ԱՄՆ Սենատի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի նախագահ Բեն Քարդինն այսօր ՀՀ Ազգային ժողովում հրավիրած ասուլիսում ասաց, որ Հայաստանի ամենամեծ մարտահրավերը հարեւանների հետ հարաբերությունների կարգավորումն է։ «Մենք աջակցում ենք խաղաղության համաձայնության կայացմանը։ Մենք հասկանում ենք, որ կան խոչընդոտներ, Ռուսաստանը բարեկամ չէ Ադրբեջանի հետ համաձայնության գալու հարցում։ Այստեղ լինելով՝ մենք հենց տեղում տեսնում ենք անվտանգային մարտահրավերները, որոնք կան ձեզ համար։ Միջազգային աջակցությունը, որը կա ռազմական համատեքստում, ձեզ համար սահմանափակ է։ Եվ ագերսիան ու էթնիկ զտումը, որն իրականացվեց Ադրբեջանի կողմից Լեռնային Ղարաբաղում։ Մենք հասկանում ենք, որ երկու երկրների միջեւ հարաբերությունների կարգավորումն անհրաժեշտ է, բայց պետք է լինի նաեւ հաշվետվողականություն փախստականների առումով, պետք է լինի մշակութային ժառանգության պահպանման հարցը։ Եվ մենք կշարունակենք այս հարցերն ուշադրության կենտրոնում պահել»,- ասաց նա։

Բեն Քարդինը հավելեց, որ իրենք ուզում են մեծացնել կապերը երկու երկրների միջեւ՝ անվտանգության, տնտեսական, քաղաքական ոլորտներում։ Այս գործընկերությունը, նրա խոսքով, կարեւոր է ոչ միայն ԱՄՆ եւ Հայաստանի համար, այլ նաեւ ժողովրդավար երկրների համար

Բեն Քարդինը նաեւ նշեց․ «Խաղաղության համաձայնագիրը պետք է ապահովի, որ Հայաստանի սահմանների նկատմամբ ռազմական հարձակումներ չլինեն։ Եվ Հայաստանի մարդիկ պետք է վստահություն ունենան, որ կարող են հանգիստ ու խաղաղ ապրել, եւ չկա ռազմական գործողությունների սպառնալիք։ Սա նաեւ հարաբերությունների կարգավորում է, եւ սահմանային անցակետերը բաց կլինեն, ինչը շատ կարեւոր է Հայաստանի համար, ոչ միայն մարդկանց տեղաշարժի, այլ նաեւ առեւտրի նպատակով։ Սրանք են խաղաղության համաձայնագրի նպատակները»։

«ԱՄՆ-ն եւ մեր դաշնակիցնեը պատրաստ են նպաստել բանակցություններին, մենք հասկանում ենք, որ կան տարբեր դիրքորոշումներ։ Նախապայմաններ կան, թե չկան, հավելյալ հարցադրումներ են առաջ քաշվել, թե ոչ, ԱՄՆ-ն չի կարող այս հարցի հետ կապցված դիրքորոշում հայտնել, բայց մենք պատրաստ ենք նպաստել, միջնորդել բովադակալի քննարկումներին՝ որպես դիվանագետներ»,- այսօր ՀՀ Ազգային ժողովում հրավիրած ասուլիսում ասաց ԱՄՆ սենատոր Ռոջեր Ուիքերը՝ անդրադառնալով հարցին, որ Ադրբեջանը նախպապայման է դնում Հայաստանի առաջ, որպեսզի փոխվի ՀՀ Սահմանադրությունը, ի՞նչ լծակներ ունի ԱՄՆ-ն՝ այս հարցում Ադրբեջանի վրա ազդելու համար։

Նա հավելեց․ «Մենք անշուշտ հասկանում ենք, որ ձեր կառավարությունը եւ ժողովուրդն ունի իր դիրքորոշումը։ Մենք հասկանում ենք պայմանները, որոնք սահմանվել են բանակցային գործընթացի սկզբում՝ կապված պատմական սահմանների հետ, որոնք նախկին խորհրդային միության փլուզման պահին ամրագրվել են։ Մենք տեղյակ ենք այս դիրքորոշումների մասին, եւ ԱՄՆ ներկայացուցիչները պետք է փորձեն օգնել բանակցային գործընթացին, բայց լինեն պարզապես միջնորդ եւ ուղղակի նպաստեն, որպեսզի երկու կողմերը գան համաձայնության»։

Հարցին, թե ադրբեջանական կողմի հետ հանդիպման ժամանակ ԱՄՆ-ն սեղանին դնո՞ւմ է այն հարցը, թե ինչո՞ւ է Ադրբեջանը ձգձգում Հայաստանի հետ խաղաղության պայմանագրի ստորագրումը, Ռոջեր Ուիքերը պատասխանեց․ «Մենք ուզում ենք միջնորդ լինել, մենք օգնում ենք հարթել, ձեւավորել այն սկզբունքները, որոնք թույլ կտան ստորագրել համաձայնությունը»։ Նաեւ հարց հնչեց, թե ԱՄՆ-ն ի՞նչ է պատկերացնում «խաղաղության պայմանագրի» անվան տակ՝ արդյոք չպե՞տք է ադրբեջանցիները հետ քաշվեն ՀՀ օկուպացված տարածքներիք, չպե՞տք է հայ գերիներն ազատ արձակվեն։ Ռոջեր Ուիքերը պատասխանեց․ «Համաձայնության ստորագրումից հետո, իհարկե, կլինեն նաեւ այլ հարցեր, որոնցով պետք է զբաղվել։ Սակայն ես ուզում եմ շեշտել՝ Միացյալ նահանգների դիրքորոշումը հետեւյալն է, որ մենք բարձր ենք գնահատում այն անկեղծ ցանկությունը, ջանքերը, որը դրսեւորվում է Հայաստանի կողմից համաձայնություն ձեռք բերելու եւ տեւական խաղաղության հասնելու ուղղությամբ։ Եվ մեր ընդհանուր վերջնական նպատակն այն է, որ այդ ողջ տարածաշրջանում լինի խաղաղություն, անվտանգություն եւ հարեւանների իրավունքների հարգում։ Մենք բարձր ենք գնահատում ժողովրդավարության ուղղությամբ վերջին տարիների հայաստանյան ջանքերը։ Մի ճշմարտություն կա, որ ժողովրդավար երկրները պատմության մեջ հարձակում չեն գործել իրենց հարեւանների վրա։ Հենց դա է, որ մենք խրախուսում ենք ժողովրդավարությունն ամեն տեղ»։

Հելսինկյան հանձնաժողվոի նախագահ, ներկայացուցիչների պալատի անդամ Ջո Վիլսոնն էլ հավելեց․ «Ինքնիշխանությունը, տարածքային ամբողջականությունը, Հայաստանի սահմանների անխախտելիությունը մենք պաշտպանելու ենք։ Նաեւ ռազմագերիների վերադարձի հարցում ենք փորձելու աջակցել։ Հայաստանի մարդկանցով ես շատ եմ ոգեշնչված, դուք հարյուրավոր տարիներ այսպիսի իրավիճակների բախվել եք եւ կարողացել եք հաջողված դուրս գալ այդ իրավիճակներից։ Եվ ես կարծում եմ, որ ի վերջո Հարավային Կովկասում կլինի կայունություն»։

«Հայաստանի Հանրապետության կողմից խաղաղության պայմանագրի մասով որեւէ ձգձգում չկա, մենք պատրաստ ենք այն ստորագրել։ Եվ կարելի է ասել՝ այդ հարցը գտնվում է ադրբեջանական կողմի մոտ, գնդակը գտնվում է այնտեղ»,- ԱՄՆ սենատոր Ռոջեր Ուիքերի գլխավորած պատվիրակության անդամների հետ համատեղ մամուլի ասուլիսում ասաց ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանը։

Հարցին, թե ինչո՞ւ է ձգձգվում սահմանազատման հանձնաժողովների կանոնակարգի համաձայնեցման գործընթացը, Ալեն Սիմոնյանը պատասխանեց․ «Գործընթացը շարունակվում է, որեւիցե մեկնաբանություն հիմա չեմ կարող անել։ Միայն կասեմ, որ գործընթացը շարունակվում է, եւ մենք լիահույս ենք, որ հաջողության կհասնի»։

Հիշեցնենք, որ հայտնի է, թե ինչու է գործընթացը ձգձգվում։ Բաքուն որպես “խաղաղության պայամանագիրը” ստորագրելու պայման պահանջում է ՀՀ Սահմանադրության փոփոխություն եւ հրաժարում 1989 թ․ Հայաստանի եւ Արցախի միավորման մասին որոշումից։ Այսօր՝ Սահմանադրության օրը Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարեց, որ “մեզ պետք է նոր Սահմանադրություն”։  Հայտնի չէ, ԱՄՆ ե՞ւս պնդում են, որ Հայաստանը թոխի Սահմանադրությունը։