Նիկոլ Փաշինյանի՝ Սփյուռքին ուղղված կոչը՝ մոռանալ Ցեղասպանությունը, պատմական իրավունքները եւ շահերը, չընդունվեցին Սփյուռքի կողմից։
Ինչպես Step1.am-ի հետ հարցազրույցում ասել է Գերմանիայի «Հայ ակադեմիականների միության» նախագահ, պատմաբան Ազատ Օրդուխանյանը, Սփյուռքի մեծ մասը արհամարհում է այս հայտարարությունները, «փաշինյանները կգան ու կգնան, մենք շարունակում ենք մեր գործը»։ « Իրենք չեն, որ որշելու են մեր ինքնությունը, ճակատագիրն ու հայրենիքի սահմանները, մեր պատմությունը, խորհադանիշները։ Իրենք չունեն դա, բայց մենք ունենք եւ հաստատ կպահենք։ Իրենք կգան ու կգնան, ինչպես 1920, 30, 40-ական թվականներին բոլշեւիկները եկան ու գնացին։ Հիմա նեոբոլշեւիկներն են եկել, նորից կգնան, ոչինչ, ժամանակավոր բաներ են սրանք, կանցնեն կգնան», ասել է նա։
Մինչեւ Փաշինյանի ԱՄՆ այցը Ամերիկայի հայկական կազմակերպությունները հույս են հայտնել, որ նա կօգտագործի «Կրոնի ազատության» գագաթնաժողովը և կբարձրացնի քրիստոնյա հայերի հետապնդման և Արցախում հայկական քրիստոնեական հոշարջանների ոչնչացմն հարցը։ Սակայն, դատելով Փաշինյանի ելույթից, նա այդպես էլ չխոսեց հայերի նկապմամբ այլոց անհանդուրժողականության մասին։ Նա միայն պատրաստակամություն հայտնեց հանդուրժող լինել հարևանների մահմեդական բնակչության հանդեպ։
«Հայաստանի Հանրապետության գլխավոր կրոնական հաստատությունը Հայ Առաքելական եկեղեցին է, և դա բնական է, որովհետև Հայաստանն աշխարհում առաջին երկիրն է, որն ընդունել է Քրիստոնեությունը՝ որպես պետական կրոն և դա արվել է դեռևս 301 թվականին Հայոց թագավոր Տրդատ 3-րդի կողմից։ Այդ պահից Հայ Առաքելական եկեղեցին էական դեր է խաղացել մեր ժողովրդի համար», ասել է Փաշինյանը։
«Բարեբախտաբար, չնայած քաղաքական և էթնիկական հակասություններին, մենք ունենք կրոնական հանդուրժողականության և հարգանքի լավ ավանդույթ մեր տարածաշրջանում», շարունակել է նա։ Դա զարմանք է առաջացրել ոչ միայն հայերի շրջանակներում, քանի որ հենց հիմա Արցախում հայկական քրիստոնեական հուշարձանների հանդեպ խիստ անհանդուրժող վերաբերմունք է դրսևորվում։
Փաշինյանի փոխարեն Միջազգային կրոնական ազատության գագաթնաժողովի համանախագահ Սեմ Բրաունբեքը «Ամերիկայի ձայնի» հայկական ծառայության հետ զրույցում անդրադարձել է Լեռնային Ղարաբաղի բնակչության տեղահանությանը:
«Լեռնային Ղարաբաղը վիճելի տարածք է, բայց այնտեղ բնակվում են հայ քրիստոնյաներ, կամ բնակվում էին, մինչև նրանց արտաքսելը՝ ամենասարսափելի իրավիճակներից է, որը տեղի է ունեցել, երբ ունեիք 120 հազար քրիստոնյաներ, որոնք այնտեղ են ապրել սերունդների, հազարամյակների ընթացքում: Եվ նրանց արտաքսում են, շրջափակում, սովամահ անում Ադրբեջանն ու Թուրքիան: Այդ հարցը պետք է լուծվի: Համաշխարհային հանրությունը առանձնապես ուշադրություն չդարձրեց, քանի որ երկարաժամկետ տարածքային վեճ էր, բայց, այնուամենայնիվ, այդ մարդիկ վտարվեցին և հանգրվանեցին Հայաստանում։ Կարծում եմ, այդ հարցը պետք է քննարկվի։ Նաև, կարծում եմ, որ Հայաստանին պետք է պաշտպանել՝ որպես ազատության ամրոց աշխարհի մի տարածաշրջանում, ուր այդքան էլ ազատություն չկա»,-ասել է նա:
Վաշինգտոնի Հայ Դատի հանձնախմբի գործադիր տնօրեն Արամ Համբարյանը հույս ունի, որ Թրամփի վարչակազմը պատժամիջոցներ կսահմանի Ադրբեջանի դեմ, կկիրառի Բաքվին ռազմականն օգնությունն արգելող 907 բանաձևը, ջանքեր կգործադրի Ադրբեջանում պահվող հայ կալանավորված անձանց ազատ արձակելու և Լեռնային Ղարաբաղ հայ ազգաբնակչության արժանապատիվ վերադարձի ուղղությամբ:
Կրոնական ազատությունների գագաթնաժողովի շրջանակում քննարկումներից մեկի հովանավոր՝ Ամերիկայի հայկական համագումարի ներկայացուցիչ Մարիամ Խալոյանը ասել է․
«Մենք բարձրացնում ենք իրազեկությունն Արցախում վերջին մի քանի տարիների ընթացքում տեղի ունեցող էթնիկական զտումների և զարգացումների մասին և շեշտում, որ Ադրբեջանը շարունակում է ցեղասպան քաղաքականությունը հայկական ժառանգության և մշակութային, կրոնական հուշարձանների հանդեպ”:
Ամերիկյան երկու հայկական խոշոր կազմակերպությունների հայտարարությունները հակասում են Փաշինյանի ջանքերին՝ մոռացության տալ հայկական իրավունքները։
Նաիրա Հայրումյան
Հիմա —