Զատուլին. Ռուսաստանը կրծքով պաշտպանեց Ղարաբաղը` հայերից

Շատ արցախցիներ Քարագլուխից, Փարուխից և Արցախում ռուսների հետ կապված միջադեպերից հետո արդեն ասում էին, որ այլևս չեն վստահում ռուս «խաղաղապահներին»՝ խոստովանելով, որ 2020 թվականի պատերազմից հետո Պուտինի անձնական երաշխիքներով են վերադարձել Արցախ։ Նրանց, ովքեր նախազգուշացնում էին վտանգի մասին և փորձում էին բացել աչքերը, մի կողմ էին քշում, ինչպես ճանճերի։ Մարդիկ ընթերցեցում էին նոյեմբերի 9-ի հայտարարությունը և չէին նկատում, որ, օրինակ, հայտարարության մեջ «հայեր» բառը չի հիշատակվում, նույնիսկ մեկ անգամ։ Ո՞ւմ էին պաշտպանելու «ռուս խաղաղապահները», եթե ոչ հայերին։ Թե՞ եկել են Ղարաբաղը հայերից «պաշտպանելու»։

Ռուս պատգամավոր և «հայերի մեծ բարեկամ» Կոնստանտին Զատուլինն ասաց, որ Ռուսաստանը չէ, որ հանձնեց Ղարաբաղը։ Նա նշեց, որ Ռուսաստանը զորք է ուղարկել կողմերի «և առաջին հերթին հայկական կողմի» խնդրանքով, սակայն խաղաղապահները գործելու մանդատ չեն ստացել։ Ի հավելումն սրան, Հայաստանի վարչապետը 2022 թվականին (Պրահայի) հայտարարության մեջ հրապարակայնորեն ճանաչել է Լեռնային Ղարաբաղը որպես Ադրբեջանի մաս, ասում է նա։

Զատուլինը, իհարկե, չի նշում, որ Պուտինը 44-օրյա պատերազմից անմիջապես հետո ասել է, որ Ղարաբաղը համարում է «Ադրբեջանի մաս»։ Չնայած Զատուլինը խոստովանում է, թե ինչու Ռուսաստանը զորք մտցրեց. «Ռուսաստանը շահագրգռված էր, որ ԼՂ հայերն ապրեն իրենց տեղերում, որպեսզի Լեռնային Ղարաբաղը որոշակի պայմաններում անկախություն ձեռք բերի, եթե ոչ անկախություն, ապա գոնե պահպանի այնպիսի կարգավիճակ, որը թույլ կտա հայերին ապրել այնտեղ խաղաղ, իրենց տներում, գերեզմանոցների մոտ»:

Ահա թե ինչու Մոսկվային թույլ տրվեց զորք մտցնել Արցախ՝ Ալիևին պետք էր ոչ միայն հինավուրց հայկական հողը, այլև մի քանի տասնյակ հազար «քաղաքացիների», որոնք կլեգիտիմացնեն Ալիևի իրավունքն այս հողի նկատմամբ։

Այս առումով Ռուսաստանը, իրոք, չհանձնեց Ղարաբաղը, չկարողացավ հանձնել, քանի որ արցախցիները վերջապես բացեցին աչքերը և տեսան, որ ռուսական գնդացիրներն ուղղված են իրենց, այլ ոչ թե թշնամիների դեմ։ 120 հազար մարդ ժամանակավորապես լքեց իր հողերը և չթողեց իր իրավունքները ռուսներին.

Հիմա արցախցիները սկսում են խոսել իրենց իրավունքների մասին՝ բարձր, հստակ, և ոչ ոք չի կարող առարկել նրանց։ Զատուլինը փորձում է արդարացումներ գտնել, բայց Սարուշենի, Շոշի, Սառնաղբյուրի բնակիչները արդարացումների կարիք չունեն. նրանք ուղիղ հարց են տալիս ու ուղղակի պատասխան են պահանջում՝ ինչի՞ համար է Ռուսաստանը զորք մտցրել Ղարաբաղ, ո՞ւմ էր պաշտպանելու, ինչպե՞ս է Արցախի բանակի զենքը հայտնվել Դոնբասում։

Նաիրա Հայրումյան