Ահաբեկիչների պահանջներին ի պատասխան Հայաստանի կառավարության լռությունը թանկ է նստում հայ հասարակության վրա

Ադրբեջանական լրատվամիջոցներից մեկում հրապարակվել է հոդված, որտեղ հեղինակը գրում է. «Հայ-ադրբեջանական հակամարտությունը, որը սանձազերծվել է իռեդենտիստների և անջատողականների կողմից, հանգեցրել է միլիոնավոր մարդկանց ջարդերի, տների և ունեցվածքի կորստի: Մի քանի տասնյակ հազար մարդ մահացավ և դարձավ հաշմանդամ։ Հակամարտությունն անցավ երկու պատերազմների միջով, և դրա արդյունքը եղավ ոչ թե սահմանների փոփոխությունը և ներգրավված կողմերի տարածքների ավելացումը, այլ էթնիկական գծերով բնակչության տեղաշարժն ու փոխադարձ փոխանակումը։ Գործընթացը ազդել է հարյուր հազարավոր և՛ ադրբեջանցիների, և՛ հայերի վրա»:

Ըստ ամենայնի, հեղինակը այդպես էլ չի կարողացել սահմանել հակամարտության էությունը։

Իռեդենտիզմը (իտալերեն irredento-ից «չփրկված; չմարված») կառավարության, կուսակցության, շարժման, առանձին սոցիալական խմբերի կամ մեկ պետության անհատների քաղաքականությունն է, հակումն ու մտադրությունները՝ մեծացնելու տարածքը և իրենց իրավասության թիվը՝ այլ բնակչության եւ իրավասությունների հաշվին։

Անջատողականությունը քաղաքական և այլ շարժումների կամ միտումների հատուկ տեսակ է, որը հիմնված է գաղափարախոսության վրա, որը կոչ է անում և տանում է տարածքի մի մասի անջատմանը պետությունից։

Լեռնային Ղարաբաղի Ինքնավար Մարզի բնակիչները, ովքեր օգտվել են 1988 թվականին գործող ԽՍՀՄ Սահմանադրությամբ ընձեռնած ինքնորոշման իրավունքից, չեն կարող դասվել որպես ո՛չ մեկը, ո՛չ մյուսը։

ԼՂԻՄ-ի բնակիչներն իրենց տարածքն ավելացնելու ցանկություն չունեին. Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության տարածքն ավելացել է Ադրբեջանի կողմից պարտադրված պատերազմի արդյունքում՝ ի պատասխան հայկական անկլավի բնակիչների օրինական պահանջների։ Տարածքները շատացան, քանի որ արցախահայությունը ստիպված էր զենքը ձեռքին պաշտպանել իր ծերերին, կանանց ու երեխաներին, որպեսզի նրանք չարժանանան Սումգայիթի, Բաքվի, Գանձակի, Մարաղայի հայերի ճակատագրին։

1988-ից 1992 թվականներին Արցախի 4-ամյա շրջափակումը հայ տղամարդկանց ստիպեց զենք վերցնել և բացել կյանքի ճանապարհը, որը կապում էր Արցախը մայրցամաքային Հայաստանի հետ, բայց սա բավարար չէր։ Ադրբեջանը շարունակեց մշտական ​​հրետանային գնդակոծության ենթարկել խաղաղ բնակչությանը, ինչը ստիպեց հայկական զինված ուժերին աստիճանաբար ոչնչացնել հակառակորդի կրակակետերը։

Ադրբեջանի դեմ արցախյան ողջ պատերազմը կրակակետերի ոչնչացում էր՝ միջազգային սկզբունքներին և օրենքներին համապատասխան ռասիստական ​​կազմավորումից արդեն անջատված հանրապետության խաղաղ բնակչության կյանքի համար նորմալ պայմաններ ստեղծելու համար։

Այսօր ադրբեջանական քարոզչությունը ձգտում է նույնացնել Արցախի հայ բնակիչներին հակամարտության արդյունքում Հայաստանը և Արցախը լքած ադրբեջանցիների հետ։

Մեր պարտքն ենք համարում հիշեցնել ադրբեջանցի քարոզիչներին, որ Հայաստանում ապրող ադրբեջանցիները ԽՍՀՄ քաղաքացիներ են, ովքեր տեղահանվելուց հետո ընդունել են Ադրբեջանի քաղաքացիություն իրենց էթնիկ ծագման երկրում։

Արցախահայությունը լքել է ԽՍՀՄ-ն ու Ադրբեջանը և այլևս չի դիմել այս երկրին քաղաքացիություն ստանալու համար։

ԼՂՀ-ն հատուկ պետական ​​միավոր է, և որքան էլ ֆաշիստական ​​ադրբեջանը փորձի հակառակը համոզել համաշխարհային հանրությանը, չի ստացվի, քանի որ կան միջազգայնորեն ճանաչված փաստաթղթեր և ակտեր։

Այս հարցում վերջին կետը թուրքիայի նախագահ էրդողանի հայտարարությունն էր, որ հենց թուրքիան է մտել Արցախ, այսինքն՝ ոչ թե ադրբեջան, ոչ թե Հայաստան, այլ հենց Արցախ։

Եվ ինչպես ադրբեջանն Արցախը համարեց իր տարածքի միֆը, այնպես էլ «Արևմտյան Ադրբեջանի» մասին հեքիաթը կփլուզվի։

Ադրբեջանցի քարոզիչները մեծ խաղադրույքներ են կատարում ադրբեջանցիներին իրենց նախկին բնակության վայրեր վերադարձնելու ռազմավարության վրա։ Նրանք կարծում են, որ խաղաղության պայմանագրի կնքման համատեքստում պետք է քննարկվի վերադարձի հնարավորությունը ցանկացողների համար։

Բնականաբար, ադրբեջանցիները կարող են ցանկանալ դա անել, քանի որ գիտեն, որ իրենց ոչ ոք չի սպառնա ո՛չ Հայաստանում, ո՛չ Արցախում։ Եվ չնայած հիստերիկ առասպելներին, թե իբր հայերն իրենց ցեղասպանության են ենթարկել, նվաճել իրենց հողերը և նմանատիպ ամենատարբեր անհեթեթություններին, նրանք չեն վախենա ապրել հայերի մեջ, քանի որ նրանց հետ նման բան չի արվել։

Կարո՞ղ են հայերն ասել, որ պատրաստ են վերադառնալ ադրբեջանի իրավասության տակ, որն անցած 36 տարիների ընթացքում իր նկատմամբ իրականացրել է բոլոր երևակայելի և աներևակայելի ոճրագործությունները՝ Սումգայիթից մինչև ամբողջ Արցախի էթնիկ զտում։ Ավելին, ցեղասպանական գործողությունների ոճը (խոշտանգումներ, բռնաբարություններ, գլխատումներ, մարմինների մասնատում, մահացածների շիրիմների պղծում, պատմական հուշարձանների և այլի քանդում) տարիների ընթացքում չի փոխվել։

Կարո՞ղ են հայերը վերադառնալ մի երկրի իրավասություն, որն ամեն օր սպառնում է գրավել նոր տարածքներ և ոչնչացնել հայերի ունեցվածքն ու ժառանգությունը իր վերահսկողության տակ գտնվող բոլոր տարածքներում: Եթե ​​այս ռասիստական ​​երկիրը ձգտում է, որ հայերը խաղաղ ապրեն ադրբեջանցիների հետ, ինչո՞ւ են այսօր ադրբեջանցիները տեղափոխվում Արցախում հայերի տները և հանգիստ վայելում այլ մարդկանց ստեղծած բարիքները: Ինչո՞ւ է այս երկրի ղեկավարը, ով իրեն սուլթան է երեւակայում, Արցախում քանդում է հայի ազատ կամքն ու իրավունքները հիշեցնող պետականության խորհրդանիշները։

Բայց ամենաուշագրավն այն է, որ նման ահաբեկչական երկրի քարոզիչները կարծում են, որ հայերը կարող են վերադառնալ միայն «զղջալով» և «դիմել քաղաքացիության կամ բնակության թույլտվության համար», մինչդեռ ադրբեջանցիների համար նրանք պահանջում են անվտանգության հատուկ պայմաններ և միջազգային երաշխիքներով։

Ահաբեկիչների բոլոր անհեթեթ պահանջներին ի պատասխան Հայաստանի իշխանության լռությունը թանկ է նստում հայ հասարակության վրա։ Բայց ավելի մտահոգիչ է հասարակության իներտ վիճակը, անտարբերությունը սեփական անվտանգության և ապագա ճակատագրի նկատմամբ։

Արագ փոփոխվող աշխարհում դժվար է հետևել ամբողջ տեղեկատվությանը, բայց մենք պարզապես պետք է ապահովենք, որ հասկացությունների փոխարինումը չզբաղեցնի ճշմարտության տեղը:

Մարգարիտա Քարամյան