումները չկան, չի կարող այդպիսի կառավարությունը լինել լեգիտիմ»։

Փաշինյանը նման կերպ արձագանքեց․ «Այո, ճիշտ եք ասում, այդ ծրագրում գրված է եղել՝ Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի ինքնորոշման իրավունք, ես եկել եմ, ասել եմ՝ ժողովուրդ, եկեք առերեսվենք, որ Լեռնային Ղարաբաղի ինքնորոշման իրավունքն այն չէ, ինչ մենք նկատի ենք ունեցել։ Նրանք, ովքեր ստեղծել են ինքնորոշում բառն ու եզրույթը, ասում են՝ հարգելի հայաստանցիներ, հարգելի Լեռնային ղարաբաղցիներ, այո, ԼՂ ժողովուրդն ունի ինքնորոշման իրավունք, եւ դա պետք է արտահայտվի Ադրբեջանի կազմում ինքնավարություն ունենալով։ Երբ ես եկել ու ասել եմ, որ պետք է նշաձողն իջեցնել, ես 2021 թվականի այդ նախընտրական ծրագրի հետեւից եմ գնացել։ Եվ գիտե՞ք ինչու է Լեռնային Ղարաբաղը հայաթափվել, որովհետեւ մենք բոլորս չենք առնչվել այս պարզ իրողության հետ։ Միջազգային հանրությունը ինձ ասել է, ձեզ ասել է, մեզ բոլորիս ասել է՝ հարգելիներս դուք այս գրածը կարդացեք, ձեր քաղաքականությունը կառուցեք ըստ այդմ, որ դուք հասկանալի լինեք աշխարհին, որովհետեւ ոչ ոք չի հասկանում՝ դուք ի՞նչ եք ասում»։

Արծվիկ Մինասյանն արձանագրեց, որ Նիկոլ Փաշինյանը խեղաթյուրում է փաստերը։

ԱԺ նիստում «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Սեյրան Օհանյանը դիմեց Նիկոլ Փաշինյանին․ «Արցախի բանակցային գործընթացի խեղաթյուրման եւս մեկ փորձ իրականացրեցիք այսօր։ Ձեր ազգային անվտանգության ռազմավարության ուղերձի 6-րդ կետում նշված է՝ «Արցախի հարցի կարգավորման բանակցային գործընթացի նպատակը պետք է լինի Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման եւ անվտանգության համար մղված արցախյան ազատամարտի արդյունքների պաշտպանությունը, բանակցությունների արդյունքում Հայաստանի եւ Արցախի կառավարությունների համար ընդունելի համարված որեւէ լուծում, որը կարող է ընդունելի լինել միայն Հայաստանում եւ Արցախում ժողովրդական հավանության դեպքում»։ Արցախի թեման դուք ամբողջական փակում եք, ո՞րն է Արցախի նկատմամբ ձեր ռազմավարությունը»։

Նիկոլ Փաշինյանն ասաց․ «Այո, այդ փաստաթուղթը, որի մասին խոսում եք, ընդունվել է կարծեմ 2020 թվականին։ Եվ մենք հետեւողականորեն աշխատել ենք այդ խնդիրը լուծելու ուղղությամբ։ Բայց այս աշխատանքի ընթացքում է, որ բացել ենք Լեռնային Ղարաբաղի հարցի շուրջ բանակցային գործընթացի շերտեր, որոնք խորը, մութ ու հեռու անկյուններում հասանելի չեն եղել։ Այն, ինչ ես ասում եմ, ես անդրադառնում եմ կոնկրետ փաստերի։ ԵԱՀԿ Լիսաբոնի գագաթաժողովի մասին եմ խոսում, դրանից առաջվա փաստաթղթերի մասին եմ խոսում, դրանից հետոյի փաստաթղթերի մասին եմ խոսում»։

Սեյրան Օհանյանն ասաց, որ եթե միջազգային հանրությունն Արցախյան ամբողջ գոյամարտը եւ բանակցային գործընթացը Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման համար օրինակելի չհամարեին, ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը չէր ստեղծվի, եւ միջազգային հանրությունը դրա ակունքներում չէր դնի Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման գաղափարը։

Նիկոլ Փաշինյանը նման արձագանք տվեց․ «Երբ խոսում եք ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի մասին, ես էլի ձեզ խնդրում եմ, կոչ եմ անում՝ գնացեք եւ վերցրեք նայեք ԵԱՀԿ 1996 թվականի դեկտեմբերի Լիսաբոնյան գագաթնաժողովը, որտեղ ասվում է, որ, այո, Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքը պետք է պաշտպանվի, եւ ԼՂ-ն պետք է ստանա ինքնավար կարգավիճակ Ադրբեջանի կազմում։ Այս ֆորմուլան է, որ մեր քաղաքական վերանախավը երկար ժամանակ թաքցրել է Հայաստանի ժողովրդից։ Ինչո՞ւ եք ժխտում այս իրողությունը»։