USAID-ի փակում. քաղաքական լուծումները «մարդասիրական»-ով փոխարինելը չի կարող անհետևանք լինել
- 14:39 29.03.2025
Սամանթա Փաուերը սովորում է ժենգյալով թխել
ԱՄՆ Պետդեպարտամենտը պաշտոնապես ծանուցել է Կոնգրեսին, որ ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալությունը (USAID) կլուծարվի, ասվում է ԱՄՆ Պետդեպարտամենտի մամուլի հաղորդագրության մեջ, որը հրապարակվել է ուրբաթ օրը՝ մարտի 28-ին: USAID-ի վերակազմավորումը կավարտվի հուլիսի 1-ին:
«Ճիշտ արտաքին օգնությունը կարող է առաջ տանել մեր ազգային շահերը, պաշտպանել մեր սահմանները և ամրապնդել գործընկերությունը հիմնական դաշնակիցների հետ: Ցավոք, ԱՄՆ ՄԶԳ-ն վաղուց շեղվել է իր սկզբնական առաքելությունից: Արդյունքում, շահույթը չափազանց փոքր է եղել, իսկ ծախսերը՝ չափազանց բարձր», – ասել է ԱՄՆ պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոն:
Միացյալ Նահանգների Միջազգային զարգացման գործակալությունը 2024 թվականի փետրվարին լրացուցիչ 1 միլիոն դոլար աջակցություն է տրամադրել Լեռնային Ղարաբաղից ներքին տեղահանվածներին: Այս օգնության շնորհիվ 19,300 մարդ, ովքեր ստիպված են եղել լքել Լեռնային Ղարաբաղը, կստանան առաջնային մարդասիրական օգնություն USAID-ի կողմից ֆինանսավորվող Social Protection, Inclusion, Social Protection, Democracy, Social Affairs and Empower ծրագրի շրջանակներում:
2023 թվականի սեպտեմբերի վերջից ԱՄՆ ՄԶԳ-ն 9,27 միլիոն դոլար է տրամադրել Լեռնային Ղարաբաղում կռիվներից տուժածներին աջակցելու համար, այդ միջոցներն օգտագործվում են ամեն ինչ տրամադրելու համար, այդ թվում՝ սնունդ և հոգեբանական աջակցություն:
USAID-ը նախատեսում է տրամադրել մոտ 8,5 մլն ԱՄՆ դոլար՝ Լեռնային Ղարաբաղից ներքին տեղահանված անձանց և փախստականների բնակարանային կարիքների և հոգեսոցիալական աջակցության համար: Այս մասին Երևանում կայացած ճեպազրույցում հայտարարեց ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալության (USAID) ղեկավար Սամանթա Փաուերը՝ 2024 թվականի հուլիսին Հայաստան կատարած այցի ժամանակ։ Նրա խոսքով, շատ ընտանիքներ ցանկանում են այցելել եկեղեցիներ, տաճարներ և իրենց հարազատների գերեզմանները, սակայն վերադարձը դեռ չի եղել։ Նա վստահեցրեց, որ գործակալությունը կշարունակի աշխատել այս ուղղությամբ։
Սամանթա Փաուերը առաջիններից էր, ով 2023-ի սեպտեմբերի 19-ի ագրեսիայից անմիջապես հետո Հայաստան ժամանեց և դիմավորեց տեղահանված արցախներին։
Միացյալ Նահանգները դիտարկում է ադեկվատ պատասխան սեպտեմբերի 19-20-ի կատարածին, սեպտեմբերի 25-ին ասել է Փաուերը։ Ինչպես նշել էր փոխպետքարտողար Քիմը, Ղարաբաղում չպետք է ուժ գործադրվեր, բայց արվել էր, և մենք վերանայում ենք մեր անվտանգության աջակցությունը, բայց ես այս պահին չեմ ցանկանում որևէ եզրակացություն անել ԱՄՆ արտաքին քաղաքականության և արձագանքի վերաբերյալ», – ասաց Փաուերը 2023 թվականի սեպտեմբերի 25-ին Երևանում ԱՄՆ դեսպանատանը կայացած մամուլի ասուլիսում:
«Մենք տագնապալի հաղորդումներ ստացանք ականատեսներից խաղաղ բնակիչների նկատմամբ բռնությունների մասին: Միևնույն ժամանակ, հաշվի առնելով ներկա քաոսային իրավիճակը և մարդկանց ապրած տրավմաները, անհրաժեշտ է լսել մարդկանց պատմությունները: Սա կօգնի մեզ հասկանալ իրական իրավիճակը, և այս աշխատանքը դեռ նոր է սկսվում», – ասաց Փաուերը լրագրողներին հաջորդ օրը:
ԱՄՆ-ը որևէ միջոց չի ձեռնարկել Ադրբեջանի դեմ, ավելին, քաղաքական գնահատական չի տվել Արցախում տեղի ունեցածին, նույնիսկ այն բանից հետո, երբ մի խումբ միջազգային իրավապաշտպան կազմակերպություններ՝ Պետդեպարտամենտի պատվերով և ԱՄՆ ՄԶԳ-ի ֆինանսավորմամբ, զեկույց են պատրաստել «Ինչու Ղարաբաղում հայեր չեն մնացել» վերնագրով։ Միացյալ Նահանգները սահմանափակվեց արցախցիներին մի քանի միլիոն մարդասիրական օգնություն տրամադրելով՝ քրիստոնեական քաղաքակրթության ջատագովի իր դերը համարելով կատարված։
Այժմ ԱՄՆ-ը փակում է USAID-ը, իսկ Պետդեպարտամենտն առաջարկում է ագրեսիայի ենթարկված Ուկրաինային տրամադրել ԱՄՆ-ին իր ողջ տնտեսական ակտիվները։