Ալիևին չեն մեղադրում Ռաիսիի մահվան մեջ, բայց բոլորը ուշադիր հետևում են նրան

Իրանի ժամանակավոր նախագահ է դարձել Մոհամմադ Մոխբերը, ով այս պաշտոնը կզբաղեցնի մինչեւ արտահերթ նախագահական ընտրություններ։ Դրանք պետք է տեղի ունենան 50 օրվա ընթացքում։ Ավիավթարի հետևանքով զոհված նախագահ Էբրահիմ Ռաիսիի հուղարկավորության արարողությունը տեղի կունենա մայիսի 23-ին Մաշհադում։

Թեհրանը ձեռնպահ է մնում աղետի պատճառների մասին պաշտոնապես հայտարարելուց։ Լռեցյալ ենթադրվում է, որ Իրանի առաջնորդի ուղղաթիռը վթարի է ենթարկվել լեռնային տեղանքում մառախլապատ պայմաններում արտակարգ վայրէջք կատարելու փորձի ժամանակ։ Իրանցի պաշտոնյաներին տեղափոխող ևս երկու ուղղաթիռներ տեղ են հասել առանց միջադեպերի: Իրանցի պաշտոնյան, ով եղել է երկու ուղղաթիռներից մեկում, ասել է, որ եղանակը իդեալական էր, և ճանապարհին միայն մեկ ամպ է եղել, որը նրանք անցել են հանգիստ:

Ռաիսին հայրենիք էր վերադառնում Արաքս գետի վրա ջրատարի բացման արարողությունից, որին մասնակցել է Իլհամ Ալիևի հետ միասին։ Փորձագետները նշում են, որ Թեհրանի և Բաքվի միջև տարաձայնությունների պատճառներից մեկը Ադրբեջանի և Իսրայելի միջև դիվանագիտական ​​հարաբերությունների առկայությունն է։ Ավելին, մեկ անգամ չէ, որ խոսվել է 2020 թվականին Բաքվի կողմից օկուպացված Իրանին սահմանակից հայկական տարածքներում իսրայելական ռազմական ենթակառուցվածքների առկայության մասին։

Բայց Ալիևը չի մեղադրվում Ռաիսիի մահվան մեջ հնարավոր մասնակցության համար, թեև իրանական լրատվամիջոցները ուշադիր հետևում են Բաքվի գործողություններին։ Աղետի օրը, Ալիևի հետ հանդիպումից հետո, Ռաիսին ասաց, որ կրկին ճանաչում է Ադրբեջանին այդ տարածքների /Ղարաբաղի/ պատկանելիությունը, որ կողմերը «համաձայնել են», որ «սիոնիստական ​​ռեժիմը» ​​թշնամական է, և որ Նախիջևան տանող «միջանցքը» կանցնի Իրանի տարածքով։

Այս ֆոնին մի քանի վարկած է առաջ քաշվում.

«Իսրայելական» վարկածը պայմանավորված է նրանով, որ Ռաիսիի հետ ողբերգությունը տեղի է ունեցել մի քանի օր անց, երբ Իրանի իշխանությունները կուլիսային անուղղակի բանակցություններ են վարել ամերիկյան վարչակազմի ներկայացուցիչների հետ։ Ըստ New York Times-ի՝ խոսվել է միջնորդների միջոցով երկխոսության մասին՝ Մերձավոր Արևելքում հակամարտությունների տարածման վտանգը նվազեցնելու համար։ Դա անելու համար, բոլորը հասկանում են, անհրաժեշտ է վերջ տալ Գազայի հատվածում իսրայելական գործողություններին, ինչին դեմ է պաշտոնական Թել Ավիվը։

Այն, որ նախագահ Ռաիսիի տեղաշարժերին կարող են հետևել իսրայելական հետախուզական ծառայությունները, անուղղակիորեն հաստատվում է իսրայելական հեռուստատեսության հրապարակած «սփոյլեր» տեղեկատվությամբ։ Դեռևս մինչ աղետի մասին պաշտոնական տեղեկությունը, այս ալիքները պնդում էին, որ Թել Ավիվը կապ չունի ուղղաթիռի վթարի հետ։ Իսրայելական հեռուստատեսության երկրորդ ալիքը հայտնել է նաև, որ նախագահ Ռաիսին չի փրկվել ուղղաթիռի կործանումից՝ դեռևս Իրանի իշխանությունների պաշտոնական հայտարարությունից շատ առաջ։

Փորձագետները նաև նշում են, որ սա Իսրայելի «պատասխանն» է ապրիլի 14-ին Իրանի զանգվածային հարձակմանը։

Սակայն ԱՄՆ-ը և մի շարք այլ երկրներ հայտարարում են, որ Իսրայելը կապ չունի։

ԱՄՆ նախագահի վարչակազմը «մտահոգությամբ հետեւում է» Իրանի նախագահ Էբրահիմ Ռաիսիին տեղափոխող ուղղաթիռի վթարի հետևանքներին, Politico-ին հայտնել են ԱՄՆ երեք բարձրաստիճան պաշտոնյաներ: Նրանց խոսքով՝ Վաշինգտոնը մտավախություն ուներ, որ Թեհրանն ինքնաթիռի կործանման մեջ մեղադրելու է ԱՄՆ-ին կամ Իսրայելին։ Սպիտակ տունը հրապարակավ հայտարարեց, որ ոչ մի պետություն կապ չունի ողբերգության հետ։ Պետքարտուղարությունն ընդգծել է, որ «վատ եղանակային պայմաններում 45-ամյա ուղղաթիռի թռիչքի պատասխանատվությունը կրում է Իրանի կառավարությունը»։

Միևնույն ժամանակ, Թուրքիայի պաշտոնական ալիքները ենթադրում են, որ Իրանի նախագահ Էբրահիմ Ռաիսիի մահը կարող է կապված լինել երկրում իշխանության համար մղվող ներքին պայքարի հետ, գրում է թուրքական Hürriyet-ը։

«Ռաիսին եղել է այն պատվիրակության մեջ, որը պետք է ընտրեր կրոնական առաջնորդին և կրոնական առաջնորդի պաշտոնի ամենաուժեղ թեկնածուներից մեկն էր: Սակայն հոգեւոր առաջնորդի շուրջ հավաքված խումբը ցանկանում է այս գրառման մեջ տեսնել Ալի Խամենեիի որդուն՝ Մոջթաբա Խամենեին»,–գրում է թերթը։

Բացի այդ, «արտաքին գործերի նախարար Հոսեյն Աբդոլլահյանը համարվում էր Իրանի ռեժիմի կարևոր դեմքը: Ռաիսիի անվան նախագահի թեկնածուներից էր։ Եթե ​​նրա դեմ մահափորձ է կատարվել, դա նշանակում է մեկ քարով երկու թռչուն սպանել»,- նշում է թերթը։

Թուրքիայի Ազգայնական շարժում կուսակցության (MHP) առաջնորդ Դևլեթ Բահչելին չի բացառել դիվերսիան որպես Իրանի նախագահ Էբրահիմ Ռաիսիի մահվան գործոն, հայտնում է TRT Haber-ը։

Նա նաև կոչ է արել պարզաբանել Իսրայելի և ԱՄՆ-ի դերը միջադեպում։ «ՄԱԿ-ը պետք է անհապաղ նախաձեռնություն ցուցաբերի և անկախ միջազգային հանձնաժողով ստեղծի՝ տեղի ունեցածը հետաքննելու համար»,- ընդգծել է Բահչելին։

«Տեխնիկական անսարքության» պատճառով Իրանում ուղղաթիռ է կործանվել, որում եղել են նախագահ Իբրահիմ Ռաիսին, արտաքին գործերի նախարարը և այլ պաշտոնյաներ, հաղորդում է պետական ​​IRNA գործակալությունը երկուշաբթի երեկոյան: