Իրանի չափազանց լուրջ զգուշացումը եւ երաշխիքները Հայաստանին

Դոնալդ Թրամփի վարչակազմը, որն իր գործունեության մեկ ամսից էլ քիչ ժամանակում արդեն գլխիվայր է արել աշխարհի մեծ մասը, կամաց-կամաց մոտենում է իրանական խնդրին։ Վարչակազմից երկու հակասական ուղերձներ են հնչում՝ մի կողմից Թրամփը խոսում է Իրանի հետ բանակցությունները վերսկսելու մտադրության, մյուս կողմից՝ կոշտ ճնշման մասին։ Հնարավոր է, որ այս երկու մեթոդները կիրառվեն միաժամանակ. Իրանին «կստիպեն» «բանակցել» ուժային հարվածների միջոցով։

Իսրայելի վարչապետ Նեթանյահուն, ով այժմ գտնվում է Վաշինգտոնում, կարող է ԱՄՆ-ից թույլտվություն ստանալ Իրանի ռազմավարական թիրախներին հարվածելու համար։ Թեհրանում, ըստ ամենայնի, պատրաստվում են նման սցենարի, ինչպես նաև սիրիական մոդելով վարչակարգի փոփոխության փորձերին։

Այս իրավիճակում Թեհրանը բանակցություններ է վարում իր հարեւանների հետ՝ կանխելու նրանց մասնակցությունը հակաիրանական գործողությանը։

Վերլուծաբաններն արդեն բացահայտ ասում են, որ Իսրայելը օգտագործելու է Բաքվի հետ իր կապերը, որը կարող է օգտվել ստեղծված իրավիճակից՝ գրավելու հայկական և իրանական տարածքները։ Բաքուն բացահայտ խոսում է Իրանում «Հարավային Ադրբեջանի» և «Արևմտյան Ադրբեջանի», այսինքն՝ Հայաստանի նկատմամբ իր հավակնությունների մասին։ Սա կլինի Բաքվի մասնակցության գինը Իրանի դեմ ամերիկա-իսրայելական կոալիցիայում։

Իսրայելա-ամերիկյան գործողությունը կհանգեցնի Իրանի և Հայաստանի մասնատմանը, և այդ երկրները կարող են միայն միասին կանգնել նման ծրագրերի դեմ: Հենց դրա մասին է զգուշացնում իրանը Հայաստանին։

Արդյո՞ք Հայաստանի կառավարությունը դիտարկում է նման սցենար։ Նիկոլ Փաշինյանը Վաշինգտոնում է Բենիամին Նեթանյահուի հետ միաժամանակ. Փաշինյանի համառ «խաղաղ» մտադրությունների համատեքստում չեն բացառվում այս հարցով շփումներն իսրայելական կողմի հետ։

Երեկ Հայաստանում Իրանի դեսպան Մեհդի Սոբհանին մամուլի ասուլիս է տվել Երեւանում, որտեղ մի շարք կարեւոր հայտարարություններ է արել։

Նախ, նա «երաշխիքներ» տվեց, որ Իրանը թույլ չի տա «Զարգեզուրի միջանցքի» բռնի բացումը և աշխարհաքաղաքական սահմանների փոփոխությունը։

Միաժամանակ նա հայտարարեց, որ Հայաստանը ինքը բավարար ռեսուրսներ ունի դիմակայելու համար՝ ակնարկելով, որ Երեւանին անհրաժեշտ է քաղաքական կամք։ Իրանն այսպիսով զգուշացնում է, որ եթե Երևանը քաղաքական կամք չդրսևորի՝ դիմակայելու կամ փորձի համաձայնության գալ Իսրայելի հետ, ապա Իրանը դժվար թե կարողանա օգնել։

Դեսպանն ասել է, որ Թեհրանը բոլոր ջանքերը կգործադրի, որպեսզի տարածաշրջանում էսկալացիայի օջախներ չառաջանան։ «Ճանապարհներ բացելու ուժային փորձերը արդարացում չունեն։ Պետք է ամեն ինչ անել ռազմական բախումներից խուսափելու համար։ Մենք օգտագործում ենք մեր հարաբերությունները Ադրբեջանի և այլ երկրների հետ, որպեսզի կանխենք նման սցենարը»,- ասել է Իրանի դեսպանը։

Սոբհանին ընդգծել է, որ Իրանի վրա ԱՄՆ ճնշումը մինչ այժմ ունեցել է հակառակ արդյունքը, և որ ԱՄՆ-ի կողմից առավելագույն ճնշման դեպքում Իրանը կորդեգրի առավելագույն դիմադրության քաղաքականություն։

Սա նախազգուշացում է Հայաստանին, որ Թեհրանը դիմադրելու է, հնարավորեն ռազմական գործողություններ, և Հայաստանի դիրքորոշումը կարևոր գործոն է ընդհանուր դիմադրության մեջ։

Նաիրա Հայրումյան