Կկրակի՞ միջուկային «հրացանը». «Աստված մեքենայից»

Համաշխարհային հակամարտությունների հիմնական կենտրոնները՝ Ռուսաստան-Ուկրաինա և Իսրայել-Իրան, մոտեցել են միջուկային “զրոյական” կետին։

Հին հունական ողբերգություններում անլուծելի թվացող իրավիճակները լուծվում էին, երբ Աստված «երկնքից» իջնուն էր հատուկ «մեքենայով» և հռչակում արդար որոշումը։ Այս տեխնիկան հունական ողբերգության մեջ կոչվում էր «Աստված մեքենայից»:

Համաշխարհային մակարդակում ստեղծվել է մի իրավիճակ, երբ թվում է, թե անհնար կլինի առանց միջուկային զենքի՝ “մեքենայից “Աստծո”:

«Միջուկային հնգյակի» հաջորդ հանդիպումը, որը ներառում է Ռուսաստանը, Մեծ Բրիտանիան, Չինաստանը, ԱՄՆ-ը և Ֆրանսիան, կանցկացվի Նյու Յորքում՝ ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի առաջին կոմիտեի նիստերի շրջանակում հաջորդ երկու շաբաթներին։ Այս մասին լրագրողներին հայտնել է Ռուսաստանի արտաքին գործերի փոխնախարար Սերգեյ Ռյաբկովը։

Հոկտեմբերի 14-ին ՆԱՏՕ-ն սկսում է իր ամենամյա զորավարժությունները՝ իր տարածքը միջուկային զենքով պաշտպանելու համար։ Ավելի քան 60 ինքնաթիռ կմասնակցի Steadfast Noon զորավարժություններին, հայտարարել է կազմակերպության գլխավոր քարտուղար Մարկ Ռյուտեն։ Զորավարժությունները տեղի կունենան Մեծ Բրիտանիայի, Բելգիայի և Նիդեռլանդների օդային տարածքում։

«Անորոշ աշխարհում կենսական նշանակություն ունի, որ մենք փորձարկենք և ուժեղացնենք մեր պաշտպանությունը, որպեսզի հակառակորդներն իմանան, որ ՆԱՏՕ-ն պատրաստ է և ի վիճակի է արձագանքել ցանկացած սպառնալիքի», – բացատրել է Ռյուտեն Լոնդոնում Մեծ Բրիտանիայի վարչապետ Քիր Սթարմերի և Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկու հետ հանդիպումներից հետո։

ՆԱՏՕ-ի միջուկային ծրագիրը նախատեսում է, որ Եվրոպայում տեղակայված ԱՄՆ միջուկային զենքը կարող է օգտագործվել արտակարգ իրավիճակներում: Պաշտոնապես չհաստատված տեղեկությունների համաձայն՝ այն պահվում է հյուսիսային Իտալիայում, Թուրքիայում, Բելգիայում, Նիդեռլանդներում և Գերմանիայում։

Ռուսաստանը թարմացնում է իր միջուկային դոկտրինը, որպեսզի նրա հակառակորդները պատրանք չունենան Մոսկվայի պատրաստակամության մասին՝ ապահովելու իր անվտանգությունը բոլոր միջոցներով, RIA Novosti-ին տված հարցազրույցում ասել է ՌԴ փոխարտգործնախարար Ալեքսանդր Գրուշկոն։

Նրա խոսքով՝ թե՛ հայեցակարգային, թե՛ քաղաքական, թե՛ ռազմատեխնիկական առումներով «ՆԱՏՕ-ի միջուկային երկրները և բլոկն ինքը շարժվում է դաշինքի ռազմավարության մեջ միջուկային զենքի դերի մեծացման ուղղությամբ»։

Մինչդեռ իրանցի մի խումբ խորհրդարանականներ կոչ են արել Ազգային անվտանգության բարձրագույն խորհրդին թույլատրել միջուկային զենք ստեղծել Իսրայելի սպառնալիքների պատճառով, հաղորդում է ISNA գործակալությունը։

«Այսօր ոչ մի միջազգային կազմակերպություն կամ նույնիսկ եվրոպական ու ամերիկյան պետություններ չեն կարող վերահսկել Իսրայելը։ Դրա հիման վրա մոտ 39 խորհրդարանականներ նամակ են գրել Ազգային անվտանգության բարձրագույն խորհրդին և ստորագրել այն՝ հրավիրելով այս խորհրդին վերանայել Իրանի Իսլամական Հանրապետության պաշտպանական դոկտրինան»,- ասել է մշակույթի հարցերով խորհրդարանական հանձնաժողովի անդամ Հասան Ալի Էհլյակին։

Իրանի պաշտպանական դոկտրինը, հետևելով երկրի գերագույն առաջնորդ Ալի Խամենեիի ֆեթվային, արգելում է միջուկային զենքի ստեղծումը՝ դրանց արտադրությունը համարելով իսլամին հակասող։

Իսրայելի նախկին վարչապետ Նաֆթալի Բենեթը հոկտեմբերի 8-ին ասել է, որ պատմական հանգամանքներ են ի հայտ եկել Մերձավոր Արևելքում Իրանի միջուկային օբյեկտների վրա հարձակվելու համար։ Ըստ նրա՝ չորս հիմնական տարրերը համընկել են։ Դրանցից առաջինը քաղաքական գործիչը համարում է ԱՄՆ-ի «հայտարարված հանձնառությունը»՝ «երբեք թույլ չտալ Իրանին միջուկային զենք ձեռք բերել»։ Երկրորդը հարված հասցնելու անհրաժեշտությունն է, քանի որ «վերջին երկու տարիների ընթացքում Իրանը բավականաչափ բարձր հարստացված ուրան է կուտակել տասը միջուկային մարտագլխիկ արտադրելու համար»։ Նախկին վարչապետը երրորդ տարրը համարում է հենց հրեական պետության՝ նման հարված հասցնելու կարողությունը, չորրորդն այն է, որ Իսրայելն այժմ ունի նման հարձակման արդարացում։

Իսրայելի պատասխան հարվածն Իրանին այնքան «հանկարծակի» և «մահացու» կլիներ, որ իրանցիները չէին հասկանա, թե ինչպես դա տեղի ունեցավ, այլ միայն կտեսնեին արդյունքները: Համապատասխան հայտարարությամբ հանդես է եկել Իսրայելի պաշտպանության դեպարտամենտի ղեկավար Յոավ Գալանտը, հաղորդում է Sky News-ը։

Հնդկաստանի արտաքին գործերի նախարարության նախկին ղեկավարի տեղակալ (2002–2003) Կանվալ Սիբալն ասել է, որ այն երկիրը, որն առաջինը միջուկային հարված կհասցնի, իրեն կդնի միջազգային իզգոյի դիրքում։ Հնդիկ դիվանագետը չի ասել, թե ինչ կլինի մի երկրի հետ, որը սովորական սպառազինությամբ հարվածներ է հասցնում այլ պետության միջուկային օբյեկտներին։

Մինչ այժմ միջուկային «հրացանը» կախված էր պատից՝ զսպող դեր խաղալով։ Բայց սա արդեն բավարար չէ անլուծելի հակամարտությունները լուծելու համար։