Վերադարձ 1994-ի ստատուս քվոյին. ինչի՞ մասին է լինելու հանրահավաքն այսօր
- 12:25 12.05.2024
Այսօր Հանրապետության հրապարակում տեղի կունենա «Տավուշը հանուն հայրենիքի» շարժման երրորդ հանրահավաքը՝ Բագրատ Սրբազանի գլխավորությամբ։
Եթե առաջին հանրահավաքը տեղի է ունեցել մայիսի 9-ին՝ Շուշիի ազատագրման օրը, ապա երրորդ հանրահավաքը նախատեսված է մայիսի 12-ին, այն օրը, երբ 1994 թվականին ռուսական միջնորդությամբ և երաշխիքներով կողմերի միջև անժամկետ զինադադար կնքվեց։ Սա նոր ստատուս քվո էր՝ Հայաստանի նոր դերակատարմամբ տարածաշրջանում և ճանաչված Արցախով։
2016 թվականից ի վեր հրադադարը խախտվել է երեք անգամ, իսկ 2023 թվականին ագրեսիայի և օկուպացիայի արդյունքում Արցախը կորցրել է իր բնիկ բնակչությունը։ Ռուսական զորքերը, որոնք 2020 թվականին հայտնվեցին Արցախում՝ «հրադադարի ռեժիմը պահպանելու համար», ոչինչ չարեցին Մոսկվայի երաշխիքներով կնքված փաստաթղթերը պահպանելու համար։ Ավելին, հենց ռուսական զորքերի առկայությունը Արցախում դարձավ 2023 թվականին նրա ամբողջական օկուպացիայի երաշխիքը։
Մայիսի 9-ին հանրահավաքի մասնակիցները որպես իրենց պահանջ առաջ քաշեցին «սահմանազատման» և քաղաքական աղետալի գործընթացների կասեցում՝ պահանջելով կառավարության հրաժարականը։ Նրանք ասում են, որ ժամանակն է տեր կանգնել երկրին և դադարել սահել դեպի անդունդ:
Թե ինչպես դա կարվի, հայտնի չէ, գուցե Բագրատ Սրբազանն այսօր հայտարարի ինչ-որ կազմկոմիտեի ստեղծման մասին, որը կղեկավարի արդեն քաղաքական շարժումը։ Վարչապետի թեկնածուի անիմաստ փնտրտուքի փոխարեն Շարժման առաջնորդներին անհրաժեշտ է ստվերային կառավարություն ստեղծել, և այս կառավարությունը պետք է իր աշխատանքը սկսի արտաքին քաղաքականության վերանայումից։
Պետք է արձանագրվի, որ աղետալի հետեւանքների է հանգեցրել այն կուրսը, որը հայկական կողմը 1994թ.-ից սկսել է Ռուսաստանի հետ սերտ համագործակցությամբ։ Փաշինյանի իշխանությունը, չնայած արևմտամետ իմիտացիային, ավարտին է հասցնում հայոց պետականությունը վերացնելու ռուս-թուրքական ծրագրերը։
Եթե Հայաստանում իշխանությունը փոխվի առանց այս աղետալի ընթացքը վերանայելու, երկիրը միեւնույն է կհայտնվի անդունդում։ Հանրահավաքի մասնակիցները պետք է պահանջեն վերականգնել 1994 թվականի ստատուս քվոն։
Այս ստատուս քվոն փոխողները տագնապով հետեւում են, թե ինչ է կատարվում Հայաստանում։ Ալիևը մեկ անգամ չէ, որ ասել է, թե Հայաստանում իր թշնամիները «ռևանշիստներ» են, այսինքն՝ նրանք, ովքեր ցանկանում են վերադարձնել իրավիճակը 1994թ.։
Ալիևի քարոզիչներն արդեն գրում են, որ «Բաքուն և Անկարան, հնարավոր է, ստիպված լինեն Հայաստանում կարգուկանոն հաստատել»։ «Ադրբեջանական հողերի վերաօկուպացիա չի լինի. Այլևս իննսունականների սկիզբը չէ, և Ադրբեջանն արդեն այլ է. Բաքուն, և առավել եւս Անկարայում, լիովին ի վիճակի են ապահովելու իր անվտանգությունը»,- գրում են Բաքվում՝ հասկանալով, որ եթե հայերը սկսեն խոսել իրավունքների մասին, ապա նրանց ողջ ռազմական ամբարտավանությունը կկործանվի։
Հայաստանի քաղաքականությունը 1994 թվականից ի վեր ուղղված է իրավունքների ոչնչացմանը։ Իրավիճակը կարելի է փոխել միայն իրավունքների մասին հրապարակայնորեն հայտարարելով և պաշտպանելով դրանք, բայց ոչ ագրեսորի քմահաճույքներին տրվելով։
Նաիրա Հայրումյան