Նիկոլ Փաշինյանի և Սամվել Շահրամանյանի երեկվա «բանավեճը» այն մասին, թե ով է հանձնել Արցախը և միլիարդավոր դոլարների զենքերը վրադիր, «պատահաբար» տեղի է ունեցել այն օրը, երբ Բաքուն կամաց հայտարարել է Արցախից ռուս «խաղաղապահների» ամբողջական դուրսբերման մասին։ Եվ, ինչպես նկատել են վերլուծաբանները, պատահական չէր, որ դա տեղի ունեցավ հունիսի 12-ին՝ Ռուսաստանի օրը։
Ո՛չ Փաշինյանը, ո՛չ Շահրամանյանը ոչ մի խոսք չասացին Ռուսաստանի մասին, որը երեկ ավարտեց Արցախի ֆիզիկական «հանձնումը» և հայկական զինատեսակների ամբողջական դուրսբերումը Արցախից։ Ըստ երևույթին, այդ զենքն էր Արցախի «գինը». Ալիևը, Էրդողանը, Փաշինյանը ԱՄՆ հսկողության ներքո Պուտինին «թույլ տվեցին» հայկական զենքը տեղափոխել Արցախից՝ ուկրաինացիներին սպանելու համար։ Պուտինը համաձայնել է կոծկել այդ զենքով «ամոթը»։
Փաշինյանը, ով բերանը փրփրած սպառնում էր դուրս գալ ՀԱՊԿ «պղպջակից», բայց Մոսկվայում Պուտինին խնդրում էր պահպանել ռուսական բազան Գյումրիում և ռուս «սահմանապահներին»՝ Հայաստանի սահմաններին, պետք է ոչ թե արցախցիներին մեղադրեր թուլության մեջ, այլ բարձրաձայներ Ռուսաստանի դերը, եթե նա իհարկե հանցակից չէ։
Սամվել Շահրամանյանը չպետք է ասեր, որ մինչև վերջին րոպեն Արցախի բանակը ենթակա է Երևանին, և որ Արցախի ղեկավարությունը մնացել է որպես կենդանի գրավ Արցախում, այլ պետք է խոսեր Ռուսաստանի դերի մասին, եթե իհարկե հանցակից չէ։
Ռուսական բազայից չէ՞, որ «գրավը» տեղափոխվեց Բաքվի բանտ։ Ո՞վ էր ստիպում արցախյան զորքերին զինաթափվել. հայ «ընդդիմադիր» և իշխանամետ պատգամավորները ոչ մի անգամ չհարցրին, թե արդյոք հայկական զորքերը կզինաթափվեին, եթե ոչ թե ռուսները, այլ ադրբեջանցիները նման պահանջ ներկայացնեին։ Գրեթե բոլոր կռվողներն ասում են, որ իրենց մոտ ռուսներն են եկել ու ասել, որ այլ տարբերակ չկա, պետք է զինաթափել։
Հիմա, երբ Պուտինը Արցախից հանել է ռուսական զորքերը եւ հայկական ողջ զենքը, և Արցախը սկուտեղի վրա ներկայացրել Բաքվին, հայկական պետությունների ղեկավարների միջև վիճաբանություն է սկսվում՝ Պուտինի ամոթը և Փաշինյանի կողմից ձեռնարկվելիք քայլերը քողարկելու համար։
Սեպտեմբերի 19-ին Շահրամանյանի ստորագրած փաստաթուղթը նախերգանքն է Հայաստանի հանձնման մասին «խաղաղության» պայմանագրի, որը Փաշինյանը պատրաստվում է ստորագրել, ընդ որում նույն պայմաններով, ինչ Արցախում՝ Հայաստանի «լուծարում» և ռուսական զենքի դուրսբերում։ Դրա կողմնակիցները պետք է հասկանան, որ այդ զենքերը նույնպես փոխանցվելու են ուկրաինական ճակատ։ ԱՄՆ-ը, Ռուսաստանը և ԵՄ-ն այս մասին պայմանավորվել են 2023 թվականի սեպտեմբերի 17-ին Կոստանդնուպոլսում։
Հայկական քաղաքական դաշտը “զբաղված է” Փաշինյանի «մեղադրանքներին» պատասխանելով՝ Լիսաբոնի գագաթաժողով, կղերական-ֆեոդալիզմ, 5000-նոց նյութ և այլն, և այս «բառակռվի» մեջ ոչ ոք չի ասում՝ ում է հասել հայկական զենքը և ով է հանձնել Արցախը։
“1989-ի դեկտեմբերի 1-ի ձևաչափով” Հայաստանի ամբողջ ղեկավարությունը դեռևս նստելու է Պուտինի, Ալիևի և Արցախի և Հայաստանի հանձնման միջոցով աշխարհակարգը քանդելու ծրագրի այլ մասնակիցների հետ նույն մեղադրական աթոռին։ Իսկ Կիևում դեռ կհաշվարկեն, թե քանի ուկրաինացի է զոհվել այնտեղ տեղափոխված հայկական զենքից և ինչի մասին է եղել 2022 թվականի փետրվարի 22-ին Պուտինի և Ալիևի ստորագրած ռազմավարական պայմանագիրը։