Step1.am-ը կանաց միամսյակի շրջանակներում շարունակում է ներկայացնել արցախցի ուժեղ, փխրուն եւ չնահանջող կանանց։

Տիրուհի Իշխանյանը  եղբոր հարսանիքին մասնակցելու համար գլխազարդ էր փնտրում հեռավոր 2018թ․, երբ հասկացավ, որ զարդերի շուկան Ստեփանակերտում շատ սահմանափակ է։

Որոշ ժամանակ անց նշանածի՝ Մոնթեի հետ որոշեցին իրենք ստեղծել զարդեր, որոնք հարկ չի լինի փնտրել Արցախից դուրս։

Առաջին փորձերը կատարեց չորացրած ծաղիկների հետ։

«Մի օր տեսա, որ այդ չորացրած ծաղիկներն էլ կարելի է օգտագործել։ Ու այս օրվանից կախազարդերի մեջ ավելացրի ծաղիկներ, այդ ընթացքում ինձ համար բացահայտեցի Աստղաշենի աստղաձև քարերը։ Սկզբում շատ էի մտածում՝ քարը կկարողանա՞մ զարդ դարձնել։ Աստղաշենի քարերով և էպօքսիդով պատրաստված կախազարդերը շատ սիրված դարձան»,- հիշում է Տիրուհին

Գլխազարդերից ու կախազարդերից հետո գեղեցիկը ստեղծելը դարձավ ավելի սիրելի զբաղմունք։

Արծաթագործությունը եւ իրենց միահյուսված անունները սկիզբ դրեցին «ՄոնՏիրու» բրենդին, որն այսօր արդեն ճանաչված ու սիրված է շատերի կողմից։

44-օրյա պատերազմը բեկումնային էր։

Հազարավոր զոհերի շարքում էր նաեւ Տիրուհու հարազատ եղբայրը՝ Արտակ Իշխանյանը։

«Արտակն աջակցում էր ամեն ինչում, ոգևորում ու ոգևորվում ցանկացած վաճառքի ժամանակ։ Արտակը ոչ միայն իմ եղբայրն է, այլև «ՄոնՏիրու»-ն հենց իր հարսանիքի շնորհիվ էր ծնվել, նրանից հետո շատ դժվար էր նորից սկսելը»,- ասում է Տիրուհին։

«Բայց այնպիսի պատվերներ էինք ստանում, որ դժվար էր մերժելը»,- հավելում է նա։

«Շատ էին զոհված հարազատների նկարներով զարդերի պատվերները, բայց մի յուրահատուկ պատվեր ստացանք… Ամուսինը ծաղկեփունջ էր նվիրել կնոջ ծննդյան օրվա առթիվ, այդ ծաղկեփնջի չորացած ծաղիկներով կինը հուշանվեր ու կախազարդ էր պատվիրել, որ հոր ծաղիկները միշտ աղջկա մոտ լինեն ու հիշեցնեն ջերմ հայրիկին»:

Հոջորդ դժվար ժամանակաշրջանը ապրանքանիշի, Մոնթեի ու Տիրուհու համար իրենց որդու ծննդի հետ էր կապված։

«Հղիության շրջանում չի թույլատրվում էպօքսիդով աշխատել, հեղուկ վիճակում այն թունավոր է, դրա համար հղիության ու երեխային կերակրելու շրջանում դիմակով էի մտնում սենյակ, արագ դասավորում էի չորացրած ծաղիկներն ու քարերը, իսկ Մոնթեն արդեն լցնում էր էպօքսիդը։ Այդ շրջանում աշխատանքի մեծ մասը Մոնթեն էր անում»,- իրենց առաջնեկի դժվարին փուլի մասին այսպես է պատմում Տիրուհին։

Դեռ Արցախի կորստից առաջ էին սկսել ստեղծել արժեքահեն զարդեր՝ Մոնթեի արձանը, Բռի եղցի վանքը, Պապ ու տատը, Աղջկաբերդը։

Տիրուհու խոսքով, Արցախի կորստից հետո որոշեցին, որ մեր հուշարձաններին այսպես պետք է կյանք տան՝ ոսկյա եւ արծաթյա զարդեր ստեղծելով, որ միշտ կրեն ու գոնե այդպես մոտ զգան իրենց։

Վերջին շրջանում Ստեփանակերտի հայտնի «երեք կռան» արձանն են դարձրել կախազարդ ու մատանի։ Միտք ունեն շարքը շարունակել եւ պատմական ու հարազատ արձանները դարձնել կիրառական արվեստ։

7-ամյա «ՄոնՏիրուն»-ն հիմա ավելի ինքնուրույն է։

«Սկզբում մեր նվազագույն աշխատավարձերն էինք ներդնում, որպեսզի բրենդը ճանաչելի դառնա, հետո արդեն վաճառքից գոյացած գումարներից էինք ներդնում, իսկ հիմա «ՄոնՏիրու»-ն աճեց մեզ հետ և, կարելի է ասել, ինքն է իր ծախսերը հոգում»,- ասում է Տիրուհին։

Գեղեցիկը ստեղծող զույգը հավատում է, որ սա պայքարի եւս մեկ ձեւ է՝ թանկ արժեքները պահպանելու համար։

Տիրուհին նշում է, որ արդեն քանի տարի է՝ զարդերի տուփերի վրա էլ է գրված՝ «Պատրաստված է Արցախում», սա արցախյանը պահելու յուրօրինակ ձև է, կործանումից մշակութային կոթողները փրկելու փորձ՝ կիրառական արվեստի միջոցով։

Մարիամ Սարգսյան

Շուտով կլրանա 500 օրը, ինչ Երուսաղմեի հայ համայնքը հերթապահությամբ իրականացնում է Երուսաղեմի հին քաղաքի հայկական թաղամասի «Կովերի պարտեզ» տարածքի պահպանությունը։ Այս մասին step1.am-ի հետ զրույցում ասաց Երուսաղեմի հայ համայնքի ներկայացուցիչ Բեդիգ Գիրագոսյանը, ով հայկական թաղամասի համար պայքարողների թվում է։ «Մենք օրական 24 այստեղ հերթապահում ենք, պահում ենք տարածքը»,- նշեց նա։

Հիշեցնենք, որ Երուսաղեմի հին քաղաքի հայկական թաղամասի «Կովերի պարտեզ» տարածքը հայոց պատրիարքարանը 99 տարով վարձակալության էր հանձնել իսրայելական ընկերությանը: Հետագայում հայ համայնքի ճնշման ներքո պատրիարքարանը չեղարկել է այս պայմանագիրը՝ Երուսաղեմի Հայոց պատրիարքն իսրայելական «XANA CAPITAL» ընկերությանը նամակ է ուղարկել վարձակալության պայմանագիրը չեղարկելու մասին։ Հայկական թաղմասի վրա մի քանի հարձակումներ են եղել անցած մեկ տարվա ընթացքում։ Դատական գործընթաց կա, Բեդիգ Գիրագոսյանի խոսքով՝ դատական նիստը սեպտեմբերին է լինելու։ Հայ համայնքի ներկայացուցիչները հույս ունեն, որ նիստը  հերթական անգամ չեն հետաձգի։

Երուսաղեմի Հայոց պատրիարքարանն օրեր առաջ մեկ այլ խնդրի մասին էր ահազանգել՝ Երուսաղեմի քաղաքապետարանը ձգտում է բռնագրավել դարեր շարունակ Հայոց պատրիարքարանին պատկանող գույքը և այն աճուրդի հանել՝ 1994 թվականից ի վեր իբր գոյացած համայնքային պարտքերը բռնագանձելու համար։ Պատրիարքարանը վարչական հայց էր ներկայացրել քաղաքապետարանի այս որոշման դեմ։ «Եթե Աստված մի արասցե Պատրիարքարանի միջնորդությունը մերժվի, Երուսաղեմի քաղաքապետարանը կալանք կդնի Պատրիարքարանին պատկանող անշարժ գույքի վրա, և այն աճուրդի կհանվի՝ ենթադրյալ վիճելի պարտքերը վերականգնելու համար, որոնք երբեք չեն ապացուցվել դատական կարգով և, ըստ սովորական պրակտիկայի, մինչ այժմ երբեք չեն կիրառվել»,- հայտարարել էր Երուսաղեմի Հայոց պատրիարքարանը։

Բեդիգ Գիրագոսյանը մեզ հետ զրույցում նշեց, որ հայկական թաղամասի շուրջ իրավիճակն ընդհանուր առմամբ լարված է՝ մի կողմից «Կովերի պարտեզի» հարցն է, մնուս կողմից էլ՝ պատրիարքանի պարտքի հարցը։ «Քաղաքապետարանի կողմից մեծ պարտք է դրված պատրիարքարանի վրա՝ մոտ 10 մլն դոլար։ Հուսանք՝ կլուծվի, տեսնենք, թե ինչպես։ Մենք միտում ենք տեսնում, շատ հստակ է՝ ուզում են հայերի ունեցվածքը Երուսաղեմի մեջ խլել, ճնշումը շատ մեծ է։ Բայց ես կարծում եմ, որ պատրիարքարանն էլ իր մեղքն ունի՝ փաստաբաններն ու հաշվապահներն անգործություն են ցուցաբերել, 20 տարի է՝ ուղղակի ձգձգում են այս հարցերը»,- ասաց նա։

Երուսաղեմի հայ պատրիարք Ամեն. Տ. Նուրհան արք. Մանուկյանը նամակ է գրել Իսրայէլի վարչապետ Բենյամին Նեթանյահուին արնոնայի հարցով՝ հորդորելով դադարեցնել պատրիարքության դեմ ձեռնարկած քաղաքապետարանի գործողությունները և վերսկսել իր կողմից նշանակված կառավարական հանձնախմբի հանդիպումները՝ խնդրին լուծում գտնելու համար

Բեդիգ Գիրագոսյանն ասաց, սակայն, որ Իսրայելի իշխանությունների կողմից հայ համայնքին աջակցող քայլեր տեսանելի չեն։ «Երեւի ընդհանրապես չեն ուզում մեզ տեսնել այս տարածքի վրա»,- հավելեց նա։

Հայաստանի իշխանությունները եւս լուռ են, Երուսաղմեի հայ համայնքի ունեցվածքի հարցով պետական մակարդակով աշխատանք տեսանելի չէ։ Բեդիգ Գիրագոսյանն ասաց, որ Իսրայելի հայ համայնքը Հայաստանի իշխանություններից որեւէ սպասելիք չունի այսօրվա իրավիճակում։ «Այդ մարդիկ իրենց գործը չեն անում երկրի ներսում, ուր մնաց երկրից դուրս՝ Երուսաղեմի հայ համայնքի խնդիրներով զբաղվեն»,- նշեց նա։

Չնայած այս դժվարություններին՝ Իսրայելի հայ համայնքը վճռական է տրամադրված, ասում է Բեդիգ Գիրագոսյանը։ «Մենք շատ վճռական ենք մեր տներում ու մեր հողի վրա, պատրիարքարանի պաշտպանության հարցում։ Չենք նահանջելու, չենք զիջելու»,- ասում է նա։

Ռոզա Հովհաննիսյան