Month: Փետրվար 2025

Թրամփը վախեցնում է Իրանին «դժոխային ռմբակոծումով». ի՞նչ է սա նշանակում Հայաստանի համար

Posted on by naira

ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը The New York Post-ին ասել է, որ «դժոխային ռմբակոծությունների» փոխարեն նախընտրում է Իրանի հետ միջուկային համաձայնագիր կնքել:

«Ես կուզեի, որ Իրանի հետ գործարք կնքվեր ոչ միջուկային (հարցերի – խմբ.) վերաբերյալ: Ես դա կնախընտրեի դժոխային ռմբակոծություններից: . . . Նրանք չեն ուզում մեռնել։ Ոչ ոք չի ուզում մեռնել։ Եթե ​​մենք գործարք կնքենք, Իսրայելը չի սկսի նրանց ռմբակոծել»,- ասել է ԱՄՆ նախագահը։

Իրանի արտգործնախարար Աբբաս Արաղչին հայտարարել է, որ Թեհրանը պատրաստ է Վաշինգտոնի հետ բանակցել իր միջուկային ծրագրի և դրա հետ կապված պատժամիջոցների վերաբերյալ: Սակայն, նրա խոսքով, բանակցությունները չեն կարող կայանալ նախագահ Դոնալդ Թրամփի «առավելագույն ճնշման» ռազմավարության շրջանակներում:

«Պատժամիջոցների չեղարկումը պահանջում է բանակցություններ, բայց ոչ «առավելագույն ճնշման» քաղաքականության շրջանակներում, քանի որ դրանք կլինեն ոչ թե բանակցություններ, այլ կապիտուլյացիայի ձև», – գրել է Արաղչին X-ում:

«Իրանը չի ցանկանում բանակցել մի երկրի հետ, որը միաժամանակ նոր պատժամիջոցներ է սահմանում», – շեշտել է նա:

Դատելով Դոնալդ Թրամփի խոսքերից՝ ոչ թե ԱՄՆ-ն է «ռմբակոծելու» Իրանը, այլ Իսրայելը, բայց Թրամփի թույլտվությամբ։ Թրամփն ու Նեթանյահուն Վաշինգտոնում պայմանավորվե՞լ են հարվածել Իրանին։ Հանդիպումներից հետո Նեթանյահուն բացահայտ ասաց, որ «Պաղեստինի ինքնավարություն կարող են ստեղծել Սաուդյան Արաբիայում, որտեղ ավելի շատ տարածք կա»։ Իսկ Թրամփը պնդում է Գազայի բնակիչների վտարումը և, համապատասխանաբար, տարածքները Իսրայելի վերահսկողության տակ փոխանցումը։

Պաղեստինում կրկնվում է արցախյան սցենարը, իսկ Իրանը քաղում է «Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության ճանաչման» պտուղները։

Իսրայելի «դժոխային ռմբակոծությունները» անխուսափելիորեն կհանգեցնեն Իրանի և Հայաստանի մասնատմանը, քանի որ Իսրայելի դաշնակից Ալիևը առիթը բաց չի թողնի աղմուկի քողի տակ միացնելու «Հարավային Ադրբեջանը», այսինքն՝ իրանական Ատրպատականը և «Արևմտյան Ադրբեջանը», այսինքն՝ Հայաստանի ողջ հարավը։

Նիկոլ Փաշինյանը, ով Նեթանյահուի հետ միաժամանակ Վաշինգտոնում էր, խոսե՞լ է նման սցենարների մասին։

Կրքեր Լեռնային Ղարաբաղի հարցով Մինսկի խմբի շուրջ

Posted on by naira

russia-artsakh.ru

Հունվարի 31-ին ՌԴ ԱԳՆ խոսնակ Մարիա Զախարովան հայտարարեց, որ ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը Լեռնային Ղարաբաղի հարցով և հարակից կառույցները ենթակա են վերացման։

«Այն, որ Մինսկի խումբը պետք է լուծարվի, հաստատվում է նաև Ադրբեջանի նախագահի և Հայաստանի վարչապետի, Ֆրանսիայի նախագահի և Եվրոպական խորհրդի ներկայացուցչի համատեղ հայտարարությունը, որն ընդունվել է 2022 թվականի հոկտեմբերի 6-ին Պրահայում։

Մինսկի խումբը կորցրել է իր գործունեության օբյեկտը։ Այն ակնհայտորեն ենթակա է վերացման. «Այլևս ավելացնելու բան չունեմ»,- ասաց նա (https://news.am/rus/news/864373.html):

Բայց մենք դրան ավելացնելու բան ունենք։

Լեռնային Ղարաբաղի հարցով ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի վերացումը եղել և մնում է նացիստական ​​աբշերոնյան ռեժիմի ղեկավար Ալիևի և Կրեմլի համատեղ պահանջը Երևանին։

Ալիևն ճնշում է գործադրում՝ սպառնալով նոր պատերազմով, իսկ ՌԴ ԱԳՆ ներկայացուցիչները արձագանքում են նրան՝ քաղաքական ճնշում գործադրելով Փաշինյանի կառավարության վրա։

Նախկինում մեր հոդվածներում մենք բազմիցս անդրադարձել ենք ադրբեջանա-ղարաբաղյան կամ արցախյան հակամարտության կարգավորման գործընթացի թեմային՝ ԵԱՀԿ տերմինաբանությամբ։ Ավելի քան 30 տարի՝ սկսած 1992 թվականից, կարգավորման գործընթացում ներգրավված հիմնական միջազգային կառույցը Լեռնային Ղարաբաղի հարցով ԵԱՀԿ Մինսկի խումբն էր՝ իր համանախագահող երկրների ինստիտուտով։ Սկզբում այդ երկրներն էին Ռուսաստանն ու Շվեդիան, այնուհետև Ռուսաստանը և Ֆինլանդիան, իսկ 1997 թվականից մինչ օրս Ռուսաստանը, ԱՄՆ-ն և Ֆրանսիան։

Մինչդեռ, չնայած Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության և Հայաստանի դեմ Ականրա-Բաքու-միջազգային ահաբեկիչներ Եռակի դաշինքի 44-օրյա ագրեսիայից հետո Ալիևի՝ Լեռնային Ղարաբաղի հարցով Մինսկի խումբը լուծարելու կատաղի բղավոցներին և պահանջներին, Մինսկի խումբը շարունակեց և դե յուրե գոյություն ունի։

Հենց օրերս Կանադայի արտաքին գործերի նախարարության ղեկավար Մելանի Ջոլին հայտարարեց, որ Արցախի խնդրի լուծումը տեսնում է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում. «Լեռնային Ղարաբաղի հարցով ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի գործընթացի շրջանակներում՝ Հելսինկյան եզրափակիչ ակտի սկզբունքներին և Հարավային Կովկասում արդար և կայուն խաղաղության անհրաժեշտությանը, ուժի չկիրառման, տարածքային ամբողջականության և ինքնորոշման իրավունքի սկզբունքներին համապատասխան»:

2020 թվականի 44-օրյա պատերազմից հետո Կրեմլի դիվանագիտությունը նախ փորձեց նսեմացնել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի դերը Լեռնային Ղարաբաղի հարցում, ապա ընդհանրապես անտեսել այն՝ կարգավորման ծանրության կենտրոնը տեղափոխելով 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ին Ադրբեջանի, Հայաստանի և Ռուսաստանի միջև եռակողմ համաձայնագիրը։ Ավելի կոպիտ ասած՝ դա նշանակում է յուրացնել միջնորդությունը՝ փակելով այն իր վրա։

Այնուամենայնիվ, մինչև Ուկրաինայում պատերազմի մեկնարկը, ՌԴ ԱԳՆ-ն և անձամբ պարոն Լավրովը չէին համարձակվում խաթարել Լեռնային Ղարաբաղի հարցով ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի դերն ու նշանակությունը։ Թեև ակնհայտ էր, որ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորման 30-ամյա միջազգայնացումը, որը սկսվել էր դեռևս 1992 թվականի մարտին, ակնհայտորեն Կրեմլի սրտով չէր վերջին տարիներին։

Դեռևս 2021 թվականի հունիսին նախարար Լավրովը դեռ ընդունում էր ադրբեջանա-ղարաբաղյան, արցախյան հակամարտությունը ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի մասնակցությամբ լուծելու անհրաժեշտությունը։ Ինչպես տեսնում ենք, այդ ընթացքում պարոն Լավրովը չխորշեց «Լեռնային Ղարաբաղ» արտահայտությունը, որը հետագայում Բաքվի խնդրանքով իսպառ անհետացավ նախարար Լավրովի և ՌԴ ԱԳՆ բառապաշարից («Ինչպես ՌԴ ԱԳՆ-ն տապալեց ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը Բաքվի խնդրանքով» (http://russia-4/19ru).

Չենք կասկածում, որ պարոն Փաշինյանը պատրաստ է ընդունել Բաքվից ու Կրեմլի ցանկացած պայման՝ իր իշխանությունը պահպանելու համար, միայն թե դրանք չխաթարեն Հայաստանում նրա իշխանության մենաշնորհը։ Խոսքը վերաբերում է նաեւ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի լուծարմանը, Բաքվի հետ համատեղ կոչի հնարավորությանը, ինչի մասին Հայաստանի վարչապետն արդեն ակնարկել է։

Բայց զարմանալին Հայաստանի ընդդիմությունն է, որը տեսնում է այս ամենը, բայց ոչ մի կերպ և երբեք չի կապում այս և այլ պահանջները Կրեմլի հետ, օրինակ՝ Զանգեզուրի միջանցքը, որը գալիս է միաժամանակ և՛ Բաքվից, և՛ Մոսկվայից։ Նրանց հավանաբար թույլ չեն տալիս տեսնել սա։

Ինչպես թուկլ չեն տալիս որոշ ռուսահայ կազմակերպություններին տեսնել, օրինակ՝ Ռուսաստանի հայերի միությունը, թւյլատրվուն է միայն այն, ինչը նպաստում է Ռուսաստանում Հայաստանի իշխանությունների և, ավելի լայն, Հայաստանի, ընդհանրապես, բացասական ընկալմանը: Այսինքն՝ հայ ժողովրդի ու Հայաստանի ապամարդկայնացմանը։

Տիկին Զախարովայի խոսքերը վերափոխելով՝ կարելի է հանգիստ ասել. ՌԴ ԱԳՆ-ն կորցրել է իր ուղեղը։ Այն ենթակա է վերացման։

Ալեքսանդր ԱՆԴՐԵԱՍՅԱՆ

Էջմիածնում նորից բարձրացրել են Արցախի դրոշը

Posted on by naira

Ավելի վաղ հայտարարվել էր, որ Էջմիածնում հանել են Արցախի դրոշը:

Կգա մի օր, երբ Արցախի դրոշները կրկին կվերադառնան իրենց տեղերը, չնայած բոլոր մահերին, գրել է Սերգեյ Շահվերդյանը եւ տեսանյութ հրապարակել, թե ինչպես են Էջմիածնում մի խումբ մարդիկ բարձրացնում Արցախի դրոշը եւ ուռաներ վանկարկում:

Մի վախեցեք Արցախի դրոշից, այն ծածանվել է ամբողջ աշխարհում:

Մարութ Վանյան

ֆոտո: Արցախի դրոշը ծածանվում է ԱՄՆ-ում: Սերժ Սարգսյանը Մասաչուսեթսում այցելել է Հին Հյուսիսային եկեղեցի և Հայկական ժառանգության պուրակ: 2016թ.

Ի դեպ, Արցախի դրոշի պատմության մասին ժամանակին մանրամասն գրել է Ստեփանակերտի մամուլի ակումբի նախագահ Գեղամ Բաղդասարյանը:

——————————————————————————

ԼՂՀ ՊԵՏԱԿԱՆ ԴՐՈՇԻ ՀԵՂԻՆԱԿԸ ՎԱՀԵ ՖԱԹԱԼՆ Է

1992 թվականի սկզբներին ԼՂՀ առաջին գումարման Գերագույն խորհրդի նախագահ Արթուր Մկրտչյանը, նախաձեռնելով նորանկախ երկրի դրոշի ստեղծման գործընթացը, այդ գործում ներգրավել է նաև մեր ֆրանսահայ բարեկամ, մտավորական ու բարերար Օշին Եղիազարյանին: Ա.Մկրտչյանը նաև հայտնել է իր մտորումներն ու խորհրդածություններն ստեղծվելիք դրոշի էսքիզի վերաբերյալ:

Օ. Եղիազարյանը, վերադառնալով Ֆրանսիա, ձեռնամուխ է եղել այս գործին, խնդրելով նաև իր ամերիկահայ ընկերոջ, բավականին ճանաչված նկարիչ Վահե Ֆաթալի աջակցությունը: Վերջինս խանդավառությամբ է ընդունել առաջարկը և անմիջապես ձեռնամուխ եղել գործին: Օ.Եղիազարյանը մեկնել է ԱՄՆ, որտեղ Վ. Ֆաթալի հետ միասին գործուն մասնակցություն է ունեցել դրոշի էսքիզների ստեղծման գործում:

Պատրաստվել է երկու էսքիզ: Մեկը ԼՂՀ ներկայիս դրոշն է, մյուսի մոտավոր նկարագրությունը հետևյալն է՝ սպիտակ ֆոնի վրա պատկերված է արծիվ՝ թռիչքի մեջ (երևում են գլուխն ու մի թևը), կա սև գույնի կալիգրաֆիա, արծիվի հետ միասին թևածում է ՀՀ դրոշը: Ցավալի է, բայց առաջին տարբերակն ընտրելուց հետո այս երկրորդ տարբերակը չի պահպանվել:

Այսպիսով, կարելի է միանշանակ պնդել, որ ԼՂՀ դրոշի հեղինակը ամերիկահայ նկարիչ Վահե Ֆաթալն է, նաև այն, որ էսքիզների ստեղծմանը գործուն մասնակցություն է ունեցել Օշին Եղիազարյանը:

Եւ ամենակարևորը՝ դրոշի ստեղծման գործընթացն անձամբ նախաձեռնել ու վերահսկում էր ԼՂՀ առաջին գումարման Գերագույն խորհրդի նախագահ Արթուր Մկրտչյանը: Ցավոք սրտի, նրան չվիճակվեց տեսնելու երկրորդ հայկական պետականության դրոշի իր իսկ պատվիրած էսքիզները:

Գեղամ ԲԱՂԴԱՍԱՐՅԱՆ

«ԱՄՍԱՐ» ՀԿ-ն կարևոր ծրագրեր է իրականացնում արցախցիների հանար

Posted on by naira

«ԱՄՍԱՐ» սոցիալ-կրթական բարեգործական հասարակական կազմակերպությունը հիմնադրվել է 44-օրյա պատերազմից հետո Արցախում։  

«Հիմնադրման օրից կազմակերպությունն իրականացնում էր բազմաթիվ սոցիալական ծրագրեր, նպատակ ունենալով աջակցել արցախահայությանը հեպատերազմյան շրջանում: Կազմակերպությունը մեծ դեր է ունեցել նաև Արցախի շրջափակման դաժանգին օրերին, փորձելով հնարավորինս մեղմացնել մեր հայրենակիցների հոգսերը:

Բռնի տեղահանումից որոշ ժամանակ անց կազմակերպությունը վերսկսեց իր գործունեությունը Երևանում,շարունակելով ծրագրերը և ընդլայնելով դրանց շրջանակը:

Ծրագրերից մեկն է հանդիսանում  ««Դրախտի ընտանիք»․ սոցիալ-հոգեբանական աջակցություն և եկամտի աղբյուրի ստեղծում տեղահանված ընտանիքների համար»  ծրագիրը, որը իրականացվում է գերմանական «Brot für die Welt» («Հաց աշխարհին») կազմակերպության օժանդակությամբ։  Ծրագրի նախադեպը եղել է Արցախում, և բռնի տեղահանումից հետո մեր գործընկերների օգնությամբ ծրագիրը նոր շունչ է ստացել Մայր Հայաստանում։

Ծրագրի շահառուները՝ արցախցի ընտանիքներն են։ Ծրագիրն ուղղված է նրանց կյանքում քրիստոնեական արժեքների պահպանման ու ամրապնդմանը։ Այն ունի 3 բաղադրիչ՝ հոգևոր, հոգեբանական ու մասնագիտական։ Հոգևորականի ու հոգեբանի հետ հանդիպումների շնորհիվ մասնակիցները կարողանում են վեր հանել իրենց կյանքում տեղ գտած խնդիրները, գտնել դրանց լուծումերը, իսկ մասնագիտական դասընթացները հնարավորություն կտան մասնակիցներին ստեղծել եկամտի աղբյուր և ապահովել իրենց կենսական պայմանները։ Մասնաովորապես հնարավորություն է տրվում սովորելու երեք մասնագիտություն՝ մարքետինգ, վարսահարդարում և մատնահարդարում։

ԱՄՍԱՐ ՀԿ -ն «Դանիական–հայկական բարեգործական առաքելության» հետ համագործակցությամբ  շարունակում է նաև «Լույս Արցախի մանուկներին» ծրագիրը։ Ծրագրի ընթացքում երեխաները հոգևորականի հետ միասին տարբեր ինտերակտիվ մեթոդներով ուսումնասիրում են Աստվածաշունչը, ինչը նպաստում է նրանց մեջ հոգևոր արժեքների սերմանմանն ու ամրապնդմանը: Ծրագրին մասնակցում են 100 ավել Արցախցի երեխաներ:

Ունենք նաև ռադիոալիք « ՆՇԽԱՐ», որը հասանելի է համացանցի ու բջջային հավելվածի միջոցուվ: Ալիքով ունկնդիրիրներին ներկայացվում է հոգևոր երգ, երաժշտություն և զրույցներ:

Բացի այդ իրականացնում ենք առողջապահական ծրագիր։ «ԱՄՍԱՐ» ՀԿ-ն «ՍՕՍ Արևելքի քրիստոնյաներ» կազմակերպության ֆինանսավորմամբ և «Օժանդակություն հաշմանդամ ու սպորտային կարգ ունեցող մարզիկներին» ՀԿ-ի հետ համատեղ ք.Երևան, Սասունցի Դավիթ հրապարակ, 2 հասցեյում բացել է Վերականգնողական կենտրոն, որի շահառուներն են հանդիսանում Արցախից տեղահանված 4-18 տարեկան ֆիզիկական և հոգեբանական խնդիրներ ունեցող անձինք: Մասնավորապես կենտրունը մատուցում է հոգեբանի, լոգոպեդի և կինեզոթերափիստի անվճար ծառայություններ»:

Այս մասին Step1.am -ի հետ զրույցում տեղեկացրել են «ԱՄՍԱՐ» սոցիալ -կրթական բարեգործական հասարակական կազմակերպությունից:

Արսեն Աղաջանյան

«Ես տեսա, թե ինչպես են քանդում մեր տունը։ Հեծանիվս էլ երեւի կոտրել են».6-ամյա Արեն

Posted on by naira

Միջազգային դատարանում կոլեկտիվ հայցը կարո՞ղ է պաշտպանել Արցախի բնակիչների իրավունքները հայրենիքի, ունեցվածքի և վերադարձի նկատմամբ։

Մինչ Արցախից բռնագաղթելը Արենը ծնողների հետ ապրում էր Ստեփանակերտի Կոլցեվոյի բազմաբնակարան շենքում։ Գնում էր մանկապարտեզ, ընկերների հետ բակում խաղում: 2023 թվականի սեպտեմբերին, Ստեփանակերտից հեռանալիս, ըստ ծնողների, չորսամյա տղան ճիշտ է հասկացել իրավիճակը և չի դժգոհել, երբ ստիպված էին թողնել իր բոլոր խաղալիքները։

Հիմա Արենը վեց տարեկան է. «Ես մեծերի բացատրությունների կարիք չունեմ, ես ինքս հասկանում եմ, որ դա սխալ է, որ այսպես չպետք է լինի։ Հիշում եմ ռմբակոծությունները, սովը, ցուրտը Երեւանի ճանապարհին։ Համացանցում տեսա, որտեղ իմ սենյակն ավերված էր, խաղալիքներս ու գրքերս ցրված էին շուրջը։ Հետո մեր շենքը քանդելու կադրեր եղան։ Երևի իմ հեծանիվն էլ են կոտրել», ասում է Արենը։

Ստեփանակերտից տիկին Ջուլիետային պատմել են, որ սոցիալական ցանցերում հայտնվել են կադրեր, որտեղ երևում է, որ իրենց շենքի բնակարանների բոլոր պատուհանները քանդված են, իսկ շենքը թալանված տեսք ունի: Մի քանի օր շարունակ տարեց կնոջ հարազատները չէին կարողանում հանգստացնել նրան։ Երբ նա և ամուսինը բռնի տեղահանվեցին Ստեփանակերտից, նրանք ստիպված եղան թողնել այն ամենը, ինչ ստեղծել էին գրեթե 60 տարվա ընթացքում։ «Նրանք կանգ չեն առնելու, շարունակելու են սպանել ու թալանել հայերին. սա է թուրքերի և ադրբեջանցիների նպատակը։ Անպատժելիություն զգալով՝ նրանք շարունակում են հանցագործությունները։ Բայց մենք շարունակում ենք վերադարձի հույս ունենալ: Չնայած, քանի որ շենքը թալանվել է, ամենայն հավանականությամբ այն ամբողջությամբ կքանդվի»,- ասում է նա։

Քրիստինայի ծնողները երրորդ սերնդի ստեփենակերտցիներ են։ Արցախի մայրաքաղաքի պատմաճարտարապետական ​​հուշարձան Թումանյան պողոտան առաջիններից էր, որ հիմնովին ավերվեց ադրբեջանցիների կողմից։ Քրիստինայի տունը գտնվում էր այս պողոտայում։ Քրիստինայի ընտանիքը, ինչպես արցախցիների մեծ մասը, շարունակում է խնամքով պահպանել Ստեփանակերտում՝ Թումանյան պողոտայում «Անշարժ գույքի սեփականության վկայականը»։

Քարին տակ գյուղն ամբողջությամբ հողին է հավասարվել ադրբեջանցիների կողմից. չկան բնակելի շենքեր, գերեզմաններ, եկեղեցիներ, հին թաղամասեր կամ աղբյուրներ։ Սվետլանան ծնվել, մեծացել և ամուսնացել է Քարին տակում։ Հիմա նա ոչինչ չունի։ Տունն ավերվել է, ւնչպես և հարազատների՝ ամուսնու, որդու, ծնողների գերեզմանները։ Կինը խաղաղություն է փնտրում համագյուղացիների հետ շփման մեջ և խոստովանում է, որ ցանկանում է մահանալ, որպեսզի մյուս աշխարհում վերամիավորվի իր ընտանիքի հետ։

Արցախի յուրաքանչյուր բնակավայր պատմական նշանակություն ունի ոչ միայն Արցախի, այլեւ ողջ տարածաշրջանի համար։ Ադրբեջանցիներն Արցախում ոչնչացնում են հայկական ամեն ինչ, և դատելով արբանյակային լուսանկարներից ու սոցցանցերում հրապարակումներից՝ թալանն ու ավերածությունները սկսվել են Արցախի օկուպացիայի առաջին օրվանից։ Փաստորեն, արցախցիների նկատմամբ ցեղասպանությունը շարունակվում է մինչ օրս։ Վերջերս արբանյակները ցույց տվեցին Հադրութի շրջանի մեկ այլ ավերված գյուղ՝ Մայրամաձորը։

Իրավապաշտպաններն ասում են, որ Արցախի ժողովուրդը պետք է հավաքականորեն դիմի միջազգային դատարան և հայց ներկայացնի Ադրբեջանի դեմ։ Թեկուզ հայկական կողմը բազմաթիվ «առիթներ» ուներ դրա համար՝ հայերի ջարդերը Բաքվում, Սումգայիթում, տեղահանությունը Շահումյանից, Մարաղա գյուղի ջարդը և բազմաթիվ այլ ողբերգական դեպքեր։

Բայց հայկական կողմից երբեք կոլեկտիվ հայց չի եղել միջազգային ատյաններում։

Իսկ ադրբեջանցիները Արցախում արագորեն ոչնչացնում են հայկական ամեն ինչ՝ ճնշելով ոչ միայն հոգեբանական, այլև ֆիզիկակապես, որպեսզի հայերը մտափոխվեն Արցախ վերադառնալ, որտեղ իսպառ ոչնչացվել են նրանց բոլոր արժեքները։

Ի՞նչն է հայկական կողմի պասիվացման պատճառը, և ինչո՞ւ աշխարհը չի արձագանքում ակնհայտ հանցագործություններին։ Գուցե պատճառն այն է, որ Ադրբեջանի և նրա ղեկավարության դեմ կոլեկտիվ հայց չկա՞։ Վերջին 30 տարիների ընթացքում բավարար պատճառներ են եղել ՄԻԵԴ և այլ դատարաններ բողոքարկելու համար:

Տեղեկանք՝

Հայկական լեռնաշխարհի մշակութային ժառանգության օմբուգսմենի գրասենյակը, MOUNTAINS OF KARABAKH կազմակերպությունը, Արցախի Հանրապետության Մարդու իրավունքների պաշտպանի գրասենյակը և այլն պարբերաբար զեկուցում են Արցախում ադրբեջանցիների գործողությունների մասին։

Վերջերս արցախյան մի քանի տասնյակ կազմակերպություններ ՄԱԿ-ից և ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ից պահանջեցին առաքելություն ուղարկել Արցախ՝ կասեցնելու և կանխելու հայկական մշակութային ժառանգության ոչնչացման և յուրացման դեպքերը։

Նամակում նշված է, որ 2020 թվականից ադրբեջանցիները հիմնովին ավերել են Մեխակավանի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին, Մոխրենեսի Սուրբ Սարգիս, Բերձորի Սուրբ Համբարձում և Շուշիի Սուրբ Հովհաննես Մկրտիչ եկեղեցին։ Պղծվել են հայկական հոգեւոր կենտրոնները, ավերվել հարյուրավոր խաչքարեր։ Ավելի քան 30 արվեստի և թանգարանային հավաքածուներ, ներառյալ հազարավոր ցուցանմուշներ, թալանվել են Ադրբեջանի կողմից։ Ավերվել են Հայոց ցեղասպանության, Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի և արցախյան պատերազմների զոհերի հիշատակին նվիրված հուշահամալիրներ, հուշաքարեր, պատմական նշանակության կամուրջներ, մշակութային կենտրոններ, գրադարաններ, դպրոցներ և այլ առարկաներ։ Ամբողջությամբ ավերվել են Շուշիի շրջանի Քարին տակ գյուղը, Հադրութի շրջանի Մոխրենես գյուղը և Հադրութ քաղաքի պատմական թաղամասը։ Ստեփանակերտում հողին են հավասարեցվել ամբողջ թաղամասեր, ներառյալ 19-րդ դարի պատմական թաղամասը։

Այս ցանկին արդեն կարելի է ավելացնել Մայրամաձոր գյուղը և Ստեփանակերտի Սարյան փողոցը։

Ալվարդ Գրիգորյան

Թրամփի և Պուտինի զրուցել են. Պեսկովը ոչ հաստատում է, ոչ էլ հերքում է

Posted on by naira

ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը New York Post տաբլոիդին ասել է, որ հեռախոսով խոսել է ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ Ուկրաինայի պատերազմի մասին։

Հայտնի չէ, թե երբ է դա տեղի ունեցել։ Հարցին, թե քանի՞ անգամ են երկու նախագահները խոսել հեռախոսով, Թրամփը պատասխանել է. «Գերադասում եմ չասել»:

Վլադիմիր Պուտինը, ասել է Թրամփը, ցանկանում է, որ «մարդիկ դադարեն մահանալ [ռազմի դաշտում]»։

ԱՄՆ նախագահը նաեւ ասել է, որ ունի հստակ ծրագիր, թե ինչպես վերջ տալ պատերազմին։ «Հուսով եմ՝ դա արագ կլինի»,- ասել է Թրամփը՝ հավելելով, որ «նրանք ցանկանում են հանդիպել» (ենթադրաբար նկատի ունի Ռուսաստանի և Ուկրաինայի նախագահներին)։

Մյուս շաբաթ կայանալիք անվտանգության հարցերով Մյունհենի համաժողովում ԱՄՆ փոխնախագահը կհանդիպի Զելենսկու հետ։ Ավելի վաղ Թրամփը ենթադրել էր, որ ինքը կարող է հաջորդ շաբաթ հանդիպել Զելենսկու հետ։

ԱՄՆ նախագահը նաև ասել է, որ ցանկանում է Զելենսկու հետ 500 միլիոն դոլարի գործարք կնքել՝ հազվագյուտ մետաղների և ուկրաինական գազի հասանելիության համար՝ անվտանգության երաշխիքների դիմաց։

Ռուսաստանի նախագահի մամուլի քարտուղար Դմիտրի Պեսկովը հայտարարել է, որ չի կարող «ոչ հաստատել, ոչ հերքել» The New York Post-ի հաղորդագրությունը Պուտինի և Թրամփի հեռախոսազրույցի վերաբերյալ, գրում է Interfax-ը։

Պեսկովը նաև նշել է, որ Մոսկվայի և Վաշինգտոնի միջև հաղորդակցությունը տեղի է ունենում տարբեր ուղիներով։

Ադրբեջանական կողմը վնասել է Ծիծեռնավանքի խորանը. monumentwatch.org

Posted on by naira

2025 թվականի փետրվարին համացանցում տարածված լուսանկարներից պարզ դարձավ, որ Ադրբեջանական կողմը վնասել է Ծիծեռնավանքի խորանը:

Ինչպես գրում է monumentwatch.org-ը, լուսանկարներից երևում է, որ ջարդվել է խորանում գտնվող սուրբ սեղանը և խաչակալը (նկ. 1, 2): Նշենք, որ դեռևս 2023 թվականին պղծվել էր և վնասվել Ծիծեռնավանքի տաճարը (մանրամասն տես՝ Ադրբեջանի «աղվանա-ուդիական» համայնքի ներկայացուցիչները պղծել և քանդել են Արցախի Քաշաթաղի շրջանի Ծիծեռնավանքի հայկական եկեղեցու եզակի շուրֆը):

Ծիծեռնավանքի տաճարը դեռևս 2020 թվականի դեկտեմբերից, երբ Արցախի Հանրապետության Քաշաթաղի շրջանը անցավ ադրբեջանական վերահսկողության ներքո, դարձել է Ադրբեջանի աղվանա-ուդիական համայնքի քարոզչական թիրախներից մեկը: Չնայած այս ամենին տաճարը պարբերաբար պղծվում է:

Ծիծեռնավանքին հասցվող շարունակական վնասը խոսում է կանխամտածված լինելու փաստի մասին։ Եվրոպական Խորհրդարանի կողմից դեռևս 2022 թվականին ընդունված 2582-րդ՝ «Լեռնային Ղարաբաղում մշակութային ժառանգության ոչնչացման մասին» բանաձևը, որտեղ Եվրոպական խորհրդարանը Ադրբեջանին պարտավորեցրել էր ապահովել հայկական ժառանգության տարածքներում ցանկացած միջամտության բացառումը՝ պահպանելու ժառանգության իսկության սկզբունքները, իսկ վերականգնման աշխատանքները կատարելու բացառապես այդ սկզբունքին համաձայն։  Եկեղեցու  պղծումը խախտում է  նաև ժառանգության մշակութային կարևորության չափանիշը՝ հաստատված Բուրրայի (Ավստրալիա, ԻԿՕՄՕՍ) 1999 թ. կանոնադրությամբ: Եվ  այստեղ, պատմական ապացույցների ոչնչացման հետ կապված հարկ է նշել, որ ըստ մշակութային կարևորության չափանիշի,  ժառանգության պատմական արժեքի պահպանում նշանակում է, թե  ինչպես են պահպանված արժեքի պատմական ապացույցները (Բուրայի խարտիա հոդված 2.3)։ Եվ ավելին, «ցանկացած միջամտություն, որն արվում է ժառանգության հետ, հանգեցնելով մշակութային կարևորության այս կամ այն տարրի կորստին՝ պատմական, գեղագիտական, հոգևոր և սոցիալական առումներով, զրկում է ժառանգությունն իր հիկնական նշանակությունից՝ ոչնչացնելով այն» (Բուրայի Խարտիա, 2013, էջ 14) ։

Եկեղեցու պղծումը և վնասումը խաթարում է կառույցի ամբողջականությունը։ Եվ ինչպես հաստատվել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի փորձագիտական 36-րդ հանդիպման ժամանակ «ամբողջականությունը ժառանգության կարողությունն է, որով այն ապահովում և պահպանում է այդ նշանակությունը կարևորությունը ժամանակի ընթացքում»։ Ամբողջականության սկզբունքին համաձայն պահպանումը ենթադրում է նախ և առաջ ժառանգության արժեքները փոխանցող տարրերի պահպանությունը՝ միաժամանակ հաշվի առնելով թե՛ առանձին տարրերի և թե՛ դրանց և ամբողջի փոխհարաբերությունները։ Անդրադառնալով մարդկային վնասակար ազդեցությանը՝ գործառնական ուղեցույցը տալիս է լրացուցիչ բացատրություն. «Ամբողջականության պահպանության համար ժառանգության բոլոր հատկանիշները պետք է լինեն անփոփոխ»։

Տաշիրում արցախցիները չեն շտապում օգտվել բնակապահովման ծրագրից

Posted on by naira

Արցախի բնակչության համար բնակարանային ապահովման ծրագրի նախագծում կառավարությունն ավելացրել է այն բնակավայրերի թիվը, որտեղ բնակարան ձեռք բերելու դեպքում ընտանիքի յուրաքանչյուր անդամին կտրամադրվի 4 մլն դրամ։

Այս ցանկում ներառված են Լոռու մարզի Տաշիր համայնքի բոլոր բնակավայրերը։ Իսկ դրանք 20-ից ավելի են։

Սակայն արցախցիները չեն շտապում օգտվել ծրագրից։ Միայն մի քանի ընտանիք է դիմել։ Հիմնական խոչընդոտը՝ Հայաստանի քաղաքացիություն ընդունելու պահանջն է, հաղորդում է Տաշիրի համայնքապետարանը։

Տաշիրում արցախցիները Step1.am-ի հետ զրույցում ասացին, որ ՀՀ քաղաքացիություն չընդունելու մի քանի հիմնական պատճառ ունեն. նրանք մտավախություն ունեն, որ որպես Հայաստանի քաղաքացիներ իրենց թույլ չեն տա վերադառնալ Արցախ կամ կզրկվեն Արցախի ճակատագրին մասնակցելու իրավունքից, ինչպես նաև կզրկվեն Արցախում մնացած սեփականության իրավունքից։

Ալվարդ Գրիգորյան

Ժողովուրդը գուցե հիշի 2009 թվի համավարակից H1N1 տեսակը գրիպի, H3N2–ը։ Հենց այս երկու շտամներն են հիմա շրջանառվում

Posted on by naira

Հայաստանում պահպանվում է սուր շնչառական վարակների ակտիվությունը։ Ավելացել է դիմելիությունը բուժհաստատություններ, այդ թվում՝ հիվանդանոցներ։ Մասնավրապես, «Մուրացան» համալսարանական հիվանդանոցում կա հոսպիտալացման թվի աճ, հատկապես մանկահասակ տարիքի, մինչև 5 տարեկան երեխաների, որոնք պայմանավորված են գրիպի բարդություններով, այդ թվում՝ թոքաբորբով։

«Ժողովուրդը գուցե հիշի 2009 թվի համավարակից H1N1 տեսակը գրիպի, H3N2–ը։ Հենց այս երկու շտամներն են հիմա շրջանառվում, Ա գրիպի այս երկու ենթատեսակները, որոնք որ ունակ են առաջացնել անգամ համավարակներ, այսինքն, շատ արագ տարածվում են, շատ արագ վարակում են մեծ թվով մարդկանց, և պատճառ դառնում բարձր հիվանդացության», – ասում է «Մուրացան» համալսարանական հիվանդանոցի մանկաբույժ Անահիտ Գրիգորյանը։

Ըստ Հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման ազգային կենտրոնի, 2025 թվականի 5–րդ շաբաթվա ընթացքում, առողջության առաջնային պահպանման կազմակերպություններ է դիմել 9105 պացիենտ։

«Իրավիճակը վերահսկելի է, սա ընդամենը սեզոնին բնորոշ վիճակագրություն է», – ասում է Աիդա Հովհաննիսյանը։

Նորվեգիայում Արարատ Միրզոյանին հիշեցրել են Ցեղասպանության եւ Նանսենի անձնագրի մասին

Posted on by naira
Եվրոպայի խորհրդի նախկին գլխավոր քարտուղար, Նորվեգիայի նախկին վարչապետ Թյորնբորն Յագլանդը պատմել է առաջին հայի հետ իր ծանոթության մասին, որից հետո վերջինը շատ կապվել է Հայաստանի հետ։ Տեղեկությունը հայտնում է ՀՀ արտգործնախարարության մամուլի ծառայությունը։
Նշենք, որ ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը պաշտոնական այցով եղել է Նորվեգիայում, որտեղ էլ հանդիպել է Յագլանդին ու ծանոթացել յուրօրինակ և գեղեցիկ պատմությանը։
«Առաջին անգամ ես ծանոթացա հայի և Հայաստանի հետ, երբ արտգործնախարար էի։ Ես այցելել էի Ռամալլահ քաղաք, երբ Ռամադանի վերջն էր, և Յասեր Արաֆաթը (Պաղեստինի ազատագրման կազմակերպության նախագահ – խմբ.) սովորություն ուներ տարածաշրջանի, Երուսաղեմի բոլոր կրոնական առաջնորդներին ճաշի հրավիրել։ Ինձ էլ հրավիրեցին, քանի որ այնտեղ էի, և ես նստած էի Յասեր Արաֆաթի կողքին, իսկ իմ աջ կողմում՝ մի տարեց մարդ։ Նա շատ տարօրինակ հագուստ ուներ, ինչպես մյուս բոլոր կրոնական առաջնորդները։ Նա որոշ ժամանակ անց նա իմացավ` ով եմ ես։ Իր գրպանից հանեց մի փաստաթուղթ և ասաց. «Այս փաստաթուղթը հետևել է ինձ ողջ կյանքում, այն փրկել է իմ կյանքը»։ Դա Նանսենի անձնագիր էր»,– նշել է Յագլանդը։
Նա կարծում է, որ հենց դա է եղել պատճառներից մեկը, ինչու է առաջին անգամ ինքն այդքան կապվել Հայաստանի հետ։
Նշվում է նաև, որ Միրզոյանը Թյորնբորն Յագլանդին պարգևատրել է Հայաստանի Հանրապետության Պատվո շքանշանով։

Ջերմաստիճանը կնվազի 5-8 աստիճանով

Posted on by naira

Հանրապետության տարածքում` փետրվարի 8-ի ցերեկը, 9-ին առանձին շրջաններում սպասվում է թույլ ձյուն։ Փետրվարի 10-13-ին սպասվում է առանց տեղումների եղանակ: Քամին հարավարևելյան 2-5մ/վ, փետրվարի 8-ին առանձին վայրերում սպասվում է քամու ուժգնացում 14-17մ/վրկ։ Օդի ջերմաստիճանը փետրվարի 9-13-ին հատկապես գիշերային ժամերին աստիճանաբար կնվազի 5-8  աստիճանով։

Ինչպես տեղեկացրել են «Հայպետհիդրոմետում», Երեւանում փետրվարի 8-ի և 9-ի ցերեկը, 10-13-ին սպասվում է առանց տեղումների եղանակ: Փետրվարի 9-ի գիշերը քաղաքի բարձրադիր հատվածներում հնարավոր է թույլ ձյուն։

Առաջիկա գիշեր մայրաքաղաքում կլինի -5-7, վաղը ցերեկը՝ +3+5։

Օդի ջերմաստիճանը մարզերում.

Շիրակում գիշերը՝ -10-15, ցերեկը՝ -1-4,

Կոտայքի լեռներում գիշերը՝ -9-14, ցերեկը՝ 0-4,

Կոտայքի նախալեռներում գիշերը՝ -4-7, ցերեկը՝ +1+4,

Սեւանա լճի ավազանում գիշերը՝ -11-16, ցերեկը՝ -2-5,

Լոռիում գիշերը՝ -4-8, ցերեկը՝ -3+1,

Տավուշում գիշերը՝ 0-3, ցերեկը՝ -1+3,

Արագածոտնի լեռներում գիշերը՝ -11-15, ցերեկը՝ -2-6,

Արագածոտնի նախալեռներում գիշերը՝-3-8, ցերեկը՝ +1+4,

Արարատում գիշերը՝ -4-8, ցերեկը՝ +1+5,

Արմավիրում գիշերը՝ -5-8, ցերեկը՝ +3+6,

Վայոց ձորի լեռներում գիշերը՝ -10-15, ցերեկը՝ -2-5,

Վայոց ձորի նախալեռներում գիշերը՝-5-8, ցերեկը՝ +2+6,

Սյունիքի հովիտներում գիշերը՝ -4-7, ցերեկը՝ +2+6,

Սյունիքի նախալեռներում գիշերը՝ -8-13, ցերեկը՝ -2+2։

Ի տարբերություն Սուխումի, Ստեփանակերտի աէրոպորտը միայն ռուս առեւտրա-ռազմական ուղղաթիռներին ծառայեց

Posted on by naira

Աբխազիայի Սուխում օդանավակայանն երեկ ընդունել է իր առաջին չվերթը վերջին ավելի քան 30 տարվա ընթացքում՝ Մոսկվայից աբխազ ուսանողներ տեղափոխելով: Փորձնական թռիչք է իրականացվել:

Մոսկվայի «Վնուկովո» օդանավակայանից օդանավը վայրէջք է կատարել Աբխազիայում Մոսկվայի ժամանակով մոտավորապես 13:30-ին։ Ավելի վաղ ՌԴ տրանսպորտի նախարարությունը հայտնել էր, որ Մոսկվայի և Սուխումի միջև կանոնավոր հաղորդակցություն կհաստատվի մինչև մայիս, գրում է Կոմսոմոլսկայա պրավդան:

Այդպես էլ Ստեփանակերտի օդանավակայնը չկարողացավ ընդունել ոչ առաջին ուղեւոր Սերժ Սարգսյանին, ոչ Air France-ի Airbus-երին, ընդունեց միայն ռուս ‘խաղապահների’ առեւտրա-ռազմական ուղղաթիռները ու պաստառներով արցախցի երեխաներին:

Արցախի ոչ միայն հողը, այլեւ երկինքն էր “անջատողական”: Արցախի երկնքում ինքնաթիռի սպիտակ ծուխ չէր ուրվագծվում: Ինքնաթիռների մասին արցախցիների հիշողություններն այլ են: Դրանց ձայնը միայն ակուստիկոֆոբիա (ձայնի հանդեպ վախ) է առաջացնում նրանց մոտ:

Առաջին Ղարաբաղյան պատերազմի տարիներից հետո արցախցի երեխաները Հայաստան էին եկել, եւ երբ քաղացիական ինքնաթռ էին տեսնում երկնքում, պառկում էին են գետնին։ Նրանց տեղացի ընկերները ծիծաղում էին, մինչեւ ծնողները հանդիմանեցին‘ “չի կարելի, իրենք Ղարաբաղից են, այտեղ պատերազմ է, ռմբակոծում են ինքնաթիռներով”:

Ստեփանակերտի Օդակայանում ամեն ինչ կար: Վարձատրվող անձնակազմ, մեկնում, ժամանում, նստարաններ, ATCS (օդային երթևեկության կառավարման աշտարակ), բայց չկային ինքնաթիռներ ու ուղեւորներ:

Մարութ Վանյան