Իսկ ի՞նչ կասեք Հայաստանում Մոսկվայի, Բաքվի “պետական ներկայության” մասին

Suren Sahakyan-ը գրում է․

ՔՊ տխրահռչակ պատգամավոր Արսեն Թորոսյանը հայտարարել ա․ «Մեր ինքնիշխան պետության՝ Հայաստանի Հանրապետության սահմաններում և տարածքում չկան և չեն կարող գոյություն ունենալ երկրորդ պետություն կամ դրա հետ կապված որևէ պետական ինստիտուտ։ Նմանօրինակ ցանկացած գործողություն, ինչպես նաև այդպիսի գործողություններ իրականացնող անձինք կամ կառույցներ պետք է արժանանան խիստ քաղաքական և իրավական գնահատականի։ Վերջակետ»։

Խրոխտ ա, չէ՞։ Վերջակետ, գրողը տանի։ Ուժեղ ա, էլի, հո զոռով չի։ Ուղղակի, չգիտես ինչի, ես կարդալիս «Ադամանդե ձեռքը» ֆիլմից մնացած մի թևավոր խոսք հիշեցի՝ «եթե մարդը հիմար ա, ապա դա շուտ չի անցնի»։

Ուրեմն, ՀՀ ինքնիշխան սահմաններում կա՛ն ու տարածքում գոյություն ունեն մի քանի պետությունների հետ կապված ինստիտուտներ։ Առաջինը՝ Ռուսաստանի պետական, ՊՆ ինստիտուտի ռազմաբազան ա Գյումրիում։ Բայց, չգիտես՝ ինչու, ՀՀ սահամանային կետերից ռուս սահմանապահների հեռացման մասին զրույցի ժամանակ հայկական կողմը չի շտապել էդ ինստիտուցիոնալ ներկայությունը նույնպես վերացնել ՀՀ ինքիշխան տարածքից։ Ավելին, պայմանագիր կա, որ մի 20+ տարի էլ դեռ էստեղ կլինեն։ Բայց կա նաև երրորդ պետության ներկայությունը։ ՀՀ ինքնիշխան տարածքում ա նաև ադրբեջանական պետության մի ինիստիտուտ՝ բանակը։ Ընդ որում, էդ ներկայությունը ՀՀ ամբողջ պատմության ընթացքում ա։ Տավուշի մարզի մի պատկառելի ու կարևոր հատված տասնամյակներով օկուպացված ա էդ ինստիտուտի կողմից։ Ուղղակի, էլի չգիտես՝ ինչու, էդ տարածքում «սահմանազատումից» հետո տարածքի օտարածին տարրերը չշտապեցին հեռանալ։ Փոխարենը «սահմանազատման» անվան տակ թշնամուն հանձնվեց հայրենիքի ամենապաշտպանված կտորներից հատվածներ՝ հարվածի տակ դնելով Հայաստանի ինքնիշխանության մի մեծ կտոր ևս։ Ադրբեջանական կողմը կռվով-դավով իր ներկայությունն ա ապահովել նաև Գեղարքունիքի, Վայոց ձորի, Սյունիքի մարզերում։ Ըստ ՔՊ-ի, նրանք էդ ներկայությունը նույնպես չեն շտապում վերացնել՝ հայտարարելով, թե դա բանակցությունների միջոցով կանեն․ կհամոզեն՝ թուրքերն էլ խելոք կգնան, իբրև թե։

Այ սենց «տուզիկ» մոտեցումներ ՀՀ ինքնիշխան տարածքի վերաբերյալ։ Բայց երբ խոսքը վերաբերվում ա ներքին խնդիրներին, ասենք՝ 15 հոգի ոստիկանով մի հոգու քացու տակ տալուն, կամ 30 ցուցարարի դեմ մի 300 ոստիկան ուղղորդելուն, կամ ՀՀ ողջ իրավապահ համակարգը արցախցի գաղթականների ինստիտուտների անունների դեմ պայքարին, խնդրեմ՝ առյուծ են կտրում։ Է՛լ ստորակետ, է՛լ միջակետ, է՛լ վերջակետ․ Թորոսյան մի ասա, մե վայրի գազա՛ն ասա։ Էնքան ուղեղ էլ չունեն, որ էդ թեմաներով ուղղակի լռեն՝ նապաստակի անփույթ ականջները տակները կոխած թաքնվելով։