Կոլխոզաշենի օրը. ապրել տուն վերադառնալու հույսով
- 08:43 12.05.2024
Մայիսի 11-ը Կոլխոզաշենի օրն է
Արցախի Հանրապետության Մարտունու շրջանի Կոլխոզաշեն գյուղը սովորական բնակավայր չէ, այլ պատմությամբ ու մշակույթով հարուստ գյուղ։
Այստեղ են ծնվել գեներալ Պարսեգովը և գրող, բանաստեղծ Հրաչյա Բեգլարյանը։ Ի հիշատակ այս և անցյալ դարի բոլոր պատերազմներում իրենց հայրենիքը պաշտպանած հերոսների կանգնեցվել են հուշարձաններ, ստենդեր, գրվել գրքեր։
Հայոց պատմության և մշակույթի բազմաթիվ հուշարձաններ կան գյուղում. պետությունը գրանցել է մոտ 15 հուշարձան և տեսարժան վայրեր։ Մակար Բարխուդարյանցի «Արցախ» աշխատության մեջ հիշատակվում են միջնադարյան եկեղեցիներ և խաչքարեր։
Գյուղի կողքով հոսում է Վարանդա գետի վտակը, իսկ բուն համայնքում կան մինչև 10 բնական աղբյուրներ։ Գյուղը, որպես հյուրընկալ բնակիչներով ամենագեղեցիկ վայրերից մեկը, զբոսաշրջիկների սիրելի վայրն էր։
Բայց այս ամենն անցյալում է։
2023 թվականի սեպտեմբերին Արցախի բնակչության տեղահանությունից հետո կոլխոզաշենցիները ստիպված են այս օրը նշել իրենց տներից հեռու, կիսվելով հիշողություններով ու հույսերով։
«Այսօր մեր գյուղի՝ Կոլխոզաշենի օրն է։ Կոլխոզաշենը եղել է Արցախի 7 զբոսաշրջային կենտրոններից և ծնել է բազմաթիվ նշանավոր մարդկանց՝ բանաստեղծներ, բանախոսներ, գեներալներ։
2019 թվականին այս օրը վերաբացվեց գեներալ Պարսեգովի տուն-թանգարանը։ Այս առիթով գյուղ էին եկել մի շարք պետական ու ռազմական բարձրաստիճան գործիչներ։
Ցավոք, այսօր գյուղում չենք։ Մենք զրկվեցինք այնտեղ լինելու, այս տոնը նշելու և մեր պատմությամբ հպարտանալու հնարավորությունից։ Գյուղն ու թանգարանն այլեւս չկան։ Հիմա մենք կարող ենք ապրել միայն տուն վերադառնալու հույսով»։
«Մայիսի 11-ը նշվում է որպես Կոլխոզաշենի օր։ Անցյալով չեմ ուզում խոսել՝ քանի մենք կանք, մեր գյուղի ամեն մի հատված կապրի»։
«Կներես, որ լքել ենք ձեզ, բայց մենք փայփայում ենք հիշողությունները և չենք մոռանում քո մասին… Գիտեմ, որ որտեղ էլ որ լինենք, կկարոտենք մեր գյուղը, այն ժամանակները, երբ հպարտ ու երջանիկ էինք մեր տներում… Մենք ապրում ենք տուն վերադառնալու ակնկալիքով»։
Սրանք գրություններ են, որ կոլխոզաշենցիները թողնում են սոցցանցում՝ Կոլխոզաշենի օրվա շնորհավորանքների հետ մեկտեղ։
Լուսանկարները՝ «Մեր Կոլխոզաշեն» սոցիալական ցանցի էջից։
Ալվարդ Գրիգորյան
