Հրաժարականի դիմումներ են ներկայացրել նաև ՔԿ նախագահ Արգիշտի Քյարամյանն ու ՆԳՆ նախարար Վահե Ղազարյանը։ Տեղեկությունը հայտնում է Radar Armenia-ն:

Հիշեցնենք, որ ավելի վաղ մամուլը գրել էր, որ ազատման դիմումներ են գրել նաև ՏԿԵ նախարար Գնել Սանոսյանը և ՊԵԿ նախագահ Ռուստամ Բադասյանը։

Ըստ շրջանառվող տեղեկությունների`  Հակակոռուպցիոն կոմիտեի նախագահ Սասուն Խաչատրյանը ևս աշխատանքից ազատման դիմում է գրել:

Խոսվում էր նույնիսկ պաշտպանության նախարար Սուրեն Պապիկյանի մասին, սակայն այդ լուրը հերքվեց։

ԶԼՄ-երը գրում են, որ ՔՊ պատգամավորներ Հովիկ Աղազարյանն ու Նարեկ Զեյնալյանը վայր կդնեն մանդատները։

Արցախի օկուպացիայից և բնիկ բնակչության տեղահանումից ավելի քան մեկ տարի անց իրավական գնահատական ​​չի տրվել, թե ինչ է տեղի ունեցել 2020-2023 թվականներին, և ով է պատասխանատու 150 հազար մարդու տառապանքների, կորուստների, ունեցվածքի և իրավունքների համար։

Հայաստանի խորհրդարանը այդպես էլ չի հրապարակել 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող հանձնաժողովի զեկույցը և ոչինչ չի ասել Արցախի շրջափակման, ագրեսիայի, օկուպացիայի և տեղահանության մասին։ Ավելին, ՀՀ խորհրդարանի նախագահ Ալեն Սիմոնյանն ակնարկել է, որ Ադրբեջանը «իրավունք ուներ»։

Մինչդեռ քաղաքական և իրավական գործընթացները, ինչ-որ մեկի դրդմամբ, տարվել են երկու անպտուղ ուղղություններով՝ էթնիկ զտումներ և վերադարձի իրավունք։

Ինչո՞ւ հենց այս կատեգորիաները ընտրվեցին որպես հիմնական ուղղություններ։

Ինչպես պարզվեց, քանի որ այս երկու հասկացությունները միջազգային իրավունքի կատեգորիաներ չեն։ Այո, ճիշտ եք լսել:

Միջազգային իրավունքով էթնիկ զտումները ճանաչված չեն որպես հանցագործության առանձին տեսակ, այս հասկացության հստակ սահմանում չկա, և կոնկրետ գործողություններ, որոնք կարող են որակվել որպես էթնիկ զտումներ, սահմանված չեն:

Ի դեպ, այս մասին վերջերս հիշեցրել են Freedom House-ի հովանու միջազգային կազմակերպությունների պատրաստած զեկույցի հեղինակները։ Զեկույցի ամբողջական տեքստի ներկայացման ժամանակ, որտեղ 2023 թվականին Արցախում տեղի ունեցած իրադարձությունները որակվում են որպես «էթնիկ զտումներ», հեղինակներին հարցրել են, թե դա ինչ քաղաքական և իրավական հետևանքներ կարող է ունենալ, և նրանք խոստովանել են, որ «էթնիկ զտումները» չեն հանդիսանում հանցագործություն միջազգային իրավունքում։

Էթնիկ զտումները հաճախ համարժեք են արտաքսմանը, որը Ժնևի կոնվենցիաների լուրջ խախտում է, ինչպես նաև հանցագործություն մարդկության դեմ և հետևաբար Միջազգային տրիբունալի իրավասության ներքո է:

Այդ դեպքում ինչո՞ւ Արցախում տեղի ունեցածը չանվանել ուղղակի օկուպացիա և տեղահանություն։ Ի վերջո, բոլորի աչքի առաջ 150 հազար մարդ վտարվել է հայրենի հողից, և նրանց հողը գրավվել է։ Պատասխանը պարզ ՝է որովհետեւ դա ենթադրում է լուրջ քաղաքական պատասխանատվություն։

«Օկուպացիա», «տեղահանում», «ագրեսիա» տերմինների մերժումը և «էթնիկ զտումներ» հասկացության նախապատվությունը հուշում է, որ հանցագործներին խնամքով պաշտպանում են պատասխանատվությունից և արվում է ամեն ինչ, որպեսզի հարցեր չառաջանան տարածքների, կարգավիճակի, իրավունքների եւ ինքնորոշման վերաբերյալ։

Ինչ վերաբերում է «Օսկանյանի կոմիտեի» թեթեւ ձեռքով շրջանառության մեջ դրված «վերադարձի իրավունքին», ապա այս իրավունքը նույնպես հորինվածք է։ «Չնայած միջազգային իրավունքում նման արտահայտություն չեք գտնի, սակայն վերադարձի իրավունքը ավանդական իրավունքի նորմ է։ Այսինքն՝ դարեր շարունակ պետությունները ճանաչել են, որ բռնի տեղահանվածներն իրավունք ունեն վերադառնալ իրենց տները»,- վերջին քննարկումների ժամանակ հայտարարեց միջազգային իրավունքի փորձագետ Արա Ղազարյանը։

Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագրի 13-րդ հոդվածում ասվում է, որ «յուրաքանչյուր ոք իրավունք ունի լքելու յուրաքանչյուր երկիր, ներառյալ իր երկիրը, և վերադառնալու իր երկիրը»: Նախորդ պարբերությունը օգտագործում է «պետություն» տերմինը («Յուրաքանչյուր անձ ունի ազատ տեղաշարժվելու և յուրաքանչյուր պետության ներսում իր բնակության վայր ընտրելու իրավունք»): Ոչ ոք չգիտի, թե ինչպես կարելի է նույնականացնել “սեփական երկրի” և “պետութուն” հասկացությունները։

Այսպիսով, պարզվում է, որ մի ամբողջ տարի հազարավոր մարդիկ, անկեղծորեն հավատալով իրենց նպատակին, ձգտել են «էթնիկ զտումների» և «վերադարձի իրավունքի» միջազգային ճանաչմանը, թեև այս տերմինները չեն ենթադրում քաղաքական և իրավական հետևանքներ հանցագործների համար։ Ընդհակառակը, նրանց պաշտպանում են պատասխանատվությունից։

Նաիրա Հայրումյան

Վրաստանում ընտրություններից հետո, երբ հաղթեց «Վրացական երազանքը» և պատերազմը Աբխազիայում բնութագրեց որպես Սաակաշվիլիի սխալ, Ռուսաստանը սկսեց «պատասխան» քայլեր: Ինչպես ասում են Կովկասում՝ «ալավերդի». դուք մեզ ընտրություններ և հաշտեցում Ռուսաստանի հետ, մենք ձեզ՝ Աբխազիան, եթե համաձայն եք վերադառնալ Ռուսաստանի գիրկ:

Մոսկվան վերջերս պնդել է Աբխազիայում օրենքի ընդունումը, որը թույլ կտա ռուս ներդրողներին օգտվել հարկային արտոնություններից Աբխազիայում: Պարզ էր, որ աբխազները դա թույլ չեն տա, եւ անկարգություններ կսկսեն, ինչը եւ տեղի ունեցավ երեկ։ Ընդդիմությունը գրավեց պետական շենքերը եւ թույլ չտվեց վավերացնել ռուսների հետ պայմանագիրը։

Անկախության տարիների ընթացքում Ռուսաստանը այդպես էլ չի կարողացել հասնել օրենքի ընդունմանը, որը ռուսաստանցիներին թույլ կտար Աբխազիայում անշարժ գույք ձեռք բերել սեփականության իրավունքով: Նույնիսկ եղել է դեպք, երբ սպանվել է ՌԴ անվտանգության ծառայության աշխատակից, ով Աբխազիայում այդ օրենքն առաջ մղելու նպատակով էր ժամանել: Նրա մեքենան ընտանիքի անդամների հետ միասին վառել են։

Այս օրենքի պատճառով Աբխազիայում մի քանի անգամ փոխվել է իշխանությունը, սակայն աբխազները իրենց հողի իրավունքը ռուսաստանցիներին չեն զիջել:

Այժմ, երբ ընտրությունները Վրաստանում ցույց են տվել, որ Թբիլիսին թեքվում է դեպի Ռուսաստան, Աբխազիայում անհրաժեշտ է կազմակերպել անկարգություններ և քաոս, ինչպես դա եղավ Արցախում, ապա զորքերը դուրս բերել, հայտարարել Աբխազիայի հանրապետության լուծարման մասին, այնուհետեւ՝ Ռուսաստանի հետ միացման կամ «ռուսամետ Վրաստանի հետ Աբխազիայի ռեինտեգրացիան» մասին: Երկու տարբերակն էլ Մոսկվային ձեռնտու է:

Մոսկվային անհրաժեշտ է բացել Աբխազական երկաթուղին, քանի որ ակնհայտ է դարձել, որ Իրանը և Արևմուտքը չեն թույլատրի Հայաստանին բացել «Զանգեզուրի միջանցքը»: Բացի այդ, Բաքուն նույնպես հազիվ թե համաձայնվի թույլ տալ Ռուսաստանին իր տարածքով անցնել Վրաստան և Հայաստան, ինչպես նաև Իրան, եթե Ասթարա-Ռեշտ հատվածը ավարտին հասցվի:

Այդ պատճառով Վրաստանում ընտրություններից անմիջապես հետո Մոսկվան պահանջեց սկսել Աբխազիայի հետ սահմանների սահմանազատման գործընթացը, ինչը նշանակում է՝ բացել սահմանները: Աբխազիան չի համաձայնվում սահմանը բացել, եթե Թբիլիսին չճանաչի նրա կարգավիճակը: Բայց Վրաստանը և Ռուսաստանը կարող են պայմանավորվել առանց Աբխազիայի:

Դրա համար անհրաժեշտ է Սուխումում հրահրել հակառուսական տրամադրություններ և քաոս, հետո սկսել «բանակցություններ» և ստիպել աբխազական ղեկավարությանը «ցրել հանրապետությունը», ինչպես դա տեղի ունեցավ Արցախում անցյալ տարի: Դրանից հետո տեխնիկական հարց կլինի, թե ում միացնել Աբխազիան՝ Ռուսաստանին թե Վրաստանին: Սուխումը ստիպված կլինի ընտրություն կատարել՝ կամ ռուսական “ինտեգրում”, կամ վրացական: «Անկախ հանրապետության» ծրագիրը, կարծես, մոտենում է ավարտին:

Երեկ Սուխումում տեղի ունեցած անկարգություններից և ընդդիմության կողմից պետական շենքերի զավթումից հետո նախագահ Ասլան Բժանիան մերժել է հրաժարականի պահանջները և թաքնվում ՌԴ ռազմաբազայում: