Հին Շուշի
Ցավոք սրտի, Հայաստանում լրատվամիջոցները այդպես էլ չեն դաձել ռազմավարական շահերի առաջխաղացման շղթայի կարևոր օղակ։ Անգամ ցեղասպանության և էթնիկ զտումների ենթարկված Արցախի բնակիչները հանրապետության պետական ռազմավարության մեջ չեն։
Միևնույն ժամանակ, օկուպացված հայկական Շուշիում «II գլոբալ մեդիա ֆորումի» շրջանակում կայացել է թուրքական լրատվական գործակալությունների դաշինքի գործադիր կոմիտեի առաջին նիստը։ Այսինքն՝ բռնակցված հայկական Շուշին դարձել է ոչ միայն թյուրքական պետությունների «հավաքի» կենտրոնը, այլև պատմության կեղծումների նոր ալիքի կենտրոն՝ հիմա ոչ միայն ադրբեջանի, այլև ամբողջ թյուրքական աշխարհի։
Մինչդեռ հայկական լրատվամիջոցները համառորեն լռության են մատնում տեղահանվածների քաղաքական և իրավական խնդիրները՝ նրանց դնելով բացառապես հումանիտար խնդիրների մեջ: Արդյո՞ք դրանում դեր ունի իշխանական «էլիտան»։ Անկասկած։ Իսկ տեղեկատվական վակուումը անշուշտ լրացնելու է ադրբեջանի կողմից կեղծիքներով ու փաստերի խեղաթյուրումներով, այժմ նաև թյուրքական պետությունների աջակցությամբ։
Ադրբեջանական հրապարակումներից մեկը գրում է. «Մենք համաձայնվել ենք, որ համաշխարհային աշխարհաքաղաքականության արյունալի վերաֆորմատավորման պայմաններում Թյուրքական պետությունների կազմակերպության (OTS) երկրների համար ամենակարևորը տարածաշրջանում կայունության պահպանումն է»։
Այսինքն՝ թյուրքական պետությունները, աջակցելով արյունարբու, ֆաշիստական, ահաբեկչական ադրբեջանին, որը թափեց հայ մեծերի, կանանց, երեխաների և երիտասարդների այդքան արյուն, այսօր հավակնում են տարածաշրջանում «կայունության պահպանման» դերին։ Եվ սա կատակ չէ, քանի որ «թուրքաշխարհն» արդեն իրականություն են համարում, մնում է բոլորի ուղեղները լվանալ ու թուրանի հսկայական տարածքներում հրոսակներին ներկայացնել որպես խաղաղության ու կայունության ջատագովներ։ Իսկ թյուրքական ցեղերի «եղբայրական համերաշխությունը» չի կարող առանց ֆինանսական աջակցության, ուստի ներարկումներ կլինեն ննաեւ բյուջե։ Ամենայն հավանականությամբ, այս ներարկումները կգնան դեպի օկուպացված Արցախի «բարեկեցություն»։
Զարմանալի է, թե ինչպես է այս ֆաշիստական երկիրը կարողանում ամեն ինչ տակնուվրա անել և միևնույն ժամանակ ողջ աշխարհին համոզել, որ ճիշտ է։
Թեկուզ, զարմանալի ոչինչ չկա: Ի վերջո, հայկական կողմից ոչ մի աղաղակող փաստ կամ պնդում չկա։ Անգամ ցեղասպանությունն ու էթնիկ զտումները հայ լրագրողները ներկայացնում են որպես հումանիտար աղետ և իրենց հազարամյա բնակության վայրերը հապճեպ լքած մարդկանց միայն սոցիալ-տնտեսական ծանր վիճակն են նկարագրում։
Շուշիյի մեդիա ֆորումում Ալիեւն ընդգծել է օբյեկտիվ տեղեկատվության կարեւորությունը։ Բնականաբար, Ալիևի և «թուրքական աշխարհի» համար այս տեղեկությունը մեկն է, իսկ ցեղասպանությունից և էթնիկ զտումներից փրկված մարդկանց համար՝ այլ։ Եվ հարցն այն է, թե ինչ ծավալով, որքան «բարձրաձայն» և ինչ ձևով է այս տեղեկատվությունը հասնելու պատկան մարմիններին և փոփոխվող աշխարհին։
Հասկանալի է, որ «թուրքական աշխարհի» լրատվամիջոցները չեն նկարագրի այն սարսափները, որոնց միջով անցել է Արցախի և Հայաստանի սահմանամերձ շրջանների հայությունը 2016 թվականից (չհաշված 90-ականների իրադարձությունները)։ Թուրք լրագրողները չեն կարող նկարագրել, թե ինչպես են ադրբեջանցի, թուրք, սիրիացի հրոսակները գլխատել ու անդամահատել հայ տղաներին, ծերերին, կանանց ու երեխաներին։ Չեն նկարագրի այն սարսափները, երբ պարզունակ բնազդներով չմարդիկ ծաղրում էին հայ կին զինվորներին։
Այս մասին արդեն 8 տարի պետք է ողջ աշխարհով մեկ գոռային Հայաստանի իշխանություններն ու լրագրողները, իրավապաշտպաններն ու իրավաբանները։ Սա չի նշանակում, որ ոչինչ չի արվում, բայց դա բավարար չէ։
Միգուցե սրա մասին է խոսում Միջազգային քրեական դատարանի նախկին դատախազ Լուիս Մորենո Օկամպոն աշխարհի հայերին ուղղված իր դիմումում։ Կոչում, մասնավորապես, ասվում է.
«Դուք կարող եք բացահայտել նախագահ Իլհամ Ալիևի բոլոր հանցանքները, ով հալածում է իր քաղաքացիներին Ադրբեջանում և վայրագություններ է անում հայերի դեմ Լեռնային Ղարաբաղում/Արցախում՝ միաժամանակ կեղծավորաբար դիրքավորելով իր երկիրը որպես կլիմայական գլոբալ երկխոսության առաջատար։
Կլիմայի փոփոխության հարցերով ՄԱԿ-ի 29-րդ համաժողովը (COP29), որը տեղի կունենա այս նոյեմբերին ադրբեջանում, աննախադեպ հնարավորություն է ընձեռում լույս սփռելու այս ծանր անարդարությունների վրա: Չնայած ադրբեջանն այս իրադարձությունն անվանում է «խաղաղության համաժողով», հայերը պետք է բացահայտեն ալիևի ռեժիմի և նրա գործողությունների մասին ճշմարտությունը»։
Մենք չենք կարող լռել, այլապես մեր փաստերի տեղը կզբաղեցնեն «թուրքական աշխարհի» կեղծիքները, որն արդեն գտնվում է ահաբեկիչ և բռնապետ Ալիևի գրպանում։ Ժամանակակից տեխնոլոգիական ու տեղեկատվական պատերազմների աշխարհում մենք իրավունք չունենք ձեռքերը ծալած նստել։ Արցախյան իրադարձությունների մասին ճշմարտությունը պետք է հոսի բոլոր աղբյուրներից, այլապես մենք՝ ամբողջ աշխարհի հետ միասին, կխեղդվենք ազատության համար պայքարողների արյան վրա հիմնված ստի տառափի մեջ։
Մարգարիտա Քարամյան
2024. Հիմնադիր՝ "ՄեդիաՍտեփ" ՀԿ, Երեւան, [email protected] Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Կայքի հրապարակումների օգտագործման ժամանակ հղումը Step1.am -ին պարտադիր է: