Պատմությունը բազմաթիվ օրինակներ գիտի, երբ մի կողմը գերտերությունների ճնշման տակ առանց պատերազմի դուրս էր բերում զորքերը

Այս մասին հայտարարել է Արցախի Հեղափոխական կուսակցության նախագահ, «Իմ իրավունքը» շարժման առաջնորդներից Արթուր Օսիպյանը՝ Step1.am-ի համար մեկնաբանելով Արցախի խորհրդարանի նախաձեռնությամբ Շվեյցարիայի դեսպանատան դիմաց տեղի ունեցած ակցիան։

Հիշեցնենք, որ մարտի 13-ին Երևանում Շվեյցարիայի դեսպանատան մոտ ակցիայի մասնակիցները դիվանագիտական ​​առաքելությանը նամակ են հանձնել, որով կոչ են անում Շվեյցարիայի խորհրդարանի Վերին պալատի անդամներին ընդունել 2024 թվականի դեկտեմբերին ստորին պալատի կողմից հաստատված բանաձևը, իսկ կառավարությանը՝ կազմակերպել միջազգային համաժողով՝ նվիրված Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության խաղաղ կարգավորմանը։

«Բնականաբար, Ադրբեջանը անմիջապես չի համաձայնվի և կշարունակի Լեռնային Ղարաբաղի վերաբերյալ քննարկումները ժխտելու իր քաղաքականությունը։ Նա ձգտելու է ապահովել, որ այս հարցի շուրջ բանակցություններ ընդհանրապես չլինեն։ Բայց եթե մենք մեր համաձայնությունը տանք, միջնորդը կարող է ճնշում գործադրել Ադրբեջանի վրա։ Եվ, իհարկե, մեզ ձեռնտու է, որ ԼՂ խնդիրը լինի միջազգային տեղեկատվական դաշտում և ուշադրության կենտրոնում։ Նշենք նաև, որ Շվեյցարիան օբյեկտիվ և չեզոք կողմ է, ինչը նրան հարմար է դարձնում բանակցություններ վարելու համար։

Այսպիսով, չնայած Ադրբեջանի ժխտմանը, մեր նպատակը պետք է լինի բանակցությունների վերսկսելը և հնարավորության դեպքում հակամարտությունը առանց պատերազմի լուծելը։ Պատմությունը գիտի բազմաթիվ օրինակներ, երբ մի կողմը գերտերությունների ճնշման տակ առանց պատերազմի դուրս է բերել իր զորքերը, և այս համատեքստում կարևոր է, որ մեր շահերը համընկնեն, քանի որ հասկանում ենք, որ եթե գերտերությունները ցանկանան, կարող են հակամարտությունը լուծել դիվանագիտական ​​ճանապարհով։ Այս ամենը պահանջում է շարունակական դիվանագիտական ​​աշխատանք, և մնում է հարմար պահ որսալ։

Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև ուղղակի շփումներ կան միայն խաղաղության պայմանագրի, բայց ոչ Լեռնային Ղարաբաղի հարցի շուրջ։ Եվ ինչպես վերևում նշեցի, թեև Ադրբեջանն ամեն ինչ անում է բանակցությունների վերսկսումը թույլ չտալու համար, սակայն միջազգային մակարդակով ոչ ոք չի փակել ԼՂ հարցը, և ԵԱՀԿ Մինսկի խումբն այսօր էլ գործում է։

Բացի այդ, ամերիկա-ռուսական հարաբերությունների բարելավման ֆոնին հնարավորություն է առաջանում վեր հանելու Լեռնային Ղարաբաղի հարցը։ ԱՄՆ-ն ու Ռուսաստանն այն երկրներ են, որոնք կարող են լուծել, ասենք, մեր ռազմագերիների վերադարձի հարցը։

Ինչ վերաբերում է Ռուսաստանին, ապա մենք չպետք է նրանց հետ աշխատենք այնպես, ինչպես աշխատում ենք վերջին 30 տարվա ընթացքում։ Ռուսաստանը կամ պետք է կատարի իր պարտավորությունները, կամ հեռանա։ Հենց Ռուսաստանի քաղաքական ղեկավարությունն է հեղինակել 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությունը, և նա կրում է ամբողջ պատասխանատվությունը մեր տարածաշրջանում տիրող իրավիճակի համար։ Բայց դա նրանցից ոչ ոք չի պահանջում։

Ինչ վերաբերում է ԱՄՆ-ին, ապա նշեմ, որ նրանք ձգտում են դաշնակիցներ գտնել Իրանի հետ առճակատման հարցում։ Հասկանալի է, որ Ադրբեջանը չի ձգտում կոնֆլիկտ ունենալ Իրանի հետ, և հայկական կողմը պետք է խելամտորեն օգտագործի այս իրավիճակը։

Վերադառնալով Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ քննարկումներին, պետք է նշել, որ Հայաստանի իշխանությունն ամեն կերպ փորձում է խոչընդոտել բանակցություններին և հրաժարվում է միջազգային հարթակներում քննարկումներից։ Եթե ​​Հայաստանը նախկինում միջնորդ էր, ապա այժմ նա վճռականորեն աջակցում է Ադրբեջանի քաղաքականությանը Լեռնային Ղարաբաղի հարցում։

Այնպես որ, Շվեյցարիայի միջնորդության արժեքն այն է, որ նրանք առաջարկում են բանակցություններ վարել անմիջականորեն Ադրբեջանի և Լեռնային Ղարաբաղի ներկայացուցիչների միջև, ինչը ակնհայտորեն ձեռնտու է մեզ։ Առաջին հերթին, Լեռնային Ղարաբաղը լինելու է բանակցությունների կողմ։ Սա, իհարկե, հարց է առաջացնում, թե ով է ներկայացնելու Լեռնային Ղարաբաղը։ Դե յուրե դա պետք է անեն ԼՂՀ Ազգային ժողովի պատգամավորներ։ Բայց սա դոգմա չէ, այս հարցում գլխավորը կոնսենսուսն է»։

Ալվարդ Գրիգորյան