Ալիևը «հետաձգեց» Հայաստանի հետ «խաղաղության պայմանագիրը»․ Իրանի վրա հարձակմանը սպասելիս

Ինչպես հաղորդում է Deutsche Welle-ն, Ալիեւը կոչ է արել Հայաստանին ընդունել երկու պետությունների միջեւ խաղաղության համաձայնագրի ստորագրման իր երկրի պահանջները։ Նրա խոսքով, համաձայնագիրը կարող է ստորագրվել հենց որ Հայաստանը կատարի Ադրբեջանի «լեգիտիմ պահանջները»։

«Մեր պահանջները լավ հայտնի են Հայաստանին, դրանք նորություն չեն: Մենք դեռ սպասում ենք Հայաստանից լուրջ արձագանքի», – ասել է Ալիևը չորեքշաբթի՝ ապրիլի 2-ին, Բաքվում Գերմանիայի նախագահ Ֆրանկ-Վալտեր Շտայնմայերի հետ համատեղ ասուլիսում։

Իլհամ Ալիևը պահանջում է լուծարել միջնորդ Մինսկի խումբը, որը ստեղծվել է 1990-ականների սկզբին Եվրոպայի անվտանգության և համագործակցության կազմակերպության (ԵԱՀԿ) կողմից՝ Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև հակամարտությունը լուծելու համար։ Նա նաև ցանկանում է, որ Հայաստանը իր սահմանադրությունից հանի Անկախության հռչակագրի հղումը, որը “տարածքային պահանջներ է պարունակում Լեռնային Ղարաբաղի նկատմամբ”։ Սակայն Հայաստանի սահմանադրության փոփոխությունը պահանջում է հանրաքվե, և Երևանը ծրագրում է այն անցկացնել 2027 թվականին, գրում է գերմանական գործակալությունը:

«Երբ այս երկու պայմանները կատարվեն, հաշտության պայմանագիր ստորագրելու համար այլևս խոչընդոտներ չեն լինի: Գնդակը Հայաստանի դաշտում է», – նշել է Ալիևը:

Նույնիսկ գերմանական գործակալությունն է ասում է, որ հանրաքվեն կարող է տեղի չունենալ մինչև 2027 թվականը, այլ կերպ ասած՝ Ալիևը չի պատրաստվում «խաղաղության համաձայնագիր» ստորագրել՝ ստանալով Հայաստանի կառավարության համաձայնությունը շատ կարևոր կետերի հանդեպ, և հետաձգում է “համաձայնագիրը” անորոշ ժամանակով։

Ինչի՞ է սպասում Ալիևը։ Փորձագետները չեն թաքցնում իրենց մտավախությունը, որ Ալիևը Մոսկվայի և Անկարայի իր տերերի հետ կարող է օգտվել Իրանի վրա ԱՄՆ-ի և Իսրայելի հնարավոր հարձակման հնարավորությունից՝ Իրանն ու Հայաստանը մասնատելու համար: Իրանը, ի դեպ, ողջունել է Բաքվի և Երևանի միջև «խաղաղության պայմանագրի» տեքստի համաձայնությունը, սակայն առաջ է քաշել մի պայման՝ դա չպետք է հանգեցնի տարածաշրջանում սահմանների փոփոխության։ Իրանի այս պայմանը վկայում է նրա այն գիտակցության մասին, որ Բաքուն ագրեսիայի նոր ակտ է նախապատրաստում։

Մինչդեռ Իրանի վրա հարձակումն ավելի ու ավելի իրական է դառնում։ Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնն այսօր Ելիսեյան պալատում խորհրդակցություն է անցկացրել անվտանգության ղեկավարների հետ՝ քննարկելու Իրանի շուրջ վերջին զարգացումները: Ինչպես հայտնում է AFP-ն, այսպես կոչված «պաշտպանության կաբինետի» նիստը հրավիրվում է Ֆրանսիայի իշխանությունների մտավախությունների պատճառով, որ ԱՄՆ-ը և Իսրայելը կարող են օդային հարվածներ հասցնել Իրանի միջուկային օբյեկտներին։

Նախօրեին Պենտագոնի ղեկավար Փիթ Հեգսեթը հայտարարել է, որ Վաշինգտոնն ավելացնում է Մերձավոր Արևելքում տեղակայված ռազմական ինքնաթիռների թիվը:

ԱՄՆ-ն Իսրայելի հետ միասին պատրաստվում է Իրանի դեմ մեծ պատերազմի։ Այս մասին հայտնում է Daily Mail-ը՝ հղում անելով Իսրայելի աղբյուրներին։

Ենթադրվում է, որ այժմ ամենահարմար պահն է Իրանի դեմ նման պատերազմի համար։ Նրա դաշնակիցներ Հեզբոլլահը և Համասը լրջորեն թուլացել են, իսկ Իրանը կորցրել է Սիրիայում Բաշար ալ-Ասադի վարչակարգի կարևոր ռազմավարական գործընկերոջը: Դեռևս հայտնի չէ, թե երբ տեղի կունենա հարձակումը։ Այնուամենայնիվ, Թրամփը Թեհրանի համար վերջնաժամկետ հայտարարեց՝ մայիսի վերջ:

Իրանի միջուկային ծրագիրը զսպելու համար նոր համաձայնագրի հասնելու հնարավորությունները փոքր են, և եթե դա չհաջողվի, ռազմական առճակատումը «գրեթե անխուսափելի» է թվում, չորեքշաբթի ասել է Ֆրանսիայի արտգործնախարար Ժան-Նոել Բարոն, հաղորդում է Reuters-ը:

«Մեզ ընդամենը մի քանի ամիս է մնացել այս համաձայնագրի ժամկետի ավարտին (2015թ.)»,- ասել է նա խորհրդարանական լսումների ժամանակ։ «Եթե դա չհաջողվի, ռազմական առճակատումը, հավանաբար, գրեթե անխուսափելի կլինի»:

Օրերս Երևան էր այցելել Իրանի արտգործնախարար Արաղչին, իսկ ապրիլի սկզբին նախատեսվում է Իրանի նախագահի այցը Բաքու։ Իրանական դիվանագիտությունը փորձում է ապահովագրել իրեն հյուսիսից և կանխել հայ-իրանական սահմանի կորուստը։ Բայց Ալիևի անպատժելիությունը՝ կապված Արցախում ագրեսիայի հետ, հուշում է, որ Սյունիքի կոնսենսուսն ևս արդեն կնքված է։