Արցախցիները վերսկսում են ակցիաները. ՄԱԿ-ի գրասենյակը պատրաստ է ընդունել նրանց ներկայացուցիչներին

Արցախից ներքին տեղահանվածները (փախստականները) ստիպված են վերսկսել իրենց իրավունքների պաշտպանության գործողությունները

Ստիպված են, քանի որ պետական ​​մակարդակով Հայաստանի իշխանությունը, որն ավելի քան 30 տարի եղել է Արցախի ժողովրդի անվտանգության երաշխավորը, այսօր բառացիորեն «արգելափակում» է նույնիսկ Արցախ բառը։ Դա, ըստ երեւույթին, արվում է ոչ միայն ռուս-թուրքական-ադրբեջանական եռյակի պահանջով։

Եռյակն ինքը ամեն ինչ անում է, որպեսզի Արցախի հարցը ցանկացած մակարդակով համարվի փակված։ Իսկ թեման վերջնականապես փակելու համար անհրաժեշտ է, որ փախստականների մասին չխոսվի, ցեղասպանության և տեղահանության ենթարկված մարդիկ չբարձրաձայնեն իրենց իրավունքները, քանի որ այս եռյակի կողմից կատարված հանցագործությունների ճանաչումն ու դատապարտումը 2020-23 թ-ն անխուսափելիորեն կհանգեցնի հետևանքների այս ահաբեկչական, ռասիստական ​​սուբյեկտների համար:

Եվ բնականաբար հարց է առաջանում՝ ինչո՞ւ արցախցիներն ակցիաների միջոցով պետք է առաջ քաշեն ու պաշտպանեն իրենց իրավունքները։ Ինչո՞ւ Հայաստանի իշխանությունները այդպես էլ չեն ստեղծել պետական ​​մարմին, որը կուսումնասիրի փախստականների բոլոր խնդիրները՝ քաղաքական և իրավականից մինչև սոցիալ-տնտեսական և հումանիտար:

Թվում է, թե 30 տարվա ընթացքում, երբ Հայաստանի տարածքում պարբերաբար հայտնվում էին ադրբեջանից փախստականներ, պետք է հայտնվեր գոնե ինչ-որ պետական ​​մարմին, լավ, գոնե  ինստիտուտ, որը կուսումնասիրեր այս բացասական երեւույթը, կկազմի զեկույցներ, հայցեր միջազգային ատյաններ՝ դատապարտելու ահաբեկչական կազմակերպությանը, որը նպատակ է դրել վերացնել հայ բնակչությանը Հարավային Կովկասի տարածաշրջանից և վերացնել հայկական պետականությունը։

Եւ որքան տնտեսագիտությունն ու տեխնոլոգիան փորձում են նվազեցնել մարդու դերը, մարդը և նրա իրավունքները ստիպում են բոլորին հաշվի նստել իրենց հետ։ Ստիպված են սպանեն և արտաքսեն միլիոնավոր մարդկանց, որպեսզի ձերբազատվեն «մարդու իրավունքներ» կոչվող գլխացավանքից։

Եվ որքան էլ տարբեր երկրների իշխանությունների ներկայացուցիչներ փորձեն չխոսել մարդու իրավունքների մասին՝ իրենց իշխանությունը պահպանելու համար, այսպես թե այնպես նարանք կընդունեն հանցագործությունները և իրերը կանվանեն իրենց անուններով, փորձելով չնեղացնել իրենց որոշակի դիվիդենտներ բերող հանցագործներին։

Հենց այդպես է վարվում Հայաստանի ներկայիս իշխանությունը։ Ապօրինի ճանաչելով Արցախը որպես ադրբեջանի մաս՝ ՀՀ իշխանությունների ներկայացուցիչները վախենում են խոսել Արցախում ցեղասպանության և տեղահանության խնդիրների մասին, վախենում են նշել անմիջական մեղավորներին՝ Ռուսաստանին և Ադրբեջանին, ինչպես նաև նրանց հանցակիցներին՝ Թուրքիային և Իսրայելին։

Թվում է, թե սա այն թեման է, որը Հայաստանը պետք է արյունոտ դրոշի պես ծածանի ողջ աշխարհի առաջ՝ բաց չթողնելով ոչ մի իրադարձություն, որպեսզի բարձրաձայն հայտարարի, որ այս երկրները ցեղասպանություն են իրականացրել և հայ ժողովրդի մի մասին վտարել դարավոր հողից։ Բայց ոչ, հայ պաշտոնյաներն իրենց առավելագույն «կոռեկտությամբ» են պահում. ինչպե՞ս կարելի է դառը խոսք ասել ծերերին, կանանց ու երեխաներին դաժանաբար սպանած պատերազմական հանցագործներին, որոնք տասնյակ հայերի գերության մեջ են պահում շուրջ 4 տարի, այդ թվում՝ 10 ամիս Արցախի իշխանությունների օրինական ընտրված ներկայացուցիչներին։ Նրանք ոչ մի խոսք չեն ասում անհայտ կորած հայրենակիցների մասին։ Ավելին, նրանք պատրաստ են նույնիսկ ոչնչացնել առաջին գիծը, որն ապահովում է բուն Հայաստանի տարածքի անվտանգությունը ավելի քան 30 տարի, և թշնամուն թողնել հայկական գյուղերի տարածք, որտեղից հեշտությամբ կրակում են նույնիսկ փոքր զենքերից դպրոցների, այսինքն՝ երեխաների վրա։

Ամենավերջին դեպքը. Ֆրանկոֆոնիայի կազմակերպության խորհրդարանական վեհաժողովն ընդունել է «Լեռնային Ղարաբաղի հայերի և Հայաստանի Հանրապետության տարածքային ամբողջականության մասին» բանաձեւը, որում.

Խստորեն դատապարտում է ադրբեջանական ռազմական ներխուժումը և հարձակումը Ադրբեջանի կողմից 2023 թվականի սեպտեմբերի 19-ին սկիզբ առած Լեռնային Ղարաբաղի հայ բնակչության էթնիկ զտումները և հայկական մշակութային և կրոնական ժառանգության ոչնչացումը.

Անսասան աջակցություն է հայտնում Հայաստանի անկախությանը և ինքնիշխանությանը.

Աջակցում է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հարաբերությունների կարգավորմանը՝ տարածքային ամբողջականության փոխադարձ ճանաչման, ինչպես նաև 1991 թվականի Ալմա-Աթայի հռչակագրի հիման վրա սահմանների սահմանազատմանը, ինքնիշխանության, ազգային իրավասության սկզբունքների վրա հիմնված տարածաշրջանային ուղիների ապաշրջափակմանը և այս համատեքստում Հայաստանի կառավարության «Խաղաղության խաչմերուկ» նախաձեռնությունը։

Այսինքն՝ հայ պաշտոնյաների քաղաքականությունը, ովքեր չեն ցանկանում իրավական գնահատական ​​պահանջել և Ադրբեջանին պատասխանատվության ենթարկել, բոլորին հասկացնում է, որ Հայաստանը պատրաստ է «կարգավորել հարաբերությունները» Ադրբեջանի հետ, որը, ի դեպ, Հայաստանն անվանում է ոչ այլ ինչ, քան «Արևմտյան Ադրբեջան»։

Հարց է առաջանում՝ ո՞ւմ հետ է Հայաստանը ձգտում հարաբերություններ հաստատել՝ ահաբեկչական Ադրբեջանի հետ, որը ցեղասպանության ենթարկեց արցախահայությանը և վտարեց մարդկանց իրենց տներից, թե՞ «Արևմտյան Ադրբեջանի» հետ, որը նպատակ է դրել վերացնել Հայաստանը որպես պետություն՝ 70-ականների ընթացքում Նախիջևանի և Արցախի անեքսիայի և ժողովրդագրական կազմը փոխելու օրինակով:

Այդ իսկ պատճառով արցախցիներն այլևս չեն էլ դիմում Հայաստանի իշխանություններին և իրենց ակցիաները անցկացնում են միջազգային կազմակերպությունների գրասենյակների առջև։ Ըստ ամենայնի, միջազգային կազմակերպություններն իրենք էլ գիտակցում են, որ Հայաստանի ռուս-թուրքական իշխանություններից ավելին չպետք է սպասել, և գնալով ավելի են ձգտում համագործակցել արցախյան կազմակերպությունների և քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչների հետ։

Ամեն դեպքում, ՄԱԿ-ի երեւանյան գրասենյակի դիմաց ակցիա կազմակերխած ցուցարարներին ՄԱԿ-ի գրասենյակը պատրաստ է հուլիսի 12-ին ընդունել եւ լսել։

Ինչպե՞ս ՄԱԿ-ը կպատասխանի ցուցարարների պահանջներին՝ Ադրբեջանին պարտավորեցնել կատարել Արդարադատության միջազգային դատարանի որոշումները, դադարեցնել ճարտարապետական ​​և մշակութային ժառանգության, ինչպես նաև արցախցիների շարժական և անշարժ գույքի ոչնչացումը, հարգել Արցախի իրավունքը։

Մարգարիտա Քարամյան