Ալիևի նպատակը՝ Հայաստանը զրկել ինքնիշխանությունից և հաստատել “արտաքին կառավարում”

Step1.am-ի զրուցակիցն է «Մոդուս Վիվենդի» կենտրոնի ղեկավար Արա Պապյանը։

-Պարոն Պապյան, հնարավորություն տեսնո՞ւմ եք, որ ԱՄՆ-Ռուսաստան մեծ համաձայնության շրջանակներում կարող է Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ «խաղաղության պայմանագիր» կնքվել։

-Նախ ԱՄՆ եւ Ռուսատսանի միջեւ որեւէ համագործակցության մասին դեռ խոսք չկա, առավել եւս քայլ չկա։ ԱՄՆ-ն ուզում է իր դերակատարությունը, ավելի շուտ՝ ծախսը քչացնել Ուկրաինայի հարցում, բայց դա լրիվ ուրիշ հարց է։ Ոչ, ես չեմ կարծում, որ հիմա Թրամփի գլխում որեւէ հիշատակում կա Հայաստանի եւ Հարավային Կովկասի մասին։ Հիմա այդ հարցին չեն անդրադառնա վստահաբար։ Եվ քանի դեռ Ուկրաինայում պատերազմն ընթանում է, Ռուսաստանն էլ չի անդրադառնա այդ հարցին։ Հետեւաբար, այդ հարցն առկախված վիճակում է՝ մեզ համար եւ լավ, եւ վատ կողմերով։ Պետք է սպասենք, տեսնենք՝ մեծ հարցերը ոնց կկարգավորվեն, որից էլ կկապակցվի Հարավային Կովկասի հարցը։

-Նիկոլ Փաշինյանը երեկ հոդված էր հրապարակել՝ նշելով, որ Ադրբեջանը չի համաձայնում իր առաջարկած տարբերակներին։ Նա նաեւ էսկալյացիայի վտանգի մասին էր խոսել, ինչպե՞ս եք գնահատում սա։

-Դա նշանակում է այն, ինչ մենք ասել ենք՝ Ադրբեջանը չի էլ համաձայնելու։ Այսինքն՝ անընդհատ Ադրբեջանը պատրվակ է գտնելու, ինչո՞ւ Ադրբեջանը պետք է կապանքներ դնի իր գործողությունների վրա։ Ինքն օգտագործելով ու չարաշահելով այս վիճակը՝ Նիկոլ Փաշինյանից ստանում է այն, ինչ իրեն պետք է։ Վերջին կորզումը Նիկոլից Հայաստանի Սահմանադրության փոփոխությունն է իրենց ուզած ձեւով։ Այսինքն՝ Անկախության հռչակագրին հղումը հանում են, հետեւաբար, Արցախ-Հայաստան վերամիավորման եւ Հայոց Ցեղասպանության հարցերը մի կողմ են դրվում։

Ալիեւը ոչիչ չի ստորագրելու, Նիկոլի այս զիջումները բոլորը մեր դեմ են դուրս եկել եւ դուրս են գալիս։ Ավելին, ակնհայտ է, որ Ալիեւը պատրաստվում է Հայաստանի Հանրապետության դեմ շատ մեծ հայցեր ներկայացնել։ Հիմա Բաքվում ընթացող կեղծ «դատավարությունների» միջոցով կառուցում է դրա հիմքը։ Նիկոլը դա չի հասկանում, բայց տուժելու ենք մենք։ Բաքվի «դատավարությունների» ժամանակ այն ելույթները, որոնք Ալիեւը կորզում է, ես վստահ եմ, դրա պատասխանատվությունն ամբողջովին դրվում է Հայաստանի Հանրապետության վրա։ Եվ իրենց տեսությունը հետեւյալն է՝ «Հայաստանը՝ որպես 30 տարի Ադրբեջանի 20 տոկոսն օկուպացրած եւ տասնյակ ու հարյուրավոր միլիարդների վնաս տված երկիր, պետք է հատուցի»։ Եվ այդ մասին բարձրաձայնել է Ալիեւը, ասել է՝ Հայաստանը՝ որպես «նացիստական երկիր», պետք է պատժվի ու զրկվի իր լիակատար ինքնիշխանությունից, ունենա չափավոր ինքնիշխանություն եւ գտնվի արտաքին վերահսկման ներքո։ Իսկ արտաքին վերահսկման մեջ ինքն իր դերակատարությունը տեսնում է։ Ինքը դրան է տանում եւ երբեք էլ չի շղվել այդ ճանապարհից։

–Եթե Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջեւ ինչ-որ փաստաթուղթ ստորագրվի, Կարսի պայմանագրի հարցը ի՞նչ է լինելու։

-Սա Կարսի պայմանագրին չի վերաբերում ուղղակիորեն, որովհետեւ Կարսի պայմանագիրը Հարավային Կովկաս-Թուրքիա սահմանին է վերաբերում։ Սա պետք է վերաբերի Հայաստան-Ադրբեջան խնդրին, Կարսի պայմանագրին վերաբերում է Նախիջեւանի հարցով։ Կարսի պայմանագրով էր, որ Երեւանի նահանգի մաս հանդիսացող մեր տարածքը տրվեց Ադրբեջանի վարչական ենթակայությանը։ Եթե Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջեւ այդ փաստաթուղթը կնքնվի, մենք ունենալու ենք հերթական թուլացած դիրքը, եւ Ադրբեջանը դա մեր դեմ է օգտագործելու։ Այդ «խաղաղության պայմանագրի» ամենավատն այն է, որ դա խաղաղություն չի բերելու, սահմանները չի կայունացնելու, բայց դա հիմք է լինելու՝ միջազգային դատարաններում մեզանից տասնյակ եւ հարյուրավոր միլիարդներ կորզելու համար։ Դա լինելու է իրավական փաստաթուղթ, որով Հայաստանը ճանաչում է, որ Արցախն իրենը չէ եւ ստորագրում է։ Եվ ստացվում է, որ «Հայաստանը 30 տարի օկուպացրել է Արցախը»։ Եվ այն մարդիկ, ովքեր հղում են կատարում Ալմա-Աթայի հռչակագրի վրա, դրանով իրենք ամրագրում են, որ այդ օրվանից է Հայաստանը «օկուպանտ» համարվում, հետեւաբար, Ալիեւի օգտին հիմքեր են ստեղծում։

Ռոզա Հովհաննիսյան