Հասարակության պառակտումն ու բևեռացումը կործանեցին Արցախը. հերթը, ըստ երևույթին, Հայաստանին է

Ցավոք, Բագրատ Սրբազանի գլխավորած «Տավուշը հանուն Հայաստանի» շարժումը չխանգարեց հայկական տարածքների անօրինական հանձնմանը Ադրբեջանին։ Երեկ ՀՀ վարչապետ Փաշինյանն իր ստորագրությամբ հաստատել է Կիրանց գյուղի կամրջի հանձնումը, ինչը նշանակում է, որ Հայաստանը Վրաստանին և արտաքին աշխարհին կապող միջպետական ​​ճանապարհն այսուհետ կանցնի Ադրբեջանի հսկողության տակ։

Թե դա ինչ է նշանակում, կարելի է հասկանալ Արցախը Հայաստանին և արտաքին աշխարհին կապող միակ ճանապարհի վրա գտնվող Հակարի կամրջի օրինակով։ Ադրբեջանը կամրջի վրա ապօրինի անցակետ է տեղադրել, իսկ հետագայում ամբողջությամբ արգելել մուտքն ու ելքը Արցախ՝ առանց հսկողություն անցնելու։ “Հսկողությունն” ավարտվել է Կարմիր խաչի ավտոմեքենայից Վագիֆ Խաչատրյանին բռնելով, այնուհետև Մեծ Շեն գյուղի բնակչի անհետացումով։ Վերջին ակորդը Ռուբեն Վարդանյանին և Արցախի այլ բարձրաստիճան պաշտոնյաներին անօրինական անցակետում ձեռբակալելն էր։

Ադրբեջանը հստակ մշակված ծրագիր ունի հայկական պետականության ոչնչացման և հայերին հողից զրկելու համար։ Իզուր չէ, որ «նախագահ» Ալիևը խոսում է նոր մեծ հաղթանակի մասին. ադրբեջանի ղեկավարությունը չի թաքցնում Հայաստանի տարածքը, որն անվանում են «Արևմտյան Ադրբեջան», անեքսիայի իր ծրագրերը։

Որքանո՞վ է Հայաստանի վարչապետը գիտակցում, որ արդեն բացել է այս անեքսիայի ճանապարհը։ Ըստ երևույթին, ՀՀ իշխանությունները իրականության նման ըմբռնում չունեն, նրանք ավելի շատ շահագրգռված են պահպանել իշխանությունը և ծառայել ռուս ցարին և թուրք սուլթանին (ինչի մասին են վկայում բազմահազար տարբեր գույների ոստիկանական շղթաները՝ հանրահավաքներին, ակցիաներին և Երևանի փողոցներում)։

Տարօրինակ է, որ երեք տարվա միջակ քաղաքականությունը և աղետալի իրադարձությունները, որոնք հանգեցրել են Արցախի, 300 քառակուսի կիլոմետր Հայաստանի տարածքի կորստին, ռազմավարական բարձունքների հանձնմանը հակառակորդին, թշնամու զորքերի մոտեցմանը Հայաստանի ջրամբարներին, չի նկատվում, եւ Հայաստանի իշխանությունները չեն գիտակցում, որ երկիրը գտնվում է էկզիստենցիալ վտանգի տակ, որ թշնամին բաց է հաջորդ ցեղասպանության համար, որ մի երկու տարի հետո կարող է չլինի պետությունը, որի հանդեպ իշխանության համար նրանք այսքան “պայքարում են”։

Ավաղ, անկախության բոլոր տարիներին Հայաստանում ոչ մի իշխանություն հայակենտրոն քաղաքականություն չի վարել։ Առաջին նախագահի անվերջ զիջումների ընթացքը սեփական պետության շահերի և իր ժողովրդի իրավունքների թշնամուն հանգեցրեց 90-ականների պատերազմին և 2020-23 թթ. ողբերգությանը։

Սակայն Հայաստանի ներկայիս իշխանությունները գերազանցել են բոլոր նախորդներին։ Հայաստանի ներկայիս վարչապետը պատրաստ է հրաժարվել նույնիսկ միջազգային օրենքներից ու պարտավորություններից։

Ադրբեջանի դեմ պահանջները հետ կանչելու պատրաստակամությունը, 1915 թվականի Հայոց ցեղասպանության հարցում թուրքիայի դեմ պահանջներից և պետական ​​խորհրդանիշներից հրաժարվելը դժգոհություն են առաջացրել հայ հասարակության և միջազգային կառույցների շրջանում (Լեմկինի ինստիտուտի հայտարարությունը): Թվում էր, թե «Տավուշը հանուն Հայաստանի» շարժումը, որը սկսվեց «ինքնահարգման և արժանապատվության համար պայքարի» կարգախոսով, պետք է իշխանություններին առաջադրեր բոլոր այն պահանջները, որոնք կստիպեին հրաժարվել ստորացուցիչ քայլերից։

Ավաղ, հազարավոր հանրահավաքներ իր շուրջը հավաքած շարժումը վերածվեց իշխանափոխության պահանջի։ Շարժմանն աջակցող ուժերը (այսպես կոչված «նախկինները») հետ մղեցին հայ հասարակության մեծ մասը դրան մասնակցելուց։ Արդյունքում Կիրանցում կասեցված «սահմանազատումն» ավարտվեց թշնամուն կենսական նշանակության տարածքների հանձնմամբ, որից հետո մոտակա գյուղերի բնակիչները անվտանգության նկատառումներից ելնելով սկսեցին հեռացնել իրենց երեխաներին։

Ցավոք, նույնիսկ եկեղեցին չի կարողանում կոնսոլիդացնել հայ հասարակությանը երկիրը կորցնելու սպառնալիքի պայմաններում։ Հասարակության պառակտումն ու բևեռացումը կործանեցին Արցախը. հերթը, ըստ ամենայնի, Հայաստանինն է։

Մարգարիտա Քարամյան