Սա Ղարաբաղյան շարժման դատավարությունն է, բոլոր նրանց, ովքեր պաշտպանել են սեփական հողում ապրելու իրավունքը

Երեկ Հայաստանում իշխանության համատարած լռության և հասարակական բողոքի ֆոնին Բաքվում տեղի է ունեցել Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարության գործով նախնական դատական ​​նիստ։

Երեւանում ակցիայի մասնակիցները համառորեն ասում էին, որ այս գործընթացը ոչ թե 16 հոգու դեմ է, այլ համայն հայության, հայկական Արցախի դեմ, ինքնորոշման իրավունքի դեմ։ Նշվել է նաև, որ վտանգ կա, որ Բաքվում սկսված գործընթացը կհանգնի Հայաստանին Ադրբեջանի դեմ բոլոր մահացու մեղքերի մեջ մեղադրելուն:

Թեև Բաքուն ներկայումս դատում է մի քանի մարդկանց, ովքեր հայտնվել են իր զնդաններում, Բաքվի դատախազությունը ավելի վաղ դիմել էր Հայաստանի կառավարությանը՝ օգնելու բացահայտել ավելի ծանր «հանցագործներին», որոնցից մի քանիսը Հայաստանում են:

Բաքվի զնդաններում հայտնված մարդիկ, իհարկե, չեն մեղադրվում «կոռուպցիայի» կամ 1990-ականների սկզբին ողջ հայ ժողովրդի հաղթանակը չպաշտպանելու մեջ։ Շատ արցախցիներ կուզենային նրանց դատել այս ամենի համար։ Բայց նրանց մեղադրում են Բաքվում այլ բանի համար՝ որ հայերը պաշտպանել են իրենց իրավունքները և կարողացել են պետություն կառուցել։

Ադրբեջանի գլխավոր դատախազությունը մեկ վարույթում միավորել է 1389 քրեական գործ՝ կապված 1987 թվականի հոկտեմբերից մինչև 2024 թվականի ապրիլ ժամանակահատվածում կատարված գործողությունների հետ։ Դրվագների թիվը հասել է 2548-ի, Բաքուն մեղադրում է ԼՂՀ ղեկավարներին «ագրեսիվ պատերազմ վարելու, ցեղասպանության, զանգվածային սպանությունների, տեղահանությունների, խոշտանգումների, պատերազմի օրենքների խախտման, ահաբեկչության մեջ»։ APA գործակալության տվյալներով՝ քրեական գործերով տուժող է ճանաչվել ավելի քան 531 հազար մարդ։

Այսպիսով, սա Ղարաբաղյան շարժման դատավարությունն է, բոլոր նրանց, ովքեր պաշտպանել են սեփական հողում ապրելու իրավունքը, ցանկացել են պահպանել իրենց ինքնությունը, խոսել մայրենի լեզվով և ծառայել իրենց ազգին։ 1990-ականների սկզբին հազարավոր մարդիկ զոհվեցին, տասնյակ հազարները հաշմանդամ դարձան, ընտանիքները կորցրին իրենց կերակրողին, երեխաները մեծացան առանց հայրերի, բայց 35 տարի Արցախում ամեն ինչ ետ դարձնելու կոչեր չեն հնչել։ Մարդիկ վերակառուցեցին իրենց տները, 2016-ին և 2020-ին երկու պատերազմ ապրեցին, իսկ 2023-ին 9 ամիս ապրեցին սոված շրջափակման մեջ, տարան բոլոր ցեղասպան գործողություններին, բայց չնահանջեցին իրենց հողում ապրելու իրավունքից։

Հիմա, ի դեմս Բաքվում հայտնված 16 հոգու, դատում են բոլորիս, մեր անցյալը, մեր զոհերին ու մեր իրավունքները։

Հայաստանի կառավարության այս հարցում դիրքորոշումից ցնցված են ոչ միայն հայերի շրջանում։ ՄՔԴ նախկին գլխավոր դատախազ Օկամպոն չի կարողանում հասկանալ, թե ինչու հայերը չեն ասում, որ ենթարկվել են ցեղասպանության։

Ինչո՞ւ է Հայաստանի իշխանությունը հանգիստ հետևում, թե ինչպես են Արցախը Հայաստանի հետ մեկտեղ մեղադրվում ահաբեկչության, ցեղասպանության և այլ մահացու մեղքերի մեջ։ Հայաստանի իշխանությունը համաձա՞յն է «օգնել» Բաքվին հետաքննության հարցում՝ նրանց հանձնելով այս բոլոր մտացածին հանցագործությունների մեջ մեղադրվողներին։

Եթե ​​քո հողում ապրելը, քո իրավունքները պաշտպանելը և քո ինքնությունը պահպանելը հանցագործություն է, ապա այս երկրագնդի վրա ապրող յուրաքանչյուր մարդ պետք է մտածի իր ապագայի մասին։