“Մենք կարծում էինք, որ երեք օր «կյանքի ճանապարհին» գոյատևելը մեր վերջին փորձությունն է”

Իննա Դանիելյանը ավագ դասարանի ուսումնական տարին սկսել է Արցախում հայրենի դպրոցում, սակայն ակամա ավարտել է Հայաստանում։ Ավարտելուց հետո, բացի «միջնակարգ դպրոցի շրջանավարտ» կարգավիճակից, աղջիկը ձեռք է բերել նաև «Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանվածի» կարգավիճակ։ Այժմ աղջիկը երազում է շարունակել սովորել, կրթություն ստանալ, սակայն ընտանիքի առջև ծառացած սոցիալական և կենցաղային դժվարությունները դժվարացնում են նրա երազանքը։

«2023 թվականի սեպտեմբերի 1-ին, չնայած շրջափակմանը, մենք ուրախ էինք դպրոցով, չէ՞ որ ավարտական ​​դասարանը տարբեր միջոցառումներ է ենթադրում, նույնիսկ ուսումնական տարվա վերջում մեր ավարտական ​​զգեստներն էինք պատկերացնում։ Բայց 20 օր հետո մեր կյանքը վտանգի տակ է հայտնվել, մեր հարազատները մահացան, անհետացան, գերի ընկան»։

2023 թվականի սեպտեմբերի 19-ը Իննան հիշում է սարսուռով և հրաշք է անվանում, որ գյուղացիներին հաջողվել է փրկվել. տարածքը հարձակման ու գնդակոծության է ենթարկվել պատերազմի առաջին ժամերին։ Մարդիկ գնդակոծության տակ են լքել գյուղը։ Մի քանի օր անց նրանց ասացին, որ տուն վերադարձ չի լինելու, Արցախը գրավվել է, իսկ բնակչությունը կտեղահանվի Հայաստան։

«Երեք օր դժվարին պայմաններում, առանց սննդի և հագուստի, շարժվեցինք դեպի Հայաստան։ Երեք դժվարին օրերում հասանք Գորիս։ Երեխաների լաց, մայրերի շփոթություն ու անհանգստություն, նույնիսկ մահ: Մինչ օրս, չնայած մոռանալու փորձերին, լացող երեխաների ձայներն ու գիշերվա ցուրտը հետապնդում են ինձ»։

Հայաստանում աղջկա ընտանիքը փորձել է հաստատվել այնտեղ, որտեղ կարող էր աշխատանք գտնել և շարունակել կրթությունը։ Բայց բարձր վարձավճարները ստիպեցին ընտանիքին տեղափոխվել Սյունիք։ Ընտանիքին օգնելու համար Իննան սկսել է զբաղվել խոհարարությամբ և վաճառքի համար հիմնականում պատրաստում է ղարաբաղյան ավանդական ուտեստներ։

«Մենք կարծում էինք, որ երեք օր «կյանքի ճանապարհին» գոյատևելը մեր վերջին փորձությունն է։ Բայց պարզվեց, որ Հայաստանում մեզ ոչ պակաս բարդ ֆիզիկական և հոգեբանական դժվարություններ են սպասում։ Մենք այնքան ջերմություն և օգնություն ստացանք Հայաստանի բնակչության կողմից, բայց կառավարության վերաբերմունքը «եղբայրների և քույրերի նկատմամբ» տարակուսելի է”։

Իննան ցավում է, որ Հայաստանում հնարավորություններ չեն ստեղծել արցախցիների կոմպակտ ապրելու համար. Եթե ​​նման հնարավորություն լիներ, հարեւանները, հարազատները, ընկերները կաջակցեին միմյանց, կօգնեին իրար հաղթահարել դժվարությունները, կորուստները: Աղջիկը նաեւ շատ է կարոտում ընկերներին ու համադասարանցիներին՝ վստահեցնելով, որ ինտերնետով շփվելը չի ​​նվազեցնում կարոտը։

«Մենք հաճախ ենք խոսում Արցախ վերադառնալու մասին։ Ոմանք կարծում են, որ դա հնարավոր է միայն այն դեպքում, եթե իշխանությունը փոխվի եռակողմ համաձայնագիրը ստորագրած բոլոր երեք երկրներում։ Իսկ ես մեր վերադարձը Արցախ պատկերացնում եմ հայկական դրոշով՝ շարասյունով։ Միայն այդ ճանապարհով, և ոչ այլ կերպ»:

Ալվարդ Գրիգորյան